Жер бетінде тау-кен жұмыстарын жүргізу нәтижесінде пайда болады. Оған расчистка, копуша, барлау қарығы (канава), барлау оры (траншея).
Расчистка – түбір жыныстардан аршылымы мақсатында жүргізілген жүргізілген қазба. Үйінділердің қалыңдығы 0,5-06 м болғанда жүргізіледі. Мөлшерлері асты бойынша-0,2*0,2м, үсті бойынша 0,4*0,4м.
Копуша – түбір жыныстарын сынама алу мақсатында жүргізізілген қазба. Мөлшері үстінде 1,0*1,0 м, астында 0,5-0,6м, тереңдігі 1 м дейін.
Барлау қарығы – тасындылардың аз қуаттылығы кезінде пайдалы қазбалардың жер бетіне шығуын іздеу мақсатында жүргізілетін қазба. Тереңдігі 1,5-3,0 м шегінде, сирек 5 м жетеді. Ені 0,5-0,7м. Ұзындығы – бірнеше метрден жүздеген метрге дейін.
Барлау қарығы – тасындылардың аз қуаттылығы кезінде пайдалы қазбалардың жер бетіне шығуын іздеу мақсатында жүргізілетін қазба. Тереңдігі 1,5-3,0 м шегінде, сирек 5 м жетеді. Ені 0,5-0,7м. Ұзындығы – бірнеше метрден жүздеген метрге дейін.
Барлау оры– қарықпен салыстырғанда көлденең қимасының өлшемдері үлкен қазба. Ұзындығы -100 м, ені-70 м, тереңдігі-20 м асуы мүмкін.
