№1 зертханалық ЖҰмыс циклді қосылыстар және олардың туындыларын синтездеу сабақтың мақсаты



Pdf көрінісі
бет27/45
Дата29.04.2024
өлшемі1,54 Mb.
#201530
түріСабақ
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   45
Байланысты:
лаб.ЦҚОХ-АБ-2

 
мета-
Нитробензой қышқылы 
 
COOH
+ KNO
3
+ H
2
SO
4
COOH
NO
2
+ KHSO
4
+ H
2
O
 
Реактивтер:
бензой қышқылы 5 г, натрий нитраты – 10 г; күкірт қышқылы (ρ=1,84 г ⁄см) – 
13 мл, барий гидроксиді – 17,5 г. 
Құрал-жабдықтар:
көлемі 50 мл үшмойынды колба, ыстықтай сүзуге арналған воронка, су 
буымен айдауға арналған қондырғы, термометр, араластырғыш. 
Жұмыс барысы:
Арнайы араластырғышы мен термометрі бар үш мойынды колбаға 13 мл 
күкірт қышқылын құйып 70
0
С дейін қыздырады. Жылытқышты алып тастап үнемі араластырып 
тұрып 5 г бензой қышқылы мен 10 г натрий нитратының қоспасын қосады, температура 80
0
С 
аспауы керек. Содан кейін температураны 85-90
0
С дейін көтереді, реакциялық массада 


нитробензой қышқылының майлы қабаты түзілгенше сулы жылытқышта қыздырады. Реакциялық 
қоспа суығаннан кейін суық суға құяды, түзілген тұнба м– нитробензой қышқылын сүзеді, 
алдымен суық сумен, сосын бірнеше рет ыстық сумен жуады.
Тұнбаны су буымен айдайтын колбаға құйып, әрекеттеспеген бензой қышқылын айдайды. 
м-Ниторбензой қышқылын барий тұзы ретінде тазартады. Ол үшін жаңа алынған қышқылды 
20 есе сумен сұйытылған барий гидроксидінің әлсіз сілтілік ыстық ерітіндісімен ерітеді. Содан 
кейін 200 мл су қосады және қоспадағы тұнба тұтас еріп кеткенше қыздырады. Фильтратты 
салқындатып, түзілген тұнбаны ерітіндіні сүзуге арналған құйғы арқылы фильтрлейді. 
Таза қышқылды алу үшін, барий тұзын 10

күкірт қышқылымен қайнатады. Суыған соң 
түзілген м-нитробензой қышқылын сүзеді, суық сумен жуып қайта кристалдайды. 
Шығымы: 3,8 г (теориялық шығымның 56%). 
м-нитробензой қышқылы
– ақ кристалды 
ұнтақ. Балқу температурасы 140-141
о
С.
Этил спиртінде, эфирде ериді, бензол мен суда нашар ериді (0,31 г 100 мл). 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   45




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет