1. Тақырып. Қауіпсіздік техникасы бойынша кіріспе нұсқаулық жүргізу. Орман элементтері мен белгілері

Заң кәсіпорын басшыларын өндірістік зиянды жою, жазатайым оқиғалардың алдын алу және жұмыс орнын тиісті санитарлық-гигиеналық жағдайда ұстау үшін қажетті шаралар қабылдауға міндеттейді.

Әсіресе зиянды жұмыстарда, сондай-ақ қалыптан тыс температурада немесе дымқылда болуына байланысты жұмысшыларға мемлекеттік комитет бекіткен нормалар бойынша арнайы киім, арнайы аяқ киім және қорғаныс құралдарын міндетті түрде беру белгіленген.

Кәсіпорын басшылары еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария жөніндегі заңдарды, ережелерді жетік білуі және қатаң сақтауы және олардың барлық жұмыс учаскелерінде орындалуын бақылауы тиіс.

Өндірістегі жазатайым оқиғалардың алдын алу бойынша маңызды іс-шаралардың бірі жұмысшыларды қауіпсіздік техникасына оқыту болып табылады, оған кіріспе нұсқаулық, жұмыс орнында нұсқаулық (Жұмыстың қауіпсіз әдістерін міндетті түрде көрсету) жатады. Кіріспе нұсқаманы орманшы немесе оның көмекшілері жаңадан келген жұмысшылармен жүргізеді, олар орманшылықтағы жұмыстың жалпы шарттарымен, өндірістің ерекше ерекшеліктерімен, орман шаруашылығы, көлік және басқа да жұмыстардағы қауіпсіздік техникасының талаптарымен, құралды пайдалану және ұстау ережелерімен танысуы тиіс. Кіріспе брифинг кезінде жұмыстың қауіпсіз әдістерін көрсететін плакаттар көрсетілуі керек. Тікелей жұмыс орнында техник-орманшы немесе шебер әр жұмысшыға өндірістік операцияларды орындау кезінде қауіпсіз әдістерді үйретеді. Оқытудың бұл түрі ауызша әңгіме мен практикалық көрсетілімнен тұрады. Нұсқаулық өткізуші жұмысшыны өндірістік жағдаймен, операциялардың реттілігімен, құрал-сайманмен және оны пайдалану ережелерімен, дабылмен, жұмыс орнын дұрыс ұйымдастырумен таныстыруы керек. Бұл жағдайда жұмысшылардың назарын жұмыстағы қауіпті аймақтар мен қауіпті сәттерге аудару қажет.

Жұмыс орнындағы нұсқаулық жұмысшы жұмысқа қабылданған кезде ғана емес, сонымен қатар оны бір жұмыс орнынан екіншісіне ауыстырған кезде, сондай-ақ технология өзгерген кезде де жүргізілуі керек. Мұндай нұсқаманы орманшылықтарда объектілер саны көп және өндірістік процестер мен құралдар технологиясын үнемі жетілдіре отырып жүргізу ерекше маңызды.

Кәсіпорындар мен учаскелердің басшылары өндірістегі жұмысшыларды арнайы киіммен, қорғаныс құралдарымен, алғашқы көмек қобдишаларымен және жарамды негізгі және көмекші құралдармен уақтылы қамтамасыз етуді ұйымдастыруы керек. Жұмыс орнын 3 км-ден астам қашықтықта әкімшілік жұмысшыларды жұмыс орнына және кері қарай арнайы жабдықталған көлікпен ыңғайлы және қауіпсіз жеткізуді ұйымдастыруы керек

Жарақат алған кезде жұмысшылар дереу оқиға орнында көмек көрсетуді және қажет болған жағдайда зардап шеккен адамды медициналық мекемеге жеткізуді ұйымдастыруы керек.

Орман туралы ұғым. Орман - өсімдіктердің көптеген пішіндерінен тұратын, жердегі өсімдік жамылғысының негізгі түрінің бірі, олардың ішінен ағаштар мен бұталар, екінші кезекте - бұташықтар, шөптер, мүктер, қыналар және тағы басқалар басты роль атқарады.

Орман қандай да болмасын өсімдік тәрізді, қоршаған ортамен тығыз байланыста және динамикалық бірлікте бола отырып, орман құрайтын өсімдіктердің бірге өсіп-өнетіндігі, бір-біріне әсер ететіндігі орманның өзіне тән сипаты болып табылады.

Бұл ғылымның толық ғылыми айқындалуы орыстың көрнекті ғалымы Г.Ф. Морозовтың еңбегңнде баяндалған.

Оның анықтауы бойынша, «Орман- бір-біріне, топырағына және атмосфераға әсер ету салдарынан өзінің сыртқы пішіні мен ішкі құрылымы өзгерген ағаш өсімдіктерінің жиынтығы».

Ол орманның ерекшелігінің бірі ағаштардың бір-біріне әсерін, орманның күрделі кешендігін, оның барлық бөліктерінің бірімен бірінің және қоршаған ортамен өзара әсерде, үздіксіз, біртіндеп және сатылап өзгеріп отыратынын көрсетіп берді.

Орман ағаштарының ерекшеліктері, орманның сипатты белгілері. Орман көптеген әртүрлі өзара байланысты, бірақ мөлшері, құрылымы, көбеюі, қоректенуі және басқа белгілері бойынша айрықшаланатын өсімдіктердің күрделі үйлесуі болып табылады.

Орманда өсетін ағаштардың желегі жоғары, көтеріңкі болады. Ағаштар жалпы орман шымылдығын құрайды да, топырақ бетіне жарықты аз жібереді, сол себепті олардың төменгі бұтақтары қурап қалады және көбіне бұтақшалардан жақсы тазарған толық сүректі діңдер өседі.

Осында ағаштар халық шаруашылығының сүрекке қажеттілігін қанағаттандыруда аса маңызды орын алады.

Желсіздік, жазғы салқын және қысқы тыныштық – орман ортасының сипатты ерекшеліктері. Орман шымылдығы астында топыраққа жететінжауын-шашыннның, жарықтың, жылудың көлемі өзгереді, булану өзгеше болады, орман төсеніштері құралады, микроорганизмдердің, саңырауқұлақтардың, жоғары сатыдағы өсмдіктердің жаңа түрлері мен топтары дамиды.