46.Қазақстан териториясындағы әскери және ядролық сынақ алаңдары: экологиялық, экономикалық зардаптары.
Табиғат қорғау ұжымдарының деректері бойынша, еліміздің жерінің 42 проценті (87,7 млн. га) жел және су эрозиясына ұшыраған, оның ішінде - ауыл шаруашылығы алқаптары (1 млн. га), сортаңдар (38,6 млн. га), батпақтаңғандары (2,1 млн. га), тастақтары (40 млн. га). Қазіргі кезде әр түрлі жер пайдаланушылары 185,6 мың га өңірді бүлдірген. Агромәдени тәсілдерді дұрыс қолданбаудың салдарынан топырақ құнарлы гумустың 20-70 процентін жоғалтқан. Ресми деректерде 1993 жылдан бері 11,2 мың га жер қалпына келтіріледі деп жазылған [79, 63 б.]. Яғни рекультивациялық жұмыстың қарқыны табиғи құлазудан кем болып тұр.
Республиканың 30 млн.га жерлерін өнеркәсіп, көлік, байланыс, елді мекендер алып жатыр. Кейбір аймақтарда топырақтың тозуы, бүлінуі және шөлге айналуы Ертіс, Әмудария мен Сырдария өзендерінің су бассейнінің азаюы, Арал теңізінің тартылуымен тікелей байланысты болып отыр. Мәселен, Оңтүстік Қазақстанда Арал аймағының экологиясына байланысты 2 млн.га жер шөлейттеніп кеткен және Жаңадария өңіріндегі 3мң га қара сексеул орманы біржола жойылу үстінде. Арал өңірі мен Сырдария өзенінің аңғары бойынша топырақтың химиялық улы заттармен және радионуклидпен ластануы жалдам жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: |
