20.24 Танымның теориялық деңгей әдістері (идеалдау, формальдау, модельдеу, т.б.). Теориялық зерттеулердің мақсаты - зерттеу объектісімен қоршаған ортаның арасындағы байланысты көрсету және тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін талдау мен түсіндіру, жалпы заңдылықтарды тауып, оларды қалыптау.
Теориялық зерттеулердің бағыттары – зерттеу әдістерінің нәтижелерін қорытындылау, оларды өңдеу арқылы жалпы заңдарды табу, зерттеу нәтижелерін ұқсас объектілер үшін қолдану, тәжірибелік зерттеулердің сенімділігін арттыру.
Теоретикалық зерттеуде жалпы қабылданған, барлығына ортақ әдістермен қатар, арнайы әдістер де қолданады. Жалпыға қабылданған әдістер келесілер:
салыстыру – берілген заттың біртекті қасиетін басқалармен сәйкестендіру (сапалық және сандық);
талдау– жалпы затты ойша немесе физикалық тұрғыдан жеке оны құрап тұрған элементтерге бөлу;
синтез – жеке құрап тұрған элементтерді ойша немесе физикалық тұрғыдан қосу;
жалпылау – бірнеше топтағы обьектілерге олардың сыны мен қасиетін орналастыру;
индукция – жеке жағдайдан жалпы қортынды жасау;
дедукция – жалпы жағдайдан жеке сипатты қортынды жасау;
ой эксперименті – материалдық іске асуы мүмкін емес үлгілердің комбинациясы;
идеализация – затты, оның шын іске асу шартын есепке алмай ойша іске астыру.
формализация – операция арқылы заттың құрылымы мен өтетін процесстердің заңдылығын анықтауға көмектесетін жалпыланған белгілі моделдерді құру.
моделдеу –зерттелетін заттың орнын ауыстыратын моделді құру және меңгеру жәнеде соңынан алынған ақпаратты түпнұсқаға көшіру.
26. Озық ғылыми тәжірибенің критерийлері.
Озық педагогикалық тәжірбие дегеніміз-қоғамдық педагогикалық қызыметтің бастауы ретінде, нақты жағдайларды, оқушылар ұжымының
және жеке тұлғаның ерекшеліктерін ескерумен бірге, мұғалімнің жұмыс тәжірибесінде педагогика заңдарымен принциптерін белсенді түрде меңгеруі және іске асыру деген сөз. Озық педагогикалық тәжірбие оқушыларды тәрбиелеу және оқытудың жаңа идеяларын түрлі тұрғыдан қарау және
технологиялардың бастауы. Озық тәжірибені зерделеу және қорыту педагогика ғылымын дамытудың негізгі қайнар көздерінің бірі болып табылады, өйткені, бұл әдіс өзекті ғылыми мәселелерді табуға мүмкіндік береді,педагогикалық үдерістің заңдылықтарын оқып
үйренуге негіз жасайды.