3.Айырша бездің анатомиясы Айырша без-thimus .Қос без болып табылады. Орналасауымен құрылысына келетін болсақ кеудеміздің жо,аргы жағында ,алдыңгы бетінде , төстің артында орналасқан маңызды бездердің бірі болып табылады. Ол екі үлестен түрады. Үлестен екі борпылдақ дәнекер тінмен байланысады.Ол .лестен lobus және dexter lobus sinister деп аталады. Айырша без белгілі бір қапшықпен қапталған.ал ол қапшықтың қызметі ішкі жағынан ішкі үлестерге бөледі.Ягни үлес аралық қалқалар түзеді.Осы біздің әр үлесше екі затан құралады.Олар милы затымен қыртысты заты. Қыртысты заты лимфоциттерден және эпителийден құралады. Ал милы заты эпиделийдің мүиізденген түрінен құралады. Скелетопиясына келетін болсақ Ересек адамдарда бездің моиындырық жағы болмаиды.Ал балаларда төс тұтқасының үстінде –см жоғары проекцияланады. Қызметі лимфоциттер мұнда қызмет атқарады.яғни ол организмге кіргісі келетін бөгде заттарды ұстап қалып оларды жояды.Егерде аиырша бездің қызметі ертерек жоғалып кетсе ,имундық жүие әлсіреп кетеді. Жастық ерекшелігі милы зат нәрестелерде басында өте нашар дамиды.Кейде қте аз болуы мүмкін .Жылдар өте келе тимус деградацияга ұшырайды.Жалпы алғанда аиырша без ағзамыздың бірнеше үдерістерінде маңызды рөл атқаратын бездердің бірі болып табылад
4. Гипофиз және Томпақ дененің анатомиясы Гипофиз gypophysis - Скелетопиясы:ми сауытының сына сүйегіндегі түрік ертоқымы деп аталатын имегінің ойығында орналасқан.Сыртынан капсуламен жабылған.Сонымен қатар бас сүйегі қуысынан ершіктің көкетін құрайтын қатты милы қабық өсіндісімен бөлінген.Осы көкеттегі тесік арқылы гипофиз аралық мидың гипоталамусының құйғшымен байланысқан. Голотопиясы:
сынатәрізді сүйектің түрік ершігінің гипофиз шұңқырында fossa hypophysialis sellae turcicae ossis sphenoidalis орналасқан жэне бас сүйегі қуысынан көкетін ершігінің diaphragm sellae құрайтын катты милы кабық өсіндісімен бөлінген.
Гипофиздің үш бөлігін ажыратады: алдыңғы, артқы,ортаңғы. Гипофиздің алдыңғы бөлігі – аденогипофиз деп аталады. Ол бездің 70-80% бөлігін алады. Қызметі дененің өсуімен дамуы-самататропты гормон қатысады. Артқы үлесіне вазопрессин мен окситоцинді жатқызамыз.
Вазопрессин-қан тамырын жиырыдуына қатысады,ал окситоцин жатырдың тегіс бұлшықеттеріне сер етеді. Гормондары: аденокортикотроп, тиреотроп, гонадотроп, соматотроп. Аденокортикоскоп гормоны арқылы гипофиз бүйре күсті безінің қызметіне, ал тиреотроп гормоны арқылы қалақнша безінің, гонадотроп гормоны арқылы жыныс безінің қызметіне әсер етеді.