111. Көлденең жолақты бұлшықет ұлпалары

111.Көлденең жолақты бұлшықет ұлпалары

Бұлшықет талшықтарының құрылысы

Бұлшықет талшығы — сыртынан қабықшамен (сарколеммамен) қапталған.

 Бұлшықет талшығы саркоплазмасында - жиырылу қызметін атқаратын арнайы органеллалар — миофибриллалар болады. Олар бұлшықет талшығы цитоплазмасының орта түсында орналасады. Миофибриллалар кезегімен орналасқан актин (жіңішке протеин жіпшесі) және миозин (жуан протеин жіпшесі) миофиламенттерінен құралған.

Бұлшықет талшықтары

Бұлшықет жасушасының плазмалық мембранасы

Көлденең (Т түтікшесі)

Плазмалық мембранадан түзілген қуыс.

Бұлшықеттің әрекет потенциалы Т түтікшесі арқылы өтеді.

Саркоплазма

Бұлшықет жасушасының цитоплазмасы.Оттегі молекулаларымен байланысатын қызыл түсті миоглобин нәруызы болады.Миоглобин оттегін бөледі,бөлінген оттегі АТФ түзу үшін қажет.

Саркоплазмалық ретикулум(SR)

Әрбір миофибрилланы қоршап туратын қалташа.Кальций иондарын(CA2) сақтайды.Кальций шығуы жиырылуы үдерісін жүзеге асырады.

Микроскопиялық Құрылымы

■ Өмірдің соңына дейін олардың саны сақталады.

❑ Бұлшықеттің өсуі қарқынды жүреді.

■ Бұлшықет талшықтарының ауқымы үлкейеді.

❑ Тестостерон жəне өсу гормондары басқарады.

❑ Зақымдалған бұлшықет талшықтарын серіктес жасушаларының регенерациялану қабілетін сақтайды.

миофибрилла

Бұлшықет жиырылуының механизмі

Z дискі - Бір саркомер мен келесі саркомерді өзара бөліп тұрады Миофибриллаға перпендикуляр орналасқан

A тобы – (анизотропты бөліктер)Саркомердің аралық бөлігі Миозин мен актинді қиылыстырады

▪ H зонасы Саркомердің миозин бөлігін құрайды. Н зонасының ортасынан М сызығы өтеді

M сызығы Миозинді Н зонасымен бірге ұстауға көмектеседі

қорытынды

Миофибрилла