1 –шi зертханалық жұмыс Тақырыбы: «Қойма» деректер қорын басқару жүйесін құру Зертханалық жұмыстың мақсаты



жүктеу/скачать 2 Mb.
бет17/18
Дата08.06.2018
өлшемі2 Mb.
#41782
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
10-сурет – Бағандарды өңдеудің терезесі
8.2 Бұнда Add батырмасын басамыз. Пайда болған «0-TColumn» жазбасын ерекшелейміз. Объектілер инспекторы көмегімен FieldName қасиетіне Number мәнін орнатамыз. Күрделі Titel қасиеті үшін Caption параметріне Номер мәнін береміз.

8.3 Кестенің өрістер тізімінің редакторының терезесінде Add батырмасын басамыз. Пайда болған «1-TColumn» жазбасын ерекшелейміз. Объектілер инспекторының көмегімен FieldName қасиетіне Type мәнін орнатамыз. PickList қасиетін активтеп, пайда болған текстік редакторда келесі екі жолды енгіземіз:

Дом.

Раб.


Осы әрекеттерден кейін ОК батырмасын басамыз. Сөйтіп біз телефон типін анықтайтын мәндер тізімін анықтадық. Кейін күрделі Titel қасиеті үшін Caption нараметріне Тип мәнін анықтаймыз.

8.4 Кестенің өрістер редакторымен жұмысты аяқтау үшін терезенің шетіндегі стандартты батырманы басу жеткілікті.

9. Standart бетінен формаға Label компонентін DBGrid1 компонентінің жоғары сол жағына орналастырамыз да оның Caption қасиетін Телефоны мәніне ауыстырамыз.

10. DataControls бетінен формаға DBNavigator компонентін орнатамыз. Оны DBGrid1 компонентінің жоғары оң жағына орналастырамыз. DataSource қасиетіне DataSource2 мәнін орнатамыз.

11. Басты менюдің Run|Run командасы арқылы бағдарламаны іске қосамыз.

12. Подформасы бар формаға мәліметтер енгізудің өз ерекшеліктері бар. Оларды белгілеу үшін мәліметтерді формаға енгіземіз. Ол үшін келесі әрекеттерді орындауымыз қажет. Деректер базасының жазбаларындағы навигатордың панелінде «Плюс» батырмасын басыңыз. Бұдан кейін People кестесінде жаңа жазба пайда болады, оған адам жайлы мәлімет енгіземіз. «Фамилиясы, Аты, Әкесінің аты» өрістеріне сәйкес «Арманов» «Канат» «Мурзатович» мәндерін енгізіп, «День рождения» өрісіне 14.01.79 мәнін енгіземіз. «Пол» тетігі қосылған болу қажет. Навигатордың «» батырмасын басамыз. Құрылған жазба People кестесінде сақталады. Адам туралы мәліметтерді телефонды енгізудің алдында сақтау қажет, әйтпесе олар сол адамға сәйкес болмайды, ал деректер базасында артық жазбалар саны өте көп болып кетеді. Пайдаланушы ондай әрекетті орындай алмау үшін DBGrid1 компонентіне мәліметтерді енгізуге және DBNavigator2 батырмасын баскға рұқсат етпеу қажет. Ол үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:

12.1.1 бағдарламаның жұмысын тоқтатыңыз. Формадағы DBNavigator1 компонентін таңдап, объектілер инспекторындағы Events қалтасына өтіңіз.

12.1.2 BeforeAction жолында тышқан тетігінің оң жақ батырмасын екі реет шертіп, MyExUnitDB.pas терезесінде келесі процедураны толықтырыңдар:

Form1.DBNavigator1BeforeAction келесі фрагментпен:

if ((Button=nbInsert) or (Button=nbEdit)) then

begin

DBNavigator2.Enabled:=false;



DBGrid1.Enabled:=false;

end;


if Button=nbPost then

begin


DBNavigator2.Enabled:=true;

DBGrid1.Enabled:=true;

end;

12.1.3 Өзгертулерді сақтап бағдарламаны іске қосыңыз.



12.2 Төменгі навигатор панеліндегі «+» батырмасын басыңыз. Tel кестесінде жаңа жазба құрылады. «Номер» ұяшығына телефон номерін енгізейік. «Тип» ұяшығында ашылатын тізімде «дом» типін таңдайық.

12.3 Төменгі навигаторда «+» батырмасын басамыз. «» батырмасын сақтау үшін басу қажет емес, себебі енгізу кезінде мәліметтер автоматты түрде сақталады.

13. Бағдарламаның жұмысын терезі жабу батырмасын басумен аяқтаймыз.

14. File|Save All командасы арқылы барлық өзгертулерді сақтаймыз.

Ескертулер:


  1. Егер бір жазбаны өшіріп тастау керек болса, онда сәйкес жолды белгілеп навигатордағы «-» батырмасын басыңыз. Ал жазбаларға өзгертулер енгізу қажет болса, сәйкес элементті таңдап төменгі навигатордың «Стрелка вверх» батырмасын басу қажет. Барлық өзгертулерді енгізіп болған соң «» батырмасын басамыз.

  2. People кестесінен жазбаны өшіріп тастау үшін біріншіден Tel кестесіндегі сәйкес барлық жазбаларды өшіріп тастау қажет. Ондай өшірулерді қолмен жасамау үшін Form1.DBNavigator1BeforeAction процедурасын келесі фрагментпен толықтыру қажет:

if Button=nbDelete then

begin


Table2.First;

while not Table2.Eof do

begin

Table2.Delete;



end;

end;


«Телефон анықтамасы» деректер базасының формасын құру кезінде өрістер редакторымен жұмыс.

  1. File|Open командасы арқылы MyExUnitDB.dpr құжатына енгізілген проекті ашамыз.

  2. Жазбалардың қосымша реттік номерлерін шығаратын боламыз (IDPeople өрісінің мәндерін). Ол үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:

2. 1 Form1 формасында Table1 компонентін активтейміз. Пайда болған редакторда Add Fields командасы арқылы барлық өрістерді көшіреміз. Пайда болған өрістер тізімінен IDPeople өрісін ерекшелейміз. Объект инспекторында DisplayFormat қасиетіне келесі жолды енгіземіз:

‘Порядковый номер: ‘000



    1. 2. 2 DataControls бетін пайдаланып Form1 формасының жоғары сол жақ бұрышына навигатордың алдына DBEdit компонентін орналастырамыз. Компоненттің горизонталь өлшемін шығарылатын мәлімет толығымен сиятндай сәл үлкейтеміз. Объект инспекторын пайдаланып DataSource қасиетіне DataSource1 мәнін меншіктеп, DataField қасиетінде тізімнен IDPeople мәнін таңдаймыз. Егер бәрі бұрыс орындалатын болса, DBEdit5 жолында сәйкес жазба пайда болу керек.

3 Алдыңғы мысалдарда біз «Жыныс» өрісін DBCheckBox1 компоненті арқылы шығардық. Ол сонша ыңғайлы емес. Бұл мәнді «Ер» немесе «Әйел» мәндерін таңдау арқылы шығарамыз. Ол үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:

    1. 3.1 Form1 формасында Table1 компонентін активтейміз. Өрістер тізімінде Sex өрісін ерекшелейміз. Объект инспекторындағы DisplayValues қасиетіне келесі жолды енгіземіз:

Ер; Әйел

    1. 3.2 Формадан DBCheckBox1 компонентін оны ерекшелеп Del батырмасы арқылы өшіріп тастаймыз. DataControls бетін пайдаланып оның орнына DBComboBox компонентін орналастырамыз да горизонталь өлшемін сәл қысқартамыз. Объект инспекторын көмегімен DataSource қасиетіне DataSource1 мәнін, ал DataField қасиетіне Sex мәнін меншіктейміз. Егер барлық әрекеттер дұрыс орындалған болса, DBComboBox1 компонентінің жолында сәйкес жазба шығу тиісті (Мужской не Женский).

DBComboBox1 компонентінің Items қасиетін активтеп, пайда болған редакторда келесі жолдарды енгіземіз:

Ер

Әйел



Редатордың жұмысын ОК батырмасын басымен аяқтаймыз.

    1. 3.3 Standart бетінен формаға DBComboBox1 компонентінің сол жағынан Label компонентін қойп, оның Caption қасиетіне «Жыныс» мәнін енгіземіз.

4. Енді туған күнді шығаратын дата үшін форматты таңдау керек. Ол үшін келесі әрекеттерді орындау керек:

4.1 Form1 формасындағы Table1 компонентін активтейміз. Өрістер тізімінде Birthday өрісін таңдаймыз.

4.2 Объект инспекторында DisplayFormat қасиетін таңдап, бір форматты енгізу керек, мысалға «dddddd». Енгізуді Enter батырмасын басумен аяқтаймыз.

5. Run|Run басты менюінің командасы арқылы бағдарламаны іске қосамыз. Экранда біз енгізген барлық өзгертулер көрсетіледі.

6. Жазбалар арасында орын ауыстырғанда қосылған енгізу жолында реттік номері рпайда болатынын атап кеткен жөн. Ал комбинилренген жолда дамның жынысы жайлы мәлімет орналасады. Бұл мәнді қажет болса ашылатын тізім арқылы өңдеуге болады.

7. Бағдарламаның жұмысын терезені жабумен аяқтаймыз (11-сурет).



11-сурет – Бағдарлама терезесі
8. File|Save All командасы арқылы барлық өзгерістерді сақтаймыз.
Есеп беруді жобалау.


  1. Мәліметтер қоры ақпаратты өңдеу үшін қолданылады. Өңдеулердің қорытындылары есептерде көрінеді. Есеп – принтерден басылатын құжат, кейін оның негізінде шешімдер қабылданады. Делфиде есеп мәліметтер қорынан арнайы ресімделген ақпаратты білдіреді және ерекше форма түрінде көрінуге арналған. Оны экраннан көруге болады, ал содан кейін принтерден басылады. Осындай форма мәліметтерді және және және басу кезінде есептің сыртқы түрін анықтайтын арнайы компоненттерді құрайды. Мәліметтерді ұсынуды формадан есепке ауыстыру есеп генераторы көмегімен жүзеге асырылады. Делфи 3.0 пакетінде QuickReport2.0 есептер генераторы бар, ол есепті басу және файлдан оқу, файлда сақтау, қарау мүмкіндігін туғызады. Есептер формалар сияқты әр түрлі болуы мүмкін:

  2. - Тізім – жол теру арқылы ақпаратты шығарады, оның әрбіреуі бір жазбаны білдіреді.

  3. - Бланкіде бір жазба бір парақта орналасады.

  4. - Есеп есеп берушілікпен бір кестеден екінші кестеге қосымша ретінде ақпаратты бейнелейді.

  5. - Пошталық этикеткаларды басу есебі парақта есепті бірнеше үлкен емес тікбұрышты облыстарды орналастыра алады, кейін олар пошта бойынша жіберілетін заттарға жабыстырылады.

  6. Есеп құрастыру кезінде бірнеше сатыларды айқындауға болады.

  7. Есепті дайындау сатысы. Бұл сатыда есептің компоненттері және олардың параметрлері таңдалады.

  8. Есепті құру сатысы. Бұл сатыда таңдалған компоненттерден есеп қалыптасады. Ол есеп генераторы көмегімен орындалады.

  9. Есепті қарау сатысы. Бұл сатыда экраннан алынған есептің түрін қарастыруға болады және есептің дайындық сатысына оралып мүмкіндігінше оған өзгерістер енгізуге болады.

  10. Есепті басу сатысы. Бұл сатыда есепті принтерден басу жүзеге асырылады.

  11. Есепті мәліметтер қорында құру.

  12. Әрбір есеп келесі бөлімдерден құралуы мүмкін: есептің аты, есеп бетінің аты, топталған мәліметтердің, мәліметтер облыстарының, есеп берушілік үшін облыстың аты, топталған мәліметтердің аяқталуы, есеп бетінің аяқталуы, есептің аяқталуы. Сонымен қатар QuickReport бірнеше бағаналары бар есепте әрбір бағананың аты және әрбір бетте қайталанатын фрагментті басуға мүмкіндік туғызады. Осының барлығы жоғарыда айтылған компоненттердің көмегімен құрылады.

  13. Басуға тапсыруды өңдеу. TQRPrinter принтер классы.

  14. TQRPrinter классы TPersistent классының тармаға болып табылады. Бұл кластың компоненті көрінбейтін болып табылады. Бұл объектінің данасы қосымшаны орындау кезінде автоматты түрде құрылады және QuickRep компонентінің болуынсыз пайдаланыла алады. TQRPrinter атына ие бұл объект есепті құруды, алдын ала қарауды, басуды, сонымен қатар файлда есепті сақтауды және онымен әрі қарай жұмыс істеуді қамтамасыз етеді. Негізінен бұл қызметтер мен мүмкіндіктер есепті қарау бойынша, TQRPrinter класымен қамтамасыз етілген, QuickReport 2.0 пайдалануды алдын ала қару үшін стандартты формада ұсынылған.

  15. Есеп бейнелeген бұл форманы бірнеше тәсілдермен шақыртуға болады. Есепті жобалау кезінде QuickRep компонентін таңдап, содан кейін тышқанның оң жақ кнопкасын басып, шыққан мәзірден Preview командасын таңдаймыз. Есепті қарау стандартты терезеде көріну үшін қосымшаны орындау кезінде Preview тәсілін қолданған жөн. Стандартты терезеде барлық қызметтер кнопкалық панельдің көмегімен жүзеге асырылады.

  16. Беттердің санын көрсететін көрсетілген бет нөмірінің индикаторы қараудың стандартты терезесінің жолында орналасады. Сол сияқты есептің қалыптасу процесінің индикаторы да көрінеді. TQRPrinter классы бірнеше қосымша қасиеттерді, тәсілдерді анықтайды, бірақ біз оларды қарастырмаймыз.

  17. Есепті тез қалыптастыру.

  18. Есепті тез қалыптастыруды сарапшы ретінде емес, анықталған түрдің дайын өнімі ретінде қарастыруға болады. Бұл дайын өнімде ақпарат есептен шығарылатын мәліметтер көзімен байланыс жоқ. Delphi Standart 3.0-де мәліметтер көзін анықтау үшін, есеп формасына орналастырылған Table компонентінің мінездемесін анықтау қажет.

  19. Келесі операциялар есептерді модификациялау үшін, сәйкес дайын өнімдер жасауға көмектеседі:

  20. File/New/Forms/QuickReport Labels- пошталық зтикеткаларды басу үшін есептің дайын өнімі жасалады. Бұл есеп үш бағанадан тұрады, оларда тікбұрышты пошталық этикеткалар шығарылады.

  21. File/New/Forms/QuickReport List- тізім түрінде ақпарат шығарылатын есептің дайын өнімі шығарылады, оның құрамына есеп атауының бөлігі, беттер атауының бөлігі, мәліметтер қорытындысының және беттің аяқталу бөлігі кіреді.

  22. File/New/Forms/QuickReport Master/Detail- есеп берушілікпен дайын өнімі жасалады. Оның құрамына есеп атауының бөлігі, негізгі есептің мәліметтер қорытындысының бөлігі, есеп берудің мәліметтер қорытындысының бөлігі, есеп беруде қорытындыларды шығару және беттің аяқталу бөліктері кіреді. Айтылған бөліктер тізім бойынша жасалынады және мүмкіндігінше оларға басқаларды қосуға болады.

  23. Сонымен қатар есептің бос дайын өнімінің формасын жасау мүмкіндігі бар. Ол үшін File/New/New/Report операциясын қолданған жөн. Қорытындысында QuickReport компоненті бар форма шығады.

  24. Report Wizard- есепті құрастыру бойынша сарапшы.

  25. Report Wizard- диалогтық терезесі бар сарапшы, онда есепте қандай ақпарат шығарылатынын анықтау қажет. Және де ақпарат тізім түрінде шығарылатын есеп жасалады. Бұл сарапшы локальды мәліметтер қорының негізінде есептерді жасауға мүмкіндік туғызады. Кез келген қадамда Cancel кнопкасын басып есеп жасау процесін тоқтатуға болады, сонымен қатар кез келген диалогтық терезеден (біріншісінен басқа) кнопкасын басып ауыстыруға болады.

  26. Осы сарапшыны операциясы арқылы шақыртуға болады File/New/Bisuness/QuickReport Wizard.


Қосымшаны жобалау кезінде сұраныстарын пайдалану.
Мәліметтер қорымен жұмыс істеген кезде оған сұраныс ұғымы қолданылады. Сұраныс ұғымына мәліметтер қорынан ақпаратпен бірге белгілі бір қызмет жасау кіреді. Сұралған шартқа сәйкес мәліметтерді таңдауға болады және қорытындыны – таңдау сұранысын шығаруға болады. Мәліметтер қорында сәйкес сұранысларды қолданып, белгілі бір жазбаларды қоюға, жоюға, жаңартуға болады. Осындай талаптар бағдарламалаудың аранайы QBE және SQL тілдерінде құралады. SQL делфиде кең таралған, оны мәліметтер қорының жұмысы үшін қосымшаны жасау кезінде қолдануға болады.

SQL –сұранысы

SQL тілінде бірнеше сұраныстарды жасауға болады:

- мәліметтерді таңдау сұранысы;

- қосымшаға сұраныс;

- жаңартуға сұраныс;

- жоюға сұраныс.

SQL –сұраныс, DBD көмегімен жасалған, кеңейтілген sql файылында орналасады. SQL тілінде әрбір сұраныс бірнеше бөліктен тұрады, олар белгілі бір кейінге сақталған сөзден басталады. Сұраныстарды жазу кезінде бас әріптер сияқы кішкентай әріптерді де қолдануға болады. Ақпаратты әртүрлі тәсілмен жолдарға орналастыруға болады, бірақ белгілі бір мағынасы бар ақпаратты жеке жолдарға орналастырған жөн. Сөздерді, идентификаторларды, сандарды, жолдарды және т.б. операцияларды бөлу үшін пробелды қолданған жөн.



Таңдауға сұраныс.

Бұл сұраныс кестенің бір немесе бірнеше өрістерінде орналасқан мәліметтерді алу үшін арнaлған. Сұранысдың конструкциясы келесідей:



SELECT [DISTINCT] <шығарылған өрістердің тізімі>

FROM <қолданылатын кестелердің тізімі>

[WHERE < таңдаудың шарты>]

[ORDER BY<іріктеу тәртібі>]

[GROUP BY<топтау тәртібі>]

[HAVING < топтарды таңдау шарты>]

[UNION<сұрыптауға араналған қосынды сұраныс>

Сұранысдың жеке бөліктерін анықтап қарастырайық.



DESTINCT- сұраныс нәтижесінде қайталанатын белгілердің болмау керектігін білдіреді.

<шығарылатын өрістердің тізімі>:

[<кесте>.] <өрістер>[AS<жасырын ат>] {, [<кесте>.] <өрістер>[AS<жасырын ат>] }, мұнда кесте – кестенің атауы, егер сұранысда бір кесте болса, онда оны қолданбауға болады; өріс – өрістің атауы; жасырын ат – өрістің атауы үшін жасырын ат, сұранысда локальды болып келеді; AS – нақты өріске жалған ат қоятын оператор. Егер кестенің барлық өрістерінен мәліметтерді алу керек болса, онда барлық өрістердің аталған атаулары орнына * көрсеткен жеткілікті.



<пайдаланылатын кестелердің тізімі>:

“< кестемен файл >”,[< жасырын ат >]{,” кестемен файл >”[<жасырын ат>]}.



WHERE- сақталған сөз, одан шарттар тапсырмасының операторы басталады.
<таңдаудың шарты >:

Шарт, бірлікті бекітетін шарт:

[(<кестеМ. өріс1 >< шарт>< кестеN. өріс 2>)]{ AND/ OR

(<кестеІ.өріс1 ><шарт>< кестеJ.өріс2>)}, мұндағы кестеМ, кестеN, кестеІ, кестеJ – біріктірілген кестелердің атауы; өріс1, өріс 2 – осы кестелердегі өрістердің атауы, олардың мағынасының сәйкестілігі бойынша кестелердің ара-қатынасы орын алады; шарт – өрісердегі екі кестенің мағынасының сәйкестілігі бойынша анықталады, мысалы, теңсіздік, көп, аз, тең емес және басқа да салыстыру операциялары; шарттар бірнеше болуы мүмкін, бұндай жағдайда олар дөңгелек жақшалар, AND және OR логикалық операциялар арқылы біріктіріледі. Егер біріктіру үшін шарт болмаса, кестелердің барлық мүмкін жазбаларының мүмкіндіктерін білдіретiн нәтиже құрылады.

Өрістердің мағынасы бойынша шарттар:

[[<Кесте>. ],<өріс>< шарт>< мағына>]{ AND/OR

[<Кесте>.]< өріс>< шарт>< мағына>}.

Математикалық салыстыру операторларынан басқа, логикалық салыстыру операторлары, IN, LIKE және тағы басқалары қолданылады.



ORDER BY- сақталған сөз, одан іріктеу тәртібінің тапсырма операторы басталады.

<іріктеудің тәртібі >:

[<кесте>.]< өріс> [ASC/DESC]{,[< кесте >.]<өріс> [ASC/DESC]}, мұндағы ASC немесе DESC - өсу немесе кему бойынша сәйкес іріктеудің тәртібін анықтайды.


GROUP BY-сақталған сөз, одан топтау тәртібінің тапсырма операторы басталады.

<топтаудың тәртібі >:

[<кесте>.], <өріс >{[<кесте>.]< өріс>}.



Қосуға сұраныс.

Бұл сұраныс кестеге жазба қосып, оның өрістеріне мағына бере алады. Сұранысдың конструкциясы келесідей:



INSERT INTO “<файл кестемен >”(<өріс>{,< өріс>})

VALUES (<мағына >{,<мағына>}).

Сұраныстың жеке бөліктерін анықтап қарастырайық:



Кестемен файл– кесте файлының атауы, оған жазба қолданылады; ол кеңейтілген болу керек;

Өріс – өрістің атауы, оған мағына қойылады.

VALUES- сақталған сөз, одан кестенің өрістер мағынасы тізімінің тапсырма операторы басталады; мағына – мағыналар тізімінен мағына, ол жаңа жазбаның сәйкес өрістеріне тапсырылады (олардың саны өрістердің санына сай келуі керек).
Жаңартуға сұраныс.

Бұл сұраныс тапсырылатын шарттарға сәйкес, жазбалардағы мағынаны жаңартуға көмектеседі. Сұранысдың конструкциясы келесідей:



UPDATE “<файл кестемен>”

SET<өріс>=< мағына>{,< өріс>=< мағына>}

[WHERE <таңдау шарты>]

Сұранысдың кейбір бөліктерін қарастырайық:



SET- сақталған сөз, одан мағыналар тізімінің тапсырма операторы басталады; <өріс>=< мағына>{,< өріс>=< мағына>} – осы өрістерге қолданылатын өрістер мағынасының тізімі; [WHERE <таңдау шарты>]– мәліметтердің жазбалдарын жаңартатын тапсырма операторы.
Жоюға сұраныс:

Бұл сұраныс кестеден жазбаларды жоюға мүмкіндік береді. Сұранысдың конструкциясы келесідей:



DELECT FROM “<файл кестемен>”

[WHERE <таңдау шарты>].

Мәліметтер қорына сұраныс (Query)

Table компонентінің біреуін қолдану тек бір кестемен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Сондықтан, бірнеше байланысқан кестелермен жұмыс істеген кезде, Table компонентінің сәйкес санын жасау керек.. Бұл жағдайда TDBDataSet класcына жататын TQuery класының Query компонентіне алған жөн. Бұл компонент SQL- сұранысының көмегімен бірнеше кестелердің негізінде мәліметтерді таңдауды анықтауға мүмкіндік береді. Сол сияқты мәліметтер қорының кестесі шамадан артық болғанда қолдануға ыңғайлы; бұндай жағдайда сұранысдың көмегімен қарастырылып отырған мәліметтердің таңдауын шектеуге болады. Бұл компонентаны пайдалану SQL тілінің білуіне байланысты.

Delphi SQL операторын Query компонентi көмегімен жасауға болады:

1) формаға Query, DataSource объектілерін енгізіп, оларды бір-бірімен байланыстыру;

2) DataBaseName қасиетінің TQuery объектісіне жалған ат қою;

3) SQL қасиетінің көмегімен SQL тапсырмасын белгілеу;

4) True мағынасында Active қасиетін бекіту.

Егер әрбір қадам дұрыс аяқталған болса, егер BDE нақты бекітілген болса, тор белгіленген кестеден жазбаны сақтау керек.



Статистикалық сияқты динамикалық та (немесе сұраныслар параметрлермен) Delphi мәліметтер қорына SQL-сұранысын жасай алады, онда сұранысдың мәтіні өзгермейтін болып қалады. Динамикалық SQL-сұраныслар бағдарлама орындау барысында өзгертіле алатын жазба таңдау шартының негізінде анықталған параметрлерді кіргізеді. Бұл жағдайда бір динамикалық сұранысдың көмегімен қосымшаны орындау кезінде әртүрлі нәтижелерді алуға болады. Динамикалық сұраныслардың синтаксистік конструкциялары статистикалыққа сай, бірақ оларда жазбаларды таңдау шарттарын анықтайтын секциясында мағынасының орнына <параметр >, мұндағы параметр – параметрдің атауы, оның орнына қосымшаны орындау кезінде мағына қойылатын болады.

TQuery класында TDataSet, TBDEDataSet және TDBDataSet кластарынан алған келесідей маңызды қасиеттерін атап айтқан жөн:

Local- кестелердің орналасуын анықтайды (True – локальды кестелер, False – SQL-серверіндегі кестелер); қасиет тек қана оқуға.

RequestLive- логикалық түрдің қасиеті (False мағынасын білдіреді), сұранысды орындау нәтижесінде алынған мәліметтерді өзгерту мүмкіндігін анықтайды. Бұл мүмкіндік сұранысларда да бар, егер қасиет True мағынасына ие болса. Ал қалған сұранысларда нәтиже тек қана оқуға арналған. Бұндай жағдайларда сұраныс сәтті екенін көру үшін CanModify қасиетін қарауға болады, егер кестені SQL сұранысы бойынша түзету керек болса, онда SQL Update командасын қолданған жөн.

SQL – Tstrings түрінің қасиеті, Open немесе ExesSQL тәсілдерін орындаған кезде пайдаланылатын SQL-сұранысының мәтінін анықтайды.

UniDirectional- сұраныс орындаудың нәтижесінде алынған мәліметтерді таңдау бойынша курсордың қозғалу бағытын анықтайды.

UpdateMode - TUpdateMode қасиетінің түрі, аралық буферден жазбаларды жаңарту тәсілін анықтайды. TQuery компонентасының келесі қасиеттері динамикалық SQL-сұранысларда пайдаланылады. Олардың кеейбіреуін мысалға келтірейік:

DataSourсe – TDataSourсe түрінің қасиеті, мәліметтер көздерін анықтайды олардың өрістерінің мағынасы динамикалық сұраныс үшін параметлер сияқты пайдаланылады.

Params [Index] - TParams түрінің қасиеті, динамикалық сұранысда параметрлерді анықтайды TParams түрінің элементтер тізімін құрайды. Бұл қасиеттің көмегімен параметлер мағынасының редакторында бастапқы параметрлерінің үлкендігі құралады. Сұранысдың параметлер мағынасының редакторына ауысу үшін бұл қасиеттің мағынасын тышқанмен жандандыру керек.

Exes SQL – процедурасы SQL сұранысын орындайды.

Prepare – процедурасы синтаксисті және оптимизацияны тексеру үшін BDE-ге сұраныс жібереді. Динамикалық сұраныслар үшін орындауға ұсынылады. TQuery компонентасымен өңделген оқиғалар толықтай TDataSet класынан алынады.

Params қасиетінің көмегімен бағдарлама тәсілімен динамикалық сұранысға ауысу байланыстарын ауыстырған кезде әдетте келесі қадамдар орындалады:

1) міндетті түрде кестенің жабық екеніне көз жеткізу керек;

2) Prepare командасын беру көмегімен TQuery объектісі дайындалады;

3) Params қасиетіне нақты мағыналар иеленеді;

4) Сұраныс ашылады.
Жобалық мәзір
Элемент мәзірі асты немесе команда, немесе айырғыш сызығы бола алады.

Break – қасиеті ағымдағы элементтің мәзірін бағандарға бөледі.

Caption – string, қасиетінің типі, берілген мәзір элементінің мәтінің құрайды. Checked – логикалық типтің қасиеті,берілген элемент белгіленгенін анықтайды.( егер True мағынасы болса, элемент

« қанат белгімен » белгіленеді).



Default – логикалық типтің қасиеті ; егер ол True мағынасы болса ,меню элемент мәтіні полужирный жазу әріпімен ,ал тышқанымен үлкен элементті екі есе басса, ағымдағы оқиғалары False болатын, OnClick үндемеуін көруге болады.

Enabled - логикалық типтің қасиеті ; егер ол True мағынасында болса ,тышқан мен клавиатурадан тәуелді болады.

GroupIndex –бүтін типті қасиеті , меню элементі жататын топтар нөмірін қамтиды, және нөлдік мағынасы болады.

Items [ Index ]- TMenuItem типінің массив қасиеті ( Index - бүтін көрсеткіші), ағымдағыға элементтен кіші элементке тапсырма беруі. Count қасиеті бойынша элементтер саны анықталады. Сана нөлден басталып, тек оқуға арналады.

MenuIndex – қасиеттің бүтін типі, Items тізіміндегі үлкен компоненттерді қамтитын индексі бар компонент.

RadioItem - қасиеттің бүтін типі; Егер ол True ді қабылдаса,онда мәзір элементі ауыстыру қосқышы (переключателя) болып, бір топтың бір элеметі ғана белгіленген болады.

ShortCut - қасиеттің бүтін типі,шерту кезінде мәзір элементі активтендірілетін,

жылдам басқарушы пернелердің кодын анықтайды.

Жылдам басқарушы пернелердің кодын анықтау кезінде ShortCutToKey , ShortCutToText программалары қолданылады.

Visible - қасиеттің бүтін типі; егер ол True мағынасы болса , False - жоқ болса, мәзір элементі экранда суреттеледі,

TMenuItem класында OnClick оқиғасы анықталған. Класс құрылымдардын түзетуімен байланысты әдістер қатарын қамтиды.



Add ( Item )- процедурасы,Item ( TMenuItem класынан ) элементін кіші элементтер тізіміне қосады .

Delete ( Index )- процедура , кіші элементтердің тізімінен Index индексі бар элементтерді жояды.Бірақ динамикалық жадтағы элементтер жойылмайды және екіншірет қолданыла береді.

Жобалау сатыларына бір немесе басқа элементке ShortCut қасиетін қолданып, тізімнен үйлестіру лайық немесе пернетақтаның теріп,жылдам басқару пернесін беруге болады.Мына операцияның көмегімен, сатыларға бағдарлама орындалуларыды жүзеге асыруға болады.

Арнайы стандартты ішкі программалар көмегімен ( ShortCut , ShortCutToKey , ShortCutToText ,TextToShortCut ).

Main Menu басты мәзірі.

Менюмен әдеттегі негізгі жобалау сатыларына қалыптасады. NewItem , NewLine , NewSubMenu , NewMenu . стандартты программалар көмегімен жүзеге асыра аламыз.Жергілікті Popup Menu ,басты мәзір сияқты TMenu класына жатады.

Standart компонент , ал Items . қасиеті содан соң қолданылады.

TPopupMenu класында келесідегідей қасиеттері бар жаңа мінездемелерді еңгіземіз. TPopupAlignment типтес Alignment - қасиеті , жергілікті мәзірмен тышқан курсоры орналасуын анықтайды.

AutoPopup –логикалық типтін қасиеті . Егер ол

True қабылдаса, жергілікті мәзір тышқанның оң пернесін шерткенде пайда болады False болғанда , мәзір пайда болмайды ( бұл жерде Popup әдісін қолданған жөн ).

OnPopup - оқиға , экранға жергілікті мәзірді тышқанның оң пернесін шерткенде пайда пайда болады( егер AutoPopup қасиеті True мағынасы болса ) немесе Popup әдісін шақырғанда. Бұл жергілікті мәзірді өндейтін жалғыз оқиға.

Popup (Х,У )- процедура , жоғарғы сол бұрышы Х және Y координатасына тең меню экранына шығады.

Жобалау сатыларына жергілікті мәзір дәл осылай жасалады.


Мысал 1. Деректер қорымен жұмыс жасайтын қосымшға мәзір құру. «Телефон анықтамасы».

Меню жобалау мақсат үстіңгі db People өрістері IDPeople кестесінде екінші қайтара көрсеткіштері болуы керек, және Family мен Birthday сорттаудың,іздеу жүзеге асыруы керек. ДҚ «Телефон анықтамасы» қосымшасында жұмыс істейтін текстік файл құру.

телефондық кітапшаға сәйкес келетін анықтамалық жүйенін мәтінін теріп жазайық: ФИО, дата рождения,телефон номерін жазамыз.
1. 7.0 DataBase Desktop 1. ашамыз және Family мен Birthday, IDPeople өрістерінде қажетті екінші қайтаралар индекстерді құрамыз.Атауын FamilyIndex, BirthdayIndex және Number сәйкесінше қоямыз.

2. Мәзірді құру жұмысын бастау үшін Delphi 3.0 ашамыз.

3. № 2. жұмысында құрылған жоба құрылымын шақырып, аттарын өзгертпестен Қосымшаға арналған үлгі меню, ДҚпен жұмыс істеушіні тандаймыз.

3.1 Енді мәзірді құруды бастау үшін, Delphi ортасына ауысамыз,

3.2 лабараториялық жұмыста құрылған, дайындық проектін шақырамыз.проекттің құрылымдық бөліктерін дереу файлдарға дәл сол атымен сақтаймыз,бірақ 7 санын қосу керек: MyExampleDB7.pas.

4. Менюді орналастыру үшін форма дайындаймыз. Ол үшін келесіні орындау керек:

4.1 Басты менюдің орнын босату арқылы , барлық файлдарды төмен қарай орналастырамыз.( керек болған жағдайда форманың көлемін вертикаль бағамы бойынша өзгерту керек) Қолданушының көңілін аудару үшін ,менюды экранда ерекшелеп орнату қажет,ол үшін оның формасымен түсін өзгерту қажет.

4.2 Қосымшалардың жұмысын аяқтау үшін, Выход кнопкасын жасау керек,DBGridlдің оң жағына орналастыру қажет.( Аталмыш кнопка 3,4 лабараториялық жұмыстарда жасалынған)

5. Басты менюдің ортақ түрін қалыптастырайық. Ол үшін келесі функцияларды орындау шарт:

5.1 Standart бетінен палитра компонентін Form1 формасына MainMenu компонентасын орналастырайық.

5.2 MainMenu1 компонентасындағы Items қызыметін активтендіреміз. Caption қызыметіне бос үшбұрышты файл мағынасына орналастырамыз,ал Name қызыметіне File_pt. Орналастырамыз.

5.3 Шыққан мәзір асты бос ұшбұрышты Caption қызыметін баспаға ауыстырамыз, Name қызыметін Print_pt ауыстырамыз. Келесі элементте мәзір асты Caption «-» таңбасын береміз. Caption шығу,і Name – Exit_pt жазамыз.

5.4. Негізгі мәзірдің келесі элементінде Caption қасиетіне Іздеу мағынаны береміз, ал Name қасиетіне - Search - pt . онда ұқсас фамилиямен , датамен тууылар подпунктілерімен іздеуді жазамыз,сәйкесінше баспа және шығу элементтерін жазамыз.

- элементтерге - жасаймыз



5.5. Ұқсас бейнемен элемент сорттау мәзірін жасаймыз пунктілер нөмірмен (Name қасиеті -Number _ pt ) және фамилиямен ( Name - Family қасиет 2_ pt ) сортталатын болады.

12-сурет – Бас мәзірдің терезесі
жүктеу/скачать 2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет