1. Нутрициология, анықтамасы, міндеттері, негізгі ұғымдар
Себептері мен қауіп факторлары
жүктеу/скачать 267,97 Kb.
|
НУТРИЦИОЛОГИЯ
І тоқсан 9- сынып Әдебиет БЖБ 2 оқушыға (2)
| Себептері мен қауіп факторлары.Лактоза немесе сүтті қант - бұл екі моносахарид қалдықтарынан тұратын күрделі көмірсулар және адам тамақтануындағы көмірсулардың негізгі көздерінің бірі. Аш ішекте лактазофлоризингидролаза (лактаза) ферментінің әсерінен лактоза молекуласы моносахаридтерге галактоза мен глюкозаға бөлінеді, олар виллий аппараты арқылы жүйелік қан ағымына сіңіп, бүкіл денеге таралады.
Болашақта галактоза орталық жүйке жүйесінің қалыпты дамуы мен жұмыс істеуі үшін қажетті галактолипидтердің синтезі процесінде қолданылады, ал глюкоза организмдегі негізгі энергетикалық ресурс қызметін атқарады. Белсенділігі жеткіліксіз немесе лактазофлоризингидролаза толық болмаған жағдайда аш ішекте лактозаның бөлінуі болмайды және ол өзгермеген түрде тоқ ішекке түседі. Мұнда ішек микрофлорасының әсерінен сүт қантының ашытуы жүреді, ол су секрециясының жоғарылауымен, газдың пайда болуымен және ішек құрамының рН төмендеуімен бірге жүреді. Әдетте екінші хромосомада локализацияланған және лактаза синтезіне жауап беретін LCT генінің ақауы туа біткен лактаза жеткіліксіздігінің дамуына әкеледі. Патология аутосомды-рецессивті түрде мұра болады, яғни ол жыныспен байланысты емес және аурудың дамуы үшін бала әкесінен де, анасынан да патологиялық өзгерген ген алуы керек. Сонымен қатар, ата-аналардың өздері мутацияланған геннің тасымалдаушысы бола алады және сүт қантына төзбеушіліктің клиникалық белгілері болмайды. Егер отбасы мүшелерінде лактозаға төзбеушілік жағдайлары болса, жүктілікті жоспарлау кезеңінде ерлі-зайыптыларға медициналық-генетикалық кеңес беру ұсынылады. Жасы ұлғайған сайын лактаза белсенділігі біртіндеп төмендейді, бұл кейбір адамдардың лактозаға бай сүт өнімдеріне төзбеушілігін тудырады. Бұл жағдайда олар лактаза жеткіліксіздігінің Конституциялық формасының дамуы туралы айтады. Лактаза жеткіліксіздігі шала туылған нәрестелерде жиі диагноз қойылады. Бұл лактаза белсенділігі ұрықтың дамуының соңғы апталарында артып, жүктіліктің 39-40-шы апталарында максимумға жететіндігіне байланысты. Аш ішектің кейбір ауруларында (энтерит, гиардиаз, ротавирус және басқа да өткір ішек инфекциясы, ішек аймағының резекциясы) оның шырышты қабығына зақым келеді, нәтижесінде лактаза секрециясы бұзылып, лактаза жеткіліксіздігі дамиды. жүктеу/скачать 267,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|