6 Қосымша (аралас) тамақтандыруға көрсеткіш. Бейімделген арнайы сүтті қоспа. Тиімділігін бақылау. Жасанды тамақтандыру техникасы. Аралас тамақтандыру – баланың 1/3 -1/2 бөлігінде ананың сүтімен қатар қосымша бейімделген сүт қоспасын алғашқы 4-5 айында қабылдауы. Қосымша тамақтандыру уақыты келмеген, бірақ бала тек ана сүтімен қанағаттана алмаған жағдайда, аралас тамақтандыру қажеттілігі туындайды, яғни бейімделген сүт қоспаларымен жасанды тамақтандыру.
Аралас тамақтандыруға көрсеткіш:
ана сүті құнарсыз және аз мөлшерде болғанда
ана сүтінің қажеттілігімен шектелуі үшін баланың жеке ерекшеліктерінің (экссудативті диатездік ауыр көріністері) немесе ақуыз бен майдың көп мөлшердегі қажеттілігінң болуы (тамақтануы бұзылған және күні жетпей туылған балалар). Қосымша сүт қоспасының мөлшерін және түрін баласының жасына, қосымша тамақтың себебіне, ана сүтінің жетпеу мөлшеріне қарап анықтайды. Бейімделген сүт қоспасының құрамы ана сүтінің компоненттеріне барынша жақын болып келеді.
Қайнаған ыдысқа өлшенген қасық арқылы (қоспа тағамдармен) құрғақ сүтті өнімді себеді, беткей қалдығын алып, 45-50 қайнаған су қосады, толық емізгенге дейін араластырып, 36-37 салқындатып және құтыға құйылады. Қоспаны қабылдар алдында дайындау керек. Емізікше тесігі емізікше көлеміне сай болу керек, құтыны төмен қарату арқылы тексеруге болады. Қоспа тағам тамшы түрінде шығу керек. Баланы тамақтандыру кезінде емізікше және құты қоспа тағамына әрдайым толық болу керек, құты бос болса нәресте ауаны жұтады, сонымен қатар кекіру және құсу орын алады. Тамақтандырғаннан кейін нәрестені вертикальды қалыпта ұстау керек.
7 Активті иммунизация. Егу бөлмесі:жұмыстың ұйымдастырылуы, екпе жоспары, вакцинаның сақталуы. Имммунопрофилактика – жасанды иммунитетті жоғарылату және жақсарту жолы арқылы жұқпалы аурулардың таралу және оларды жою жөніндегі шектеулерді ескерту мақсатында орындалуы жүйелі шара болып табылады.
Иммунопрофилактика түрлері:
Бейспецификалық – ағзаның өз иммундық жүйесін нығайту арқылы жүзеге асырылады.
Спецификалық – нақты жұқпалы агентіне қарсы жүргізіледі.
Активті иммунизация – иммундық жауаптың және иммунитеттің дамуын стимулизациялау үшін антигенді (вакцин) енгізеді. Екпе жұқпалы қоздырғыштардың антигені болып табылады. Ағзаға емізу кезінде иммундық жауап түзіледі, соның арқасында адам осы инфекцияға қарсы тұра алады. Қоздырғыштың жоғары тұрақтылығы және көрсетілген иммундық жауаптың қайталамалы иммунизациясы болып табылады. Инфекцияның ұзақ инкубациясы кезінде, мысалы, құтыру кезінде, жұқтырудан кейін де активті иммунизация ауруды ескертеді. Антигеннің түріне байланысты активті иммунизация иммунитеттің уақытша және тұрақты қалыптасуына алып келеді.
Пассивті иммунизация – антидененің басқа антигенмен енуі. Пассивті иммунизация көмегімен уақытша иммунитеттің жалғасуы 1-6 аптаны құрайды. Пассивті иммунизация қоздырғыштары жоғары тұрақталып қысқа уақытқа шақырылады, оның әсері тез пайда болады. Қайталамалы пассивті иммунизация иммунитетті арттырмайды және асқынуымен өтеді.
Оны жиі қоздырушымен байланысқаннан кейін және белсенді иммунизация мүмкін емес жағдайда алып келеді.
Алдын алу екпесін арнайы дайындалған, екпе салу техникасын үйренген, орта медициналық қызметкер жүргізеді, екпеден кейінгі асқыну болған жағдайда көмек мақсатында, жедел жәрдем қызметі болады, сонымен қатар «салқын байлам» әдісі де қолданылады. Екпені үйден алуға толыққанды болмайды. Иммунопрофилактикалық бөлменің (ИПБ) мақсаты емдеу-профилактикалық мекемелерде екпе профилактика шараларын ұйымдастыру және орындау.
ИПБ емдеу-профилактикалық мекемелердің мамандарымен, денсаулық сақтау басқару ұйымдарымен, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық бақылауды жүргізетін ұйымдармен және мекемелермен жұмыс жасайды. Егу бөлмесінің және ИПБ-нің медициналық құжаттары: қарауға тіркелу және екпе жасау журналы (064/ у ф), баланың даму тарихы (112/у ф) екпенің зиянды әсері туралы шұғыл ескерту(058 ф), барлық қолданылған медициналық иммуно-биологиялық препараттардың тізімі, екпелерді және шығындалған медициналық иммуно-биологиялық препараттарды енгізуге арналған тіркеу журналы, тоңазытқыштың температура тәртібіне арналған тіркеу журналы, бактерицидтік шам жұмысының тіркеу журналы, толық тазалау тіркеу журналы, төтенше жағдайларда қалыптасқан байланыс қамтамасыз етуге арналған шұғыл жоспар.
Егу бөлмесінің қамдау: 2 термометр, маркерленген таяқтар бар екпе сақтауға арналған тоңазытқыш, хладоэлементтер, термоконтейнер немесе хладоэлементтері бар тоңазытқыш-сөмке, дәрілер мен инструменттерге арналған медициналық шкаф, медициналық зеңбіл, жайма үстелі, екпе түріне байланысты маркерлері бар медициналық үстел, медбикемен құжат сақтауға арналған жұмыс үстелі, барлық медициналық иммуно-биологиялық препарраттарды қолдану ережелері, қол жууға арналған раковина, бактерицидтік шам, тазалауға арналған құралдар. Екпе жүргізер алдында медбике жүргізу керек:
Дәрігердің екпеге рұқсатын тексеру;
Дәрігер нұсқауы мен ампула сыртындағы дәрі атауын салыстыру, маркерлерін салыстыру, ампуланың тұтастығын және мерзімін қарау.
Медбике иммунизацияны асептика және антисептика ережелерін сақтай отыра, бір реттік инемен, қажетті мөлшерде, екпеге сәйкес ұсынылған тәсіл мен орынға байланысты жүргізеді. Екпе жасап болған соң:
Егер ампула немесе флакон көп қолдануға арналған болса, қалғаны тоңазытқышқа алынып қояды;
Қолданылған ине, мақта, ампула немесе флаконды залалсыздандырылады;
Қажетті ақпараттарды ала отыра, өткізілген екпе туралы жазба түсіріледі (иммунизация уақыты, өткізілген орны, препарат орны, дозасы, сериясы, бақылау номері, мерзімі).
Локальді компьютерлік байланыс болған жағдайда, күніне өткізілген екпелер тізімін енгізу;
Пациентті немесе ата-анасын(қамқоршы) жасалған екпе жайында, дамуы мүмкін әсерлері, ерекше әсерлері дамыған жағдайда, медициналық көмекке жүгіну туралы, 30 минут аралығында екпе бөлмесінде отыру керектігін ақпараттандыру және осы уақыт аралығында бақылау керек.
Ерекше әсері пайда болған жағдайда алғашқы медициналық көмек көрсету және дәрігерді шақыру.
Вакцинаның сақтау тәртібін бақылау, екпе бөлмесіндегі қолданылған препараттардың қозғалысын бақылау (түсуі, шығыны, қалғаны, тізімі), және онымен дасалған екпе тізімі (күнделікті, ай сайнғы, жылдық есеп).
ммунологиялық зерттеулерге қойылатын ең алғашқы талаптар келесілерге қосылады:азғантай уақыт ішіндегі барлық құрғақ сарысулар зерттеледі.Диагностикалық препараттардың стандарттылығы.
Антидене титрінің анықтауға жоғары иммунологиялық сезімталдық тесті белгілі бір инфекциядағы иммунитетке әсер етуіне байланысты вакцинациялау.Мысалы столбняк,дифтерия,кок паротит вакцинаның нәтижелік деңгейінің белгісін анықтау циркуляциялық антидене,ал туберкулез үшін дақ өлшемі.Вакцинаның маңызды нәтижелің белгісі болып аурушаңдық деңгейі болып табылды.