Миға шабуыл Ақпанның екісі сынып жұмысы аумақтық жаһандану. - Экономикалық жаһандану елімізге не берді?
- Аумақтық жаһанданудан не күтеміз?
Аналитикалық тәсіл арқылы жасалған туынды сөздер күрделі сөздер деп аталады. Күрделі сөздер толық мағыналы сөздерден жасалады.Қазақ тілінде аналитикалық тәсілдің бірнеше түрі бар:
1) Сөз қосылым, 2) қосарлау, 3) тіркестіру, 4) қысқарту.
Бұлардың әрқайсысы тілдің сөзжасамында өнімді қызмет атқа-рады. Аналитикалық тәсілдің осы ішкі төрт түрі күрделі сөздің төрт түрін жасайды. Олар: біріккен сөздер, қос сөздер, тіркес кен күрделі сөздер, қысқарған сөздер.
Екі сөзден біріккен жалқы есімдер (Қажымұқан, Дүйсенәлі, Көк-шетау, Сырдария), терминдік атаулар (бесжылдық , матанализ), тұрақты тіркестер (ден қою, кұлақ салу, тіс жару, тіл қату), кіріккен сөздер (ендігіден әрі – ендігәрі, алып кел – әкел), қос өздер (бала-шаға, егжей-тегжей, қап-қара ), қысқарған сөздер (БҰҰ, ҒА, ҚазТА , кг, см) және т.б. аналитикалық тәсілмен жасалған.
1-тапсырма(жеке жұмыс) - .
- «Қызықты грамматика» әдісі. Берілген күрделі сөздерді қатыстырып, сөйлем құрастырыңыздар. Туынды сөздерді табыңдар.
- Сөзжасам, ЮНЕСКО, Әскери -саяси одақ , Самал Еслямова
Дескриптор: - Сөзжасамның аналитикалық тәсіліне арналған тірек сөздерді қатыстырып, сөйлем құрайды.
- Cөзжасамдық талдауды қайталайды.
- Қалыптастырушы бағалау:
- Тақтада орындалған жұмысты басқа топ мүшелері тексереді. (Жазбаша) Дұрыс! Тамаша! Енді қате жіберме.Сөзжасамды қайтала.
-
2 – тапсырма (топтық жұмыс) - «Шығармашыл топ» әдісі. Әртүрлі тақырып бойынша көркемдегіш құралдарды ұтымды қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, хат, әңгіме, шығарма) орындау.
- «Біздің жаhандануға үлесіміз» тақырыбы (Қосымша мәліметтер қолданады)
-
- 1-: Мәдениетіміздегі үлкен оқиғалар (Эссе не өлең шығару) Алдияр
- 2-: ПОПС (Төрт жолды сөйлем)Диляра
- Аумақтық жаһандану
-
- Төрт сөзді сөйлем
- Меніңше, ...
- Себебі ...
- Мысалы, ...
- Қорыта айтқанда, ...
ӘТН - Шылау жә не одағай сөздердің жазылуы Шылау сөздердің жазылуы:
- 1) шылаулардың көпшілігі өзде рі қатысты сөзден бөлек жазыла ды.
- Мысалы: Кү ні бойы мұз ойған жігіттің кеш ке қа рай екі алақа ны дуылдап жанып кетті (Ә.Н.).
- 2) ма (ме, ба, бе, па, пе), соң шылаула ры жіктік жал ғауынан бұрын келсе, оның тұлғасы -мы (-мі, -бы, -бі, -пы, -пі), -сын (-сін) болып өзгеріп, сөзбен қосылып бірге жазылады да, одан кейін жіктік жал ғауы жал ғанады: бара сың ба – бара мысың, барған соң – бар-ғасын. Мысалы: Мұн да келгесін Ебейсін өзінің дағдылы кәсібіне кірі сіп, жұрттың тері-терсегін шай, шекерге айырбастай бас-тады (Ә.Н.).
- 3) -ақ, -ай, -ау, -ды, -ді, -ты (-ті), -мыс (-міс) шылаула ры де фис ар-қылы жазылады. Мысалы: Екі жігіт Ела манды екі жағынан тырп
- еткізбей сығып ұстап тұрған-ды (Ә.Н.).
- Ода ғай сөздердің жазылуы:
- қайтала нып айтылатын ода ғайлар де фис арқылы жазыла ды: құ-рау-құрау, пай-пай, құр-құр, көс-көс және т.б.
ӘТН - Ауызекі сөйлеу стилі Күнделікті қарым-қатынас, негізінен, ауызекі тілдесу арқылы жүзеге асады. Ауызекі сөйлеу барысында өзін дік мақ ат, тілдік құрылым, қолданыс ерекшеліктері байқалады.
- Мақсаты: кеңесу, көзбе-көз тілде су, пікірле у, ой бөлі су.
- Қолда нылу аясы: еркін әңгіме – сұхб т, д ула су, көпшілік ал дында сөйлеу.
- Стильдік сипаты: сөздер мен сөз тіркестерін еркін қолда ну, да яр-лықсыз өткізі луі, ым-ишара қолда ну.
- Сөйлеу тілінің ерек шеліктері, тіл дік амал-тәсіл де рі:
- • лексика лық ерекшеліктері: қарапайым, бейтарап, диалект, кәсіби, ауыспалы мағынадағы бейнелі сөздер, метонимия, вфемизм еркін қолда ныла ды;
- • фонетика-морфологиялық ерекшелік: дыбыстар түсіріліп, сөздер кейде қысқартылып айтыла ды, оқшау сөздер мен моционал ды-кспрессивті сөздер қол да ныла ды;
- • синтаксистік ерекшеліктер: сұраулы, лепті, толымсыз, риторикалық сұраулы сөйлемдер қол да нылып, диалогке құрыла ды.
3-тапсырма (топтық жұмыс) - Берілген оқылым мәтінінен аналитикалық тәсіл арқылы жасалған сөздерді табыңыздар.
- -Дескриптор:
- -мәтін құрлысын сақтайды- сөз санын сақтайды
- ҚБ:
- Бағалау парақшасы (мұғалім бағалайды)
- Бағалау парақшасы (мұғалім бағалайды)
Үй тапсырмасы - Рефлексия
- «ҚҚҚ» әдісі
- Қиын - .............
- Қызық - ...........
- Құнды - ............
- Оқушылар өздеріне сабақтың қиын, қызықты, құнды болған тұстарын алдын –ала таратылған қима қағазға жазып мұғалімге тапсырады.
- Үй тапсырмасы:
- Берілген қысқарған сөздердің шешуін тауып, сөйлем құрастыр:
- НАТО, ЭКСПО – 2017, ҰҚШҰ (Қосымша мәліметтер іздену)
Достарыңызбен бөлісу: |
