17. LM қисығын құру. IS-LM үлгісіндегі тепе-теңдік. Икемді баға деңгейіндегі IS-LM үлгісінен жиынтық сұраныс қисығын құру. LM қисығы (өтімділік-ақшалар) ақшанарығыныңтепетеңдігінсипаттайды, яғни олақшағадегенсұраныс (алдыменқолма-қолақшалардыңабсолюттікөтімділігініңбелгілеріменшартталған) пенақшаұсынысыныңтеңдігіболыптабылады. LM қисығыныңграфигіақшаұсынысының (MS) белгілібірмөлшеріндеақшанарығындағытепе-теңдіккесəйкескелетінпайызмөлшерлемесі мен жиынтықсұраныстың (ұлттықтабыстың) арасындағыбайланыстыкөрсетеді. Игіліктер нарығы мен ақшанарығыныңтепе-теңдікдеңгейінесəйкескелетінжиынтықсұраныскөлемітиімдісұраныс деп аталады. Жиынтықсұранысқисығын IS-LM үлгісінегізінде құруға болады. Ақшаұсынысы тұрақты, ал баға деңгейіөсті деп есептейік. Онда нақты ақшақалдықтарыкемиді, LM қисығы LM(P1)-ден Мемлекеттікшығындардыңмолаюы, салықдеңгейініңтөмендеуінемесеақшаұсынысыныңөсуі, жиынтықсұранысқисығын оңға жылжытады. AD қисығыныңөзгерісі IS жəне LM қисықтарынаəртүрлі əсер етеді. Бұл жағдай ынталандырушыақша-несие жəне бюджет-салықсаясаттарынсипаттайды. IS-LM үлгісіақша-несие жəне бюджет-салықсаясаттарыныңқысқамерзімдегіөзгерістерініңұлттықтабысқа əсер етуінталдауүшінқолданылады. 18. IS-LM үлгісіндегі ақша-несие жəне бюджет-салық саясаты.Еңбек нарығының мəні, қызметтері. IS-LM үлгісіақша-несие және бюджет-салықсаясаттарыныңқысқамерзімдегіөзгерістерініңұлттықтабысқа әсер етуінталдауұшінқолданылады. Ынталандырушыақша-несиесаясатыныңұлттықтабысқаәсері.Егермемлекетұлттықтабыстыұлғайтудымақсатетсе, ондаолақшаұсынысынкөбейтуімүмкін. Ақшаұсынысыныңартуы LM қисығын төмен (оңға) LM1-ге жылжытады. Тепе-теңдік А нүктесінен В нүктесіненауысады. НәтижесіндепайызмөлшерлемесіR1-ден R2-ге төмендейді, ал ұлттықтабысY1-ден Y2-ге көбейеді. Сөйтіпақшаұсынысыныңартуыпайызмөлшерлемесінтөмендетіпинвестицияныынталандырады. Бұл жағдай тауарлар мен қызметтергесұраныстыкеңейтеді. Мұны «кенстіңберілісмеханизмі» деп атайды Ынталандырушыбюджет-салықсаясатыныңәсері. Мемлекеттіңбюджет-салықсаясаты, мәселен, шығындардыкөбейтуінемесесалықтардытөмендетуі IS қисығын оңға жылжытады. Тепе-теңдік А нүктесінен В нүктесінеауысады. НәтижесіндеұлттықтабысY0-ден Y1-ге көбейеді. Ұлттықтабыстыңөсуіақшағадегенсұраныстыарттырады. АқшағасұраныстыңартуыпайызмөлшерлемесініңR1-ден R2-ге дейінөсуінеәкеледі. Ал пайызмөлшерлемесініңөсуіинвестициянықысқартады. Сөйтіпынталандырушы бюджет салықсаясатыпайызмөлшерлемесінөсіріп, инвестицияныңбірбөлігінығыстырады. Мемлекеттікшығындардыңкөбеюісалдарынанпайызмөлшерлемесіөсіп, оның инвестицияға әсер етуі «инвестицияныығыстыруәсері» деп аталады. Егерығыстыруәсеріболмаса, ондамемлекеттікшығындардыңөсуінемесесалықтардыңтөмендеуінәтижесіндеұлттықтабыстыңартуы Y0 – Y2 мәніне тең болареді. Бірақығыстыруәсерісалдарынанұлттықтабыстыңөсуі тек Y1 – Y2 мәнінеғана тең болады Сөйтіпынталандырушыбюджет-салықсаясатыныңнәтижесіндебіржағынан, жұмысбастылықпенөнімкөлеміөседі, ал екіншіжағынан, ығыстыруәсерініңсалдарынанөнімкөлеміазаяды. Бюджет-салық және ақша-несиесаясаттарынбіргеқолданупайызмөлшерлемесінөзгертпейөнімкөлемінкөбейтугенемесе тұрақты өнімкөлеміндепайызмөлшерлемесінтөмендетугеалыпкеледі. еңбек нарығы - бұл ерекшетауар – жұмыс күшінсату жəне сатыпалуменбайланыстыэкономикалыққатынастаржиынтығы; еңбекті жалақыға айырбастаумеханизміорындалатын нарық. Еңбек нарығында жұмыс күшіне жəне еңбек қызметтерінесұраныспенұсыныс жəне оған деген баға қалыптасады. Еңбек нарығыныңнегізгісубъектілері ретіндекəсіпкерлерірімонополистер, шағын жəне орта бизнесмендер, мемлекет, жекелегенжұмыскерлер жəне олардыңассоциациялары (кəсіподақтар) қарастырылады