1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік

Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
.
1. 
Дене
қызуы
қалыпты
болғанға
дейін
төсектік
тəртіпті
бақылау
.
2. 
Егер
дене
қызуы
жоғары
болса
, 
маңдайына
мұзды
мұйық
қою
, 
науқастың
қысып
тұрған
киімдерін
шешу
, 
мойнына
, 
шынтақ
бүгіндісіне
, 
шап
аймағына
салқын
компресс
қою
.
3. 
Төсек
қалпы
кезеңінде
максималды
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
4. 
Бубонды
түрінде
жергілікті
көріністерді
жеңілдету
үшін
бубонға
құрғақ
жылы
басу
.
5. 
Бубонды
ашқаннан
кейін
тетрациклинді
мазьбен
таңу
жасау
.
6. 
Тəулігіне
3 
реттен
кем
емес
бөлмені
ылғалды
тазалауға
арналған
залалсыздандыру
заттарын
қолдануды
қамтамассыз
ету
.
7. 
Эритема
аймағында
терінің
қышуын
бақылау
.
8. 
Науқастардың
мейіргердің
қатысуымен
тағайындалған
дəрі
дəрмектерді
0,5 
стакан
қайнаған
сумен
қабылдауын
қамтамассыз
ету
( 
стрептомицин
500000
тəулігіне
2 
рет
, 
өкпелік
түрінде
1000000 
тəулігіне
4 
рет
).
9. 
Науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу
, 
егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
Алдын
 
алу
:
1. 
Обаға
қауіптелген
, 
жақын
қарым
-
қатынаста
болған
адамдарды
изоляциялау
.
2. 
Карантинді
қауіпті
жұқпаларды
таратпау
шараларын
қолдану
.
3. 
Халықаралық
төтенше
хабар
жіберу
.
4. 
Мемлекет
шекарасын
жабуға
дейін
, 
карантин
шараларын
қолдану
.
5. 
Дезинфекция
, 
дезинсекция
, 
дератизация
шараларын
толық
жүргізу
.
6. 
Медицина
қызметкерлері
науқасқа
күтім
жасағанда
, 
обаға
қарсы
киім
кию
керек
.
53. 
Туляремия
.
анықтамасы
. 
Этиологиясы
. 
Эпидемиологиясы
. 
Патогенезі
. 
Клиникалық
жіктемесі
.
Туляремия
 
– 
зоонозға
жататын
, 
өте
жедел
жұқпалы
ауру
. 
Жалпы
улану
, 
ентікпе
, 
лимфа
жүйесі
,
тері
жəне
өкпенің
зақымдалуымен
сипатталады
.
Этиологиясы
.
Қоздырғыш
– Francilla tularensis – Francilla 
туыстығына
, Brucellacea
тұқымдастығына
жатады
. 
Таяқша
тəрізді
, 
грам
«
теріс
», 
жылжымайтын
, 
спора
түзбейтін
,
полиморфозды
.
Эпидемиологиясы
.
Жұқпа
көзіне
кемірушілер
(
тышқан
, 
қосаяқ
, 
қоян
) 
жатады
. 
Туляремиямен
үй
жануарлары
да
ауруы
мүмкін
. 
Адамның
жұқтыруы
трансмиссивті
(
аң
аулау
, 
терісін
өңдеу
т
.
б
.)
жəне
алиментарлы
(
заладанған
тамақ
, 
су
ішу
) 
жолымен
болады
. 
Туляремия
– 
кең
тараған
табиғи
-
ошақты
инфекциялық
ауру
.
Ол
көптеген
Европа
, 
Азия
, 
жəне
Америка
елдерінде
кездескен
. 
Қазіргі
кезде
туляремиямен
ауру
өте
сирек
.
Патогенезі
. 
Адам
ағзасына
қоздырғыш
тері
, 
көздің
кілегейлі
қабығы
немесе
асқорыту
жолы
арқылы
енеді
. 
Қоздырғыш
енген
жерде
жара
түзетін
майда
некроздар
анықталады
( 
біріншілік
аффект
). 
Лимфатүйіндеріне
енген
туляремия
қоздырғышы
сол
жерде
көбейеді
. 
Қоздырғыштар
өлген
кезде
эндотоксин
бөлінеді
, 
ал
олар
қанға
сіңгенде
ағзаның
жалпы
улануы
дамиды
. 
Лимфа
түйіндерінің
қорғаныс
қызметі
төмен
боған
жағдайда
қоздырғыштар
қанға
өтіп
, 
бактериемияға
алып
келеді
. 
Ары
қарай
екіншілік
туляремиялық
бубондардың
дамуымен
метаздану
болады
.
Паренхиматозды
ағзалар
зақымдалады
. 
Ауырып
жазылғаннан
кейін
өмір
бойына
сақталатын
иммунитет
қалыптасады
. 
Аурудың
қайталануы
сирек
.
 
Клиникалық
 
жіктемесі
.
- 
бубондық
;
- 
тері
-
бубондық
,
- 
жаралы
бубондық
,
-
ангинозды
-
бубондық
,
-
көз
- 
бубондық
.
- 
абдоминалдық
;
-
өкпелік
,
-
бронхтық
жəне
пневмониялық
түрлері
.

54. 
Туляремия
. 
Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
. 
Диагностикасы
. 
Емдеу
 
жəне
 
науқастарға
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
. 
Алдын
 
алу
.
Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
.
Жасырын
кезең
3-7 
күн
, 
ол
10 
күнге
созылуы
мүмкін
, 
сирек
2-3 
аптаға
дейін
немесе
бірнеше
сағатқа
қысқаруы
мүмкін
.
Ауру
бірден
басталады
. 
Дене
қызуы
38-39°
С
– 
қа
дейін
көтеріледі
,
науқас
терлейді
, 
басы
аурады
, 
бұлшық
еттері
ауырсынады
, 
жүрегі
айнып
құсады
. 
Бауыр
мен
көкбауыр
үлкейеді
, 
зəр
шығару
азайып
, 
іші
қатады
.
а
)
бубондық
; 
тері
-
бубондық
, 
жаралы
бубондық
, 
ангинозды
-
бубондық
, 
көз
- 
бубондық
.
б
)
абдоминалдық
;
в
) 
өкпелік
, 
бронхтық
жəне
пневмониялық
түрлері
.
Жаралық
-
бубондық
 
түрінде
, 
теріде
 
аса
 
терең
 
емес
 
жара
 
пайда
 
болады
.
Бубондық
 
түрінде
аурудың
2-3 –
ші
күнінен
бастап
лимфа
түйіндері
үлкейеді
, 
аса
ауырмайды
,
түйін
көлемі
3-5 
см
болып
теріде
өзгеріс
болмайды
. 
Кейіннен
түйін
жарылып
қою
ірің
ағады
,
кейде
таралып
қатаяды
.

Көз
 – 
бубондық
 
түрінде
бірден
қабақ
ісіп
тамырлары
кеңейеді
. 
Көбіне
бір
көз
ғана
зақымданады
.
Бубон
құлақ
жəне
жақ
астында
өседі
. 
Ангинозды
 – 
бубондық

түрінде
бір
жақты
тонзиллит
жəне
жақ
асты
, 
мойын
бубондары
түрінде
бір
жақты
тонзиллит
жəне
жақ
асты
, 
мойын
бубондары
байқалады
.
Абдоминалдық
 
түрі
іштің
бірден
ауруымен
сипатталады
. 
Кейде
мезентериальді
түйіндердің
үлкеюі
байқалады
. 
Бубондық
түрінің
ауырлығы
, 
созылмалығы
əртүрлі
. 
Сауығу
кезеңіңде
ұзақ
субфебрилитет
, 
əлсіздік
, 
бас
айналу
,
жүрек
-
қантамыр
жүйесінің
өзгерісі
байқалады
.
Туляремияның
өкпелік
түрінде
көкірек
тұсында
ауырсыну
, 
құрғақ
жөтел
болады
. 
Физикалық
зерттеуде
бронхит
белгілері
, 
дене
қызуы
көбінесе
субфебрильді
сандарға
дейін
көтеріледі
.
Пневмониялық
, 
ең
ауыр
түрінде
, 
яғни
ұзақ
улану
белгілері
болады
, 
ентікпе
науқас
қатты
терлейді
. 
Рентгендік
зерттеуде
лимфа
түйіндерінің
үлкеюі
, 
қатаюы
жəне
өкпенің
зақымдануы
(
ошақты
, 
сегментті
, 
лобулярлы
) 
байқалады
.
Диагностикасы
.

Диагностикасы

эпидемиологиялық
жəне
клиникалық
мəліметтерге
негізделеді
.
Жалпы
қан
анализінде
: 
лейкопения
, 
немесе
лейкоциттердің
қалыпты
саны
, 
ЭТЖ
-
ның
жылдамдауы
байқалады
.

жүктеу/скачать 6,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: