“1822 ж, 1824 ж, 1867-1868 жж реформалардың мазмұны мен салдары” тақырыбын қайталау, жинақтау

“1822 ж, 1824 ж, 1867-1868 жж реформалардың мазмұны мен салдары” тақырыбын қайталау, жинақтау

Сабақтың мақсаты:

• Ресей патшасының қазақ жерін отарлаудағы 20-60 жылдарда жүргізген реформаларының мақсатын ашу;
• 1822 ж, 1824 ж, 1867-1868 жж реформаларды салыстырып, ұқсастығы мен ерекшеліктерін табу;
• Патшалық Ресейдің жүргізген реформаларының салдарын ашып көрсету;
• Қазақстандағы ХІХ ғасырдың 40-70 жылдардағы ұлт-азаттық қозғалыстардың мақсаты мен тарихи маңызын ашу, реформалардың салдары екенің дәлелдеу.

Сабақ жоспары

• 1822 жылғы реформа
• 1824 жылғы реформа
• 1822, 1824 жж реформалардың салдары: К.Қасымұлының көтерілісі
• К.Қасымұлы көтерілісінің мазмұны мен мәні
• 1867-1868 жж реформалар
• ХІХ ғ. 60-70 жж ұлт-азаттық қозғалыстардың мазмұны мен мәні
• Қорытындылау

КІРІСПЕ

• Терминдерге түсінік беру
• ОТАР
• ҰЛТ-АЗАТТЫҚ ҚОЗҒАЛЫС
• РЕФОРМА

Уезд бастықтары тағайындалды- көмекші екі адам (бірі жергілікті феодал өкілі)

• Реформаның Қазақстанның әлеуметтік-экономика-
• лық дамуында белді рөл атқарғанын көрсетеміз.

Картамен жұмыс

• Жаңа әкімшілік реформа бойынша генерал-губернаторлықтарға кірген аймақтарды атап көрсетіндер

Салдары

• Реформадан кейін оның ашық отарлық сипатына қарсы Оралда, Торғайда, Маңғыстауда көтерілістер болып өтті. Онда көтерілісшілер жердің мемлекет меншігіне айналуына, салықтың көбеюіне, отарлық езгінің күшеюіне қарсы шықты.

1822 жылғы “Сібір қырғыздарының жарғысы”- М.Сперанский

• ОКРУГ
• 15-20 болыс
• Округтік приказ, аға сұлтан

• БОЛЫС
• 10-12 ауыл
• Болыс сұлтаны

• АУЫЛ
• 50-70 шаңырақ
• Ауыл старшыны

1824 жылғы “Орынбор қырғыздарының жарғысы” – П.К.Эссен

• БӨЛІКТЕР
• Батыс, орта, шығыс
• сұлтан

• ДИСТАНЦИЯ (54)
• Ру шонжарлары

• АУЫЛ
• Ауыл старшыны

Реформалардың отаршылдық мәнін көрсетеміз:

• Хандық биліктің жойылуы;
• Рулық қақтығыстарға соққы берілді;
• Отаршылдық саясаттың кеңеюі;
• Табиғат байлықтарын игеруге мүмкіндік туды;
• Қазақстанды басқару жеңілдеді.

Салдары

• Реформалардан кейін 3 жүзді қамтыған отаршылдыққа қарсы бағытталған Кенесары Қасымұлының көтерілісі бұрқ ете түсті

1822-24 жж 1867-68 жж

• Жаңа губерния ашылды,
• уезд бастығының бір
• көмекшісі жергілікті
• ұлт өкілі болды,үш
• жүзді қамтыды.
• Жер мемлекет меншігі
• болып жарияланды.
• Бес сатылы басқару жүйесі.

• Қазақ жерін отарлау,
• жергілікті билікті Ресей
• отарлау жүйесіне ауыстыру.

• Сот ісі

• 1822-24ж. реформа.

• Қылмыстық
• істер

• Талап
• ету.

• Болыстық басқармаға
• шағым айту.

• Әскери сот
• комиссиясы

• уездік
• сот

• Билер мен
• қазылар соты.

• 1867-68ж. реформа.

144-149 беттер бойынша көтерілістердің сипаттамасын салыстырмалы кестеге сал

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

• Көтерілістің басталу себептері

• Көтерілістің мақсаты

• Көтерілістің басты қозғаушы күші

• Көтеріліс қамтылған аймақ

• Көтерілістің тарихи маңызы

Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты. “Венн диаграммасы”

• Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

• Сырым Датұлы бастаған көтеріліс

• Қоқандықтардың
• езгісінен қазақстарды
• азат ету

• Бүкіл үш жүзді қамтыған көтеріліс

• Феодалдық топтардың
• Кенесарыны
• қолдамауы

• Көтеріліс 10 жылға созылды

• Отаршылдық
• езгіге қарсы
• бағытталды

• Қазақ өлкесін-
• дегі ең ұзақ
• көтерілістер

• Кіші жүзді қамтыған
• ұлт-азаттық көтеріліс

• Қазақ феодалдары-
• ның арасындағы
• алауыздық
• және ру-аралық
• қақтығыстар

• Көтеріліс 14 жылға
• созылды