126жм назарқұл Еркебұлан
Сүйек тіндерінің гистогенезі және регенерациясы. Жасқа байланысты ерекшелігі. Сүйек тіндерінің құрылысына әсер ететін факторлар. Сүйек ағза ретінде
жүктеу/скачать 0,5 Mb.
|
Гистология сессия жауап 2021 — копия
- Бұл бет үшін навигация:
- Сүйек тіні гистогенезде
- Сүйек регенерациясы және оның құрылымына әсер ететін факторлар
| 72.Сүйек тіндерінің гистогенезі және регенерациясы. Жасқа байланысты ерекшелігі. Сүйек тіндерінің құрылысына әсер ететін факторлар. Сүйек ағза ретінде
Уникальность: 93.51% Сүйек тіні гистогенезде - эмбриондық остеогистогенез түрінде және туғаннан кейін де постнаталдық остеогистогенез түрінде өтеді. Сүйек тінінің постнаталдық гистогенезінің процестері сүйектің ұзындыққа және қалыңдыққа өсуін қамтамасыз етеді. Сүйектің ағза ретінде қалыптасуы 25 жасқа таман аяқталады; бірақ мұнан былайғы өмірде, сүйекке түскен жүк-салмақтарга бейімделуіне және минералды гомеостазды сүйемелдеу функциясына байланысты, оның үздіксіз іштен қайта құрылуы өте береді. Бұл остеогистогенез процесі шын мәнінде - сүйек тінінің физиологиялық регенерациясы. Постнаталдық остеогистогенездің басқа варианттары болып репаративтік регенерация мен сүйектің эктопиялық өсуі табылады. Жеке айырмашылықтарына қарамастан, сүйек тіні гистогенезінің бұл варианттарының кез келгенінде бірыңғай (ортақ) заңдылықтарды байқауға болады. ЭМБРИОНДЫҚ ОСТЕОГИСТОГЕНЕЗ екі негізгі әдістер арқылы жүзеге асады: 1) тікелей және 2) тікелей емес. Тікелей (мембранаішілік) остеогистогенез бассүйек сүйектері- нің, ретикулофиброзды сүйек тінінің, бұғананың, саусақтардың дистальді бунақтарының дамуына тән. Бұл әдістің мәні - сүйек тіні тікелей склеротомның мезенхималық жасушаларының жиынтығынан дамиды. Тікелей емес остеогистогенез - сүйектің бастапқы қалыптасқан шеміршекті модельдің орнында дамуы. Ол адам қаңқасы сүйектерінің көпшілігіне (аяқ-қолдың түтікті сүйектері, жамбас сүйектері, омыртқалар және т.б.) тән. Эмбрионда бұл сүйектер шеміршек тінінен құрылады. Сүйек регенерациясы және оның құрылымына әсер ететін факторлар Адамның өмір бойы сүйек тінінде функционалдық жүктемелерге және сыртқы және ішкі ортаның басқа факторларына байланысты жойылу мен жасампаздықтың өзара байланысты процестері жүреді. Остеондарды қайта құру әрқашан бастапқы остеондардың бұзылуымен және бір уақытта жаңа остеондардың пайда болуымен байланысты. Әр түрлі факторлармен белсендірілген остеокласттардың әсерінен остеонның сүйек плиталары бұзылып, оның орнында қуыс пайда болады. Бұл процесс резорбция деп аталады (лат. resorptia-резорбция) сүйек тіндері. Қалған тамырдың айналасында пайда болған қуыста остеобласттар пайда болады және бір-бірінің үстіне концентрлік қабаттасқан жаңа пластиналардың құрылысы басталады. Осылайша остеондардың қайталама генерациясы пайда болады. Остеондар арасында Бұрынғы генерацияның бұзылған остеондарының қалдықтары-кірістіру тақталары орналасқан. Сүйек тінінің қайта құрылуына әсер ететін факторлардың ішінде оның пьезоэлектрлік әсері маңызды рөл атқарады. Иілу кезінде сүйек тақтасында вогнуты мен дөңес жағы арасында белгілі бір ықтимал айырмашылық пайда болатыны белгілі болды. Вогну жағы теріс зарядталады, ал дөңес жағы оң зарядталады. Теріс зарядталған бетінде әрдайым остеобласттардың активтенуі және сүйек тінінің апозициялық ісіктері байқалады, ал оң зарядталған бетінде, керісінше, остеокласттардың көмегімен оның резорбциясы байқалады. Ықтимал айырмашылықты жасанды түрде жасау бірдей нәтижеге әкеледі. Нөлдік потенциал, сүйек тініне физикалық белсенділіктің болмауы (мысалы, ұзақ иммобилизация, салмақсыздық жағдайында) остеокласттардың функциясының жоғарылауына және сүйектердің деминерализациясына әкеледі. Сүйек тіндері мен сүйектердің құрылымына витаминдер (C, A, D), қалқанша безінің гормондары, паратироид және басқа эндокриндік бездер әсер етеді. Атап айтқанда, организмде С дәрумені жеткіліксіз болған кезде коллаген талшықтарының жетілуі басылады, остеобласттардың белсенділігі әлсірейді, олардың фосфатаза белсенділігі төмендейді, бұл сүйек өсуінің тоқтауына әкеледі. Д витаминінің жетіспеушілігімен сүйектердің органикалық матрицасының толық кальцификациясы болмайды, бұл сүйектердің жұмсаруына әкеледі. А дәрумені сүйектердің өсуін қолдайды, бірақ бұл витаминнің артық болуы метаэпифизарлы шеміршек остеокласттарының жойылуын күшейтеді. Паратироид гормонының — паратириннің артық болуымен остеокласттардың белсенділігі және сүйектің резорбциясы байқалады. Қалқанша безі шығаратын Тирокальцитонин керісінше әрекет етеді. Қалқанша безінің гипофункциясы кезінде остеобласттардың белсенділігін басу және оссификация процесін тежеу нәтижесінде ұзын құбырлы сүйектердің өсуі баяулайды. Бұл жағдайда сүйек регенерациясы әлсіз және ақаулы. Сүйектердің өсуінде белгілі бір оң рөл соматотропты гипофиз гормонына (өсу гормонына) ие, ол жас кезінде қаңқаның пропорционалды дамуын ынталандырады және ересектерде пропорционалды емес (акромегалия). жүктеу/скачать 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|