1. Ортағасырдағы Қазақстандағы түркімәдениеті және оның еуропалық және исламдықмәдениетке әсері


Қазіргі жағдайдағы қала мәдениетінің дамуы



бет20/31
Дата01.04.2023
өлшемі140,74 Kb.
#173470
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   31
Байланысты:
1. Орта?асырда?ы ?аза?станда?ы т?ркім?дениеті ж?не оны? еуропалы

23. Қазіргі жағдайдағы қала мәдениетінің дамуы.
Жалпы мәдениет сөзі қазақ тіліне арабтың мадавият қала, қалалық деген сөзінен енген. Бұл ортағасырлардағы мұсылман мәдениетінің өркендеу кезеңінде қалыптасқан түсінікпен байланысты. Мәдениетке берілген көптеген анықтамаларды альтернативтік (қарсы қоюшылық) деп атауға болады. Бұл жерде алдымен көзге түсетіні мәдениет пен табиғатты «культура» мен «натураны» қарсы қоюшылық. Көне заманда «культура» деген ұғым «жерді өңдеу» деген мағынаны берген. Кейінірек, дәлірек айтқанда, Цицеронның еңбектерінде (б.э.д. 45 ж.) бұл сөздің мағынасы тереңдеп, «жанды жетілдіру» деген ұғымды білдірді. Уақыт өткен сайын еуропалық тілдерде мәдениет сөзі «білім беру», «даму», «қабілеттілік», «құрметтеу» сияқты мағыналарға ие бола бастады.
Яғни, байқасаңыздар біздің ана тілімізге енген бұл сөздің өзі қала сөзіне пара пар болып отыр. Сонда қай заманда болмасын мәдениеттің ошағы осы қаладан бастау алады. Қалалық мәдениет ерте ортағасырлардан бастап өркендеген. Ескі қалалардың орны қазіргі күнге дейін сақтаулы тұр және біз үшін өшпес мұра болып табылады.
Бүгінгі таңда елімізде 16 қала және қала мәртебесіне ие 87 елді мекен бар. Ал республика тұрғындарының 55% жуығы қалада қоныстанған. Ал соның ішінде бәріне белгілі миллионер қалалар қатарына Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларын жатқызамыз.
Қала мәдениеті дүние жүзілік өркениетпен қатар күннен-күнге қарыштап дамып жатыр. Сонымен қатар әр қаланың, әр елдімекеннің болсын тек өзіне тән ерекшеліктері мен өзіндік мәдениеті қалыптасқан. Оның бәрі біртұтас Қазақстан мәдениетінің қалыптасуына ықпал ететіні айтпаса да белгілі деген ойдамын.

24.Мәдени, ақпараттық қауіпсіздік мәселесі. 
Мәдениет пен қауіпсіздік алғаш рет 1986 жылы Ядролық қауіпсіздік жөніндегіхалықаралық кеңес тобының есебіндебіріктірілді. Сонымен бірге қауіпсіздікмәдениетінің негіздері қаланды. Қандайоқиғалар болғанын болжау қиын емес: мамандар зауыт қызметкерлерінің қауіпсіздікмәдениетінің жоқтығын Чернобыль атом электр станциясындағы апаттыңсебептерінің бірі деп таныды. Ал атом энергетикасы бизнесінде ортақ нәрсе бар: радиация да, маңызды коммерциялықақпарат та ағып кеткен жағдайда, жағдай тез бақылаудан шығып кетуі мүмкін, ал оныңсалдары әрқашан алдын-ала болжанбайды. Сондықтан, әрбір бизнеске өзінің «алыптастау аймағы» - еркін қол жеткізуге тыйымсалынған ақпараттық «аумақ» қажет. Ақпараттық қауіпсіздік мәдениеті көшіруқиын бәсекелік артықшылық болғандықтан, оны «күн сәулесіндегі орын» үшін күрескүшейе түсетін қазіргі қиын жағдайда бізбәсекелестерден бір сатыға озып кеттік: оны «жоғарыдан келген директиваның» көмегімен ғана жүзеге асыру мүмкін емес, үш күн ішінде тапсырыс бойыншаорнатылады.
Мәдениет пен этика ұғымы біздің өміріміздебарған сайын берік орын алуда. Кәсіпорындар этикалық және корпоративтімінез-құлық кодекстерін жасайды. Барғансайын олар жеке бөлім ретінде еңбекұжымымен, мердігерлермен, сондай-ақжұмыстан шығарылғаннан кейін байланыскезінде ақпараттық қауіпсіздік пен құпиялылық мәселелерін қамтиды. Бөлекжол жұмыс уақытынан тыс уақыттаақпараттың құпиялылығын, мысалы, әлеуметтік желілерде нені талқылауғаболатынын және не мүмкін еместігін, қандайжұмыс сәттерін достарыңыз бен туыстарыңызға айтпағаныңыз дұрыс екенін көрсетеді. «Екінші жартысы» мұны қаттыталап етсе де. Бөлек (және, менің ойымша, ең проблемалы) мәселе – бұл реттеуші жәнеқұқық қорғау органдарының өкілдеріне не айтуға болады және оны айтуға болмайдыдеген сұрақ. Ресей ФедерациясыныңКонституциясының 51-бабының артындажасырған дұрыс, өйткені ашық мойындаукөбінесе жазадан босатпайды, бірақтергеушінің жұмысынжеңілдетеді.Ақпараттық қауіпсіздікмәдениеті термині жаңа болып табыладыжәне түсіндіруді қажет етеді. Бұл семинар ақпараттық қауіпсіздік жәнеқызметкерлердің мәдениеті (этика) тақырыптарының қиылысындаорналасқан.Семинарға қатысушыларғасонымен қатар кәсіпорында ақпараттыққауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруға негізбола алатын жергілікті актілер шаблондарыберіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   31




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет