1 сабак БӨЖ. Паразитизмнің экологиялық тұжырымдамасы
жүктеу/скачать 457,32 Kb.
|
Документ (5)
| 5-сабақ БӨЖ.
Жаңазаманауидағы тері және тері-шырышты лейшманиозы - Leishmania braziliensis. Лейшмания дерматропты түрінің 3 түр тармағы белгілі: L.tropica minor L.tropica major (Жер шарының шығысында) L.tropica mexicana (Жер шарының батысында) Олар тері жасушаларында кездедседі. Лептомонадалық және лейшманиялық формаларының висцеротропты лейшманиядан айырмашылығы жоқ. Даму циклі Висцералды лейшманиозға ұқсас. Жұғу көзі болып адам және жабайы жануарлар (ұсақ кемірушілер) саналады. Таратушылары болып шіркейлер есептелінеді. Тері лейшманиозының бұл түр тармағы нағыз табиғи-ошактык инвазия. Инвазияның көзі және ошағы - үлкен күм тышканы.кеміргіштердің басқа түрлерін тышқандар, егеуқұйрықтар, мамандар) және жыртқыштар (сусар). Трансмиссивтік жолмен беріледі. Тасымалдаушы - Phlebotomus pappatasii деп аталатын бәкене шыбын. Эпидемиялық процестің ерекшелігі болып адамдардын залалдануының жазғы маусымдылығы, ал сырқаттанушылыктын -күзгі маусымдылығы саналады. Эпидемия жылжыма түрінде дамып.ауылдық тұрғындардың жеке топтарын біртіндеп қамтиды. Терінің зооноздык лейшманиозының ошақтары жер астындағы судың деңгейі төмен шөлді жерлермен шектескен аймақтарда кездеседі. Инвазияны қабылдаушылық халықтың барлығына төн. дегенмен эндемиялық аймақтарда балалардың көбірек ауыратыны байқалады. Көбінесе жанадан келген адамдар ауырады. Жергілікті халықтың көпшілігінде бұл инвазиямен ауырып шыкканына немесе бұрыннан залалданғанына байланысты белсенді табиғи иммунитет дамиды. Қайталап ауру өте сирек кездеседі. Лейшманиоздар патогенезінің негізінде жергілікті. және жалпы лимфа жүйесінің зақымдануымен, оларда некроз жане дегенеративтік процестердің дамуымен қабаттасқан асқынулар жатады. Үлкейген макрофагтарда дейшманиялар (амастигот) тез көбейеді, ерекше улану. дамиды. Тері лейшманиозында бөкене шыбын шаққан жерде арнайы гранулема (лейшманиома) пайда болып, кейін жарылады, сосын тыртықтанады. Бірінші лейшманиоманың маңында көптеген ісіктер (5-тен 100-150-ге дейін) пайда болады. Олар жарылып, бір-бірімен қосылып жаралы алаң қүрады. Лейшманияның лимфогенді таралуы кезінде, лейшманиома, лимфангониттер, лимфадениттің ретімен түзілуі байқалады. Жиірек туберкулоидты зақымдалу типі байқалады, бірақ зертханалық зерттеу кезінде амастиготтарды туберкулоидтан табу сирек болады. Бұл ағзаның гиперергиялық белсенділігіне байлансты. Гипоергиялық белсенділік түрінде, керісінше, диффузды инфильтративтік қабыну ошағында амастготтар көп мөлшерде болады және оларды табу еш қиындық ттудырмайды. Диагноз қою. Клокалық - этделаиологиялық мәліметтер және жараның түбінен немесе шеткі инфильтраттан қырып алған материалды макроскомиялык зерттеу нәтижелері тері лейшманиозын кеп кынтыксыз аныктауга көмектеседі. Осы инвазия бойынша эндемиялық елдерде тері туберкулезі, алапес (лепра), мерез сияқты инфекциялар да жиі кездесетіндіктен, оларды ажырату керек. Сенімді диагноз қою Романовский-Гима бойынша боялған жағындыдан жасуша ішінде орналаскан паразитті табу болып саналады. Емдеу: аурудың бастапқы сатысында – акрихтин, мономицин, уротрон, берберин сульфаты ертінділерімен лейшманиоланың маңайына егу. Осы аталған дәрілерден жасалған майы дәкеге жағып тануға болады. Жара сатысында -мономицин,аминокинолды қолданған жөн, Лазерлік терапия да оң нәтиже береді.өте ауыр жағдайда - Сурьманың беслентті третаріарын коланады. Алдын алу шаралары Жек шаралар шіркейлердің шағуынан сақтану, қоғамдық шаралар шіркейлерді, табиғи резервуадты жою. жүктеу/скачать 457,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|