С.Аманжолов атындағы ШҚУ
Физика кафедрасы
5В011000- «Физика» мамандығының
4-курс студенттеріне арналған
«Физикалық есептерді шығарудың әдістемелік негіздері»
пәні бойынша дәріс
Физика кафедрасының
аға оқытушысы Ботабаева Г.Б.
№11 дәріс.
Геометриялық оптикадан еЕсеп шығару үлгілері
1. Жазық айнаға түскен сәуле β = 15° бұрышпен шағылған. Горизонталь айнаны қандай γ бұрышқа бұрғанда, сәуленің шағылу бұрышы 3 есе ұлғаяды?
Ш е ш у і. Айна γ бұрышқа бүрылғанда сәуленің түсу нүктесінде айнаға тұрғызылған нормаль γ бұрышқа бұрылады . Сондықтан сәуленің шағылу бұрышы β' = β+γ:. Ал β' = 3β болуы керек. Осыдан 3β= β+ γ; γ = 2β; γ = 2·15°=30°=0,53 рад.
2. Жарық сәулесі екі жазық айнадан кезек шағылып, түскен бағытына параллель кері тарауы үшін, айналарды қалай орналастыру керек?
Ш е ш у і. Айналарды бір-біріне тік бұрыш арқылы орналастыру керек . Сонда γ + δ = α+Θ = 90°. Бұдан β + ε = = 360°- (α+γ+δ+Ө) = 180°. Олай болса, екі айна өзара тік бұрыш жасай орналасқан болса, онда екі айнадан кезек шағылған сәуле түскен сәулеге параллель болады.
5. 3. Ойыс айнадағы нәрсенің кескіні оның өзінен екі есе үлкен. Нәрсе айнадан = 60 см қашықтықта орналасқан. Айнаның фокус аралығы қандай?
Ш е ш у і. Айнаның фокус аралығы ойыс айнаның формуласымен анықталады:
3 Линза, қисық радиусты әйнектің максималды нақтылықпен сыну дәредесін анықтаңыз
Құралдар мен материадар: екішығыңқы линза, сызғыш, суы бар ыдыс,жарықтың шығу нүктесі
Ескерту: Сфералық радиустың жоғары бөлігінің оптикалық күші r, бір жағында сыну аймағы орналасқан п1, келесі жағында а қолдану аумағы п2.
p = (п2 – п1)/r тең болады. Судың құлау көрсеткіші nс = 4/3.
Шешімі:
Линзаны жұқа деп есептейік. Белгілі болғандай, жұқа линзаның оптикалық күші жоғарғы оптикалық күшпен тең болады. Егер п1 – линзаның орташа көрсеткіші болса, п – линза әйнегінің сынуы болады. п2 – линза әйнегінің оң жағы
Басында линзаның белгісіз арақашықтығы өлшенеді
С одан кейін линзаны судың бетіне абайлап жатқызып, арақашықтығын өлшейміз:
Содан кейін линзаны басқа жағына аударып F3 арақашықтығын өлшейміз:
Жазып алынған теңдіктерден кейін көлемді табуға болады:
Достарыңызбен бөлісу: |
