Көркем еңбек Бастауыш мектеп 1-сынып
| | |
Ұсынылатын алдыңғы білімдер
|
Алдыңғы бөлімдердің мазмұнынан оқушылар жасалған дүниені (адамның қолымен жасалған) зерттеу барысында білім мен тәжірибелерін жинақтады, сонымен қатар көркем шығармашылық саласы бойынша дағдыларын әрі қарай дамытты.
|
Тілдік мақсаттар
Оқушыларға түсінікті тиісті ғылыми тілде жазылған тілдік мақсат үлгісі төменде берілген.
|
Оқытудың тілдік мақсаттары
|
Пәндік лексика және терминология
|
Диалогқа/жазылымға қажетті сөздер топтамасы
|
Оқушылар орындай білуі тиіс:
• тоқыма заттардың ерекшеліктері мен сапасын және олар жемістер мен көкөністердің текстурасын қалай бейнелейтіндігін сипаттау.
|
Мыналарды қамтиды:
• текстура, фактура, тегіс, қатты, қатаң, жұмсақ, кедір-бұдыр, тікенді, жылтыр;
• баспа, қайталау, дайындау, көлденең, тік, диагональ, тура, толқынды, көп қабатты, үстінен жабу, біріктіру;
• пішін, дөңгелек, шеңбер, сопақ;
• түс, жарқын, көмескі, жеңіл, қара, ақ, қара-қоңыр;
• кеңістік, өлшем, үлкен, кішкентай, таңдап алу;
• сыру, тігу, кестелеу, аппликация, бисермен әшекейлеу, жіппен жұмыстар.
|
Талқылауға арналған сұрақтар:
• Қандай материалдарды білесіңдер?
• Бұл неге ұқсайды?
• Өздерің жасаған үлгіні сипаттап бере аласыңдар ба?
• Сендерге ол несімен ұнайды?
Неліктен екенін айта аласыңдар ба?
• … Сендер бұл үлгіні таңдадыңдар?
|
Басқа да тілдік мақсаттарды белгілеу және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз
|
Қысқаша шолу
|
Оқушылар жеміс пен көкөністер тақырыбын негізге алып, өз тоқыма бұйымдарын жасау үшін тоқыма дизайнын зерттеу арқылы жасанды дүние туралы білімін кеңейтеді. Оқушылар осы тақырыптан шабыт алып, көкөністер мен жемістердің текстурасын зерттеу барысында көркем жұмыстарды жасау арқылы өз идеяларын дамытады. Оқушылар басқа бөлімдердегідей, көркем жұмыстарды жасау барысында құралдар, материалдар, техника мен әдістерді пайдалану сапасын жақсартуын көрсететіндей визуалды пішіндер жасауда сәттіліктерге жетуін жалғастырады.
|
Оқу бағдарламасына сілтеме
|
Оқу мақсаттары
|
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
|
Мұғалімге арналған ескертпелер
(оқыту әдістемесі бойынша)
|
Оқыту ресурстары
|
1.3 Шығармашылық идеялар мен сезімдерді көрсету және дамыту
|
1.1.3.1
Нақты материалдар мен техникалардың негізінде, өз идеялары мен сезеімдерін шығармашылық деңгейде ұсыну
|
Өрнектегі ырғақ және тоқыма дегеніміз не?
(С) Сабақты жеміс/көкөніс-гүл-жапырақ тақырыбындағы құрақ, жастықтар мен киім, алжапқыш, асүй сүлгісі, дастарқан сияқты түрлі тоқыма бұйымдарды көрсете отырып бастаңыз.
Оқушыларға матадан жасалған бұйымдарды ұсыныңыз: асүй ормалы, алжапқыштар, перделер, сулықтар. Олардың назарларын бұл бұйымдардың қалай безендірілгеніне аударыңыз. Қандай өрнектерді қолданған?
Өрнектер мен оюларды не үшін қолданған? Оқушылар матаға салынған ою белгілі бір тәртіппен қайталанып отыратынын өздері түсініп, оюдың осы екенін айтып бере алатындай болу керек.
(Ж, Ө, Қ) Оқушыларға анасының алжапқышының және асүй орамалының суретін салып, оны ою-өрнектермен безендіруін сұраңыз. Жұмыстың кезеңдерін түсіндіріңіз. Суретті орналастырудан бастаңыз. Оқушыларға егер олар алжапқышты таңдаған болса, онда қағаз парағын тігінен, егер орамал таңдаса, онда көлденеңнен орналастыру керектігін түсіндіріңіз.
Ою-өрнектерді орналастыру үшін, бұйым бөліктерінінің орнын анықтау керек.Оқушыларға оюдың жемістерден, көкеністерден, жидектерден, гүлдерден, жапырақтардан құралу керектігін ескертіңіз.Өрнектегі ырғақты көрсету керек.
|
Егер сіз қажетті бұйымдарды таба алмасаңыз, оларға жеміс-жидектер, көкөністер, гүлдер, жапырақтар бейнелегнен тоқымалардың фотосуреттерін көрсете аласыз.
Сабаққа арналған материалдар (ойын, мата, сурет, жеміс, көкөніс) тақырыптарға сәйкес мұқият таңдап алынуы керек.
Оюлардағы «ырғақ» түсінігімен таныстыру. Ол үшін үстел үстіне кезекпен жемістер мен көкөністерді жайып, көрсетіңіз.
Ас бөлмесінде, тұрмыс бұйымдарында жемістерді бейнелеу арқылы орыс халқының ою-өрнек сарынын көрсетуге болады.
Өздігінен ырғақы оюдың суретін салуға қиналатын оқушыларға ырғақы оюдың кейбір элементтерінің дайын үлгілерін ұсынуға болады. Сонымен қатар жұмыстың басында оқушыларға қандай түстік гамманы таңдайтындарын анықтау керек.
|
Жемістерден және табиғи пішіндерден шабыт алған тоқыма бұйымдар – қазақстандық дизайншылардың және басқа мәдениеттер мен кезеңдердің дизайншыларыныңеңбектері
Альбомдар мен түрлі түсті қарындаштар, қаламсаптар, өшіргіш
Ырғақ ою құру үшін жемістер мен көкөністердің шаблондары
|
2.1 Қоршаған ортаның бейнелері
3.3 Жұмысты талқылау және қорғау
|
1.2.1.1
Өз идеялары мен сезімдерін айқындау үшін қарапайым тәсілдерді
анықтап, қоршаған ортадағы кейбір визуалды элементтерді қолдану
1.3.3.1
Шығармашылық жұмысын түсіндіру
|
Ою-өрнектердің баспалары
(С, К ) Оқушыларға олардың жемістер мен көкөністерді басу арқылы тоқыма үлгілерін жасайтындықтарын түсіндіріңіз. Олардың текстурасын зерттеңіз.
Текстуралардың маңызын және түрлі жемістер мен көкөністердің әр түрлі және/немесе ұқсас текстуралары (көкөністер мен цитрустік жемістер) болатындығын талқылаңыздар. Оларды ортасынан кесіңіз де, ішкі текстурасын сыртқы қабығымен салыстыра отырып зерттеңіз.
Оқушыларға қалай басуға болатындығын көрсету үшін, оларды сия толтырылған подносқа бетін төмен қаратып орналастырыңыз. Оқушылардан түрліше басып шығаруға болатын әдістері мен алуан үлгілерін, сонымен қатар текстураларды бір өрнекке қалай біріктіруге болатыны туралы ойлауын сұраңыз:
қатарды сол бір жеміспен басу;
беттегі жемістерді түрлі пішіндер , мысалы, шеңбер жасау үшін айналдыру;
беттің диагональ бойымен жемістерді басып шығу;
екі жемісті кезекпен пайдалану;
бір ғана немесе әр түрлі жемістермен баспалар жасау.
(Т, Т) Оқушылар алдарындағы жемістер мен көкөністер жиынтығы бар үстелдердің айналасында жұмыс істейді. Олар жемістер мен көкөністерді қағазға басу тәжірибесін өткізеді. Олар өздерінің жұмыс кезеңдері туралы айта алады.
(Ө, Қ) Оқушылар жұмыстарын қалай орындағанына байланысты, өз жұмысына пікір айтады. Сонымен қатар олар өз жұмыстарын және сыныптастрының жұмыстарын бағалайды.
|
Оқушыларға олардың алдыңғы бөлімде орындаған баспа жұмыстарын естеріне салуға болады.
Бұл жемістерді/көкөністерді оқушылар көрмей тұрып, сипап сезу арқылы табады. Олардың текстураға сипаттама ойлап табуларын сұраңыз (мысалы, қатты, жұмсақ және қатаң).
Оқушыларға мұғалім жемісті/көкөністі бояумен қалай басып шығуға болатындығын көрсету керек. Егер сияны көп қолданып, немесе жемістерді беттің үстімен ауыстырса, онда баспа жан-жағына жағылып қалуы мүмкін. Мүмкіндігінше оқушыларға тәжірибелік жұмыста көмектесіп, кішігірім топтарда жұмыс жасау керек.
Визуалды мысалдар мен көрсетулердің болуы оқушылардың идеяларын дамытады және дербестігін ұлғайтады.
Бөлме осы қызмет үшін дайын болу керек. Бұйымдарды кептіру үшін орын керек, мысалы, баған немесе көлденең сырық.
Кейбір оқушыларға матаның кішігірім шаршысында қайталанған өрнектерді орналастырып басып шығаруда, таңдауда көмектесе аласыз.
Осындай тапсырмаларды орындай отырып, жұмыс барысында оқушылар тазалықты және қауіпсіздік ережесін сақтау керек.
|
http://www.auntannie.com/SurfaceDesign/VegetableStamps/
Мұғалімнің мысалдары
Басуға арналған материалдар мен құралдар
Бояулар, гуашь, тушь, батик
Баспа валиктері
Газеттер
Түрлі түсті қағаз
Мата шаршылары (мақта мата)
|
2.3 Дайындау технологиялары
2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау
|
1.2.3.1
Қарапайым тәсілдермен материалдарды және компоненттерді өлшеу, белгілеу, қию, пішінін келтіру, жинақтау, қосу және біріктіру
1.2.4.1
Қауіпсіздік техникасын сақтап, материалдарды және құралдарды қолдану
|
Жемістер концерті
(К) Оқушыларға олар жасаған жемісті және көкөністі мотивтерін жақсарту үшін өздерінің тоқыма бұйымдарын қалай әшекейлеуге болатындығын көрсетіңіз. Оларға жемісті және көкөністі композицияны жасауда шабыт алуға көмектесу үшін Арчимбольдо (Arcimboldo) суретшінің еңбектерін көрсетуге болады.
(К) Матаға шаблонды қалай түсіруге болатынын оқушыларға түсіндіріңіз. Матаның теріс жағына шаблонды койып, оны қатты басып тұрып, қалам/қарындашпен айналдыра сызып шығамыз. Жемістер мен көкөністерден қалай композиция жасауға болатынын көретіңіз.
(Ж, Ө, Қ) Оқушылар кезең-кезеңмен жемістер мен көкөністерден аппликация жасайды:
1.Үлгіні матаның теріс жағынан орналастыру;
2. Жиегінен айналдыра сызып, қиып алу;
3.Қиылған жемістер мен көкөністерден композиция жасау;
4.Аппликацияның негізіне жемістер мен көкөністерді кезектестіре желімдеу.
(Ө) Сабақтың соңында оқушылар сыныптастарының жұмыстарын мына критерийлер бойынша бағалай алады:
- жұмыстың ұқыптылығы;
- аяқталуы;
- аппликацияның негізіне жемістер мен көкөністердің біркелкі орналасуы (композицияға сай)
|
Жемістер мен көкөністер тақырыбына сай келетін музыка таңдаңыз.
Мұғалім жемістер мен көкөністерден жасалған аппликацияны қағаздан жасай алады. Ол композицияны жемістер мен көкөністердің үлгілерін қолдану арқылы мата мен фетрден жасай алады.
Тапсырманы орындау барысында қиыншылықтармен кездескен оқушыларға көмек көрсетіңіз.
Мұғалім ұн мен крахмалдан желімді алдын ала пісіріп дайындап қойғаны жөн.
Оқушылардың жұмыстарын бақылап, сыныпты аралап жүру өте маңызды. Оқушылар шағын топтарда немесе жеке қосымша нұсқаулықтар ала алады.
Қайшы және желіммен жұмыс жасау барысында Техника қауіпсіздігіне ерекше назар аударылуы керек.
|
Арчимбольдо (Arcimboldo) еңбектері
http://www.giuseppe-arcimboldo.org/
Құрақ көрпелердің фотосуреттер.
Аппликацияға арналған материалдар мен құралдар: түрлі түсті маталар, желім, қайшы, түйме.
Жемістер мен көкөністердің үлгілері.
|
2.3 Дайындау технологиялары
|
1.2.3.1
Қарапайым тәсілдермен материалдарды және компоненттерді өлшеу, белгілеу, қию, пішінін келтіру, жинақтау, қосу және біріктіру
1.2.3.3
Қарапайым тәсілдерді қолданып, шығармашылық жұмысты аяқтау
|
Жемістер ассортиі
(К) Өткен сабақтағы композицияларға шолу жасаңыз.
Сұрақ қойыңыз: Сіз жемістер мен көкөністерден композиция үлгісін қалай жасадыңыз?
(К) Құрақтың мысалдарын көрсетіңіз. Сұрақ қойыңыз: Бұл жұмыстар қандай материалдардан жасалған? Жұл жұмыстардың ерекшелігі қандай? Сендердің ойларыңша, құрақтар қайда қолданылады?
Матаның қиындыларынан жасалған қазақтың ұлттық көрпесін көрсетіңіз.
(К) Оқушыларға қағаздан бірнеше бірдей элементтерді қиып көрсетіңіз.
(Ө, Ж, Қ) Жұмысты бірнеше кезеңдермен ұйымдастыруға болады:
1. Оқушылар жемістер мен көкөністердің үлгісін таңдайды.
2. Жемістер мен көкөністерге сай келетін түстерді таңдайды.
3. Оқушылар қағазды 2 рет бүктейді (осылайша 4 элемент пайда болады).
4. Үлгіні жиегінен айналдыра сызып, қайшымен қиып алады. Оқушыларда бірдей 4 жеміс немесе көкөніс шығады.
5. Оқушылар басқа түсті қағаз таңдап, екі рет бүктеп, бүктелген жерінен қияды. 4 тіктөртбұрыш пайда болады.
6. Әр оқушыда әр түрлі тіктөртбұрыш болатындай етіп, тіктөртбұрыштармен алмасуды ұсыныңыз.
7. Оқушылар 4 тіктөртбұрышты альбом парағына жабыстырады. Содан кейін өздерінің жемістері мен көкөністерін кезектестіре орналастырып желімдейді.
(Ө, Ж) Оқушылармен бірге шыққан жұмыстың қалай қарапайым әдіспен безендіруге болатындығын ойланыңыз.
Оқушылар өзінің жұмысына жапырақ пен бұтақ, жиектеме жасай алады.
|
Оқушыларға құрақтың не екендігін түсіндіріңіз. Құрақ құрау, құрақтан мозайка жасау - қолөнер түрі. Онда мозайка қағидатымен кішкентай мата бөлшектерінен үлкен құрақтар құралады
Мұғалім өткен сабақтағы жемістер мен көкөністердің үлгілерін қолдана алады.
(Ұ, Қ) Оқушыларға өз жұмыстарын көрсетулерін ұсыныңыз (тақтаға ілу немесе партаның бетіне жайып қою). Суретерді бірге қарап шығыңыз. Жұмыстарды келесі критерийлер бойынша бағалаңыз:
аяқталуы;
әр түрлі түстердің болуы (фон);
ұқыптылық.
Техникалық қауіпсіздік ережесінің нұсқаулығын (үшкір-өткір заттар) өткізіңіз.
|
Арчимбольдо еңбектері
http://www.terra-z.ru/archives/1698
Материалдар мен құралдар: түрлі түсті қағаз, әр түрлі пішіндегі парақтар, желім, қайшы
Жемістер мен көкөністердің үлгілері
|
Достарыңызбен бөлісу: |
