2 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Адам өмірінің мақсаты мен мәңі
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
| Адам өмірінің мақсаты мен мәңі.
Бұл түсініктерді біржақты анықтау қиын. Эпикурлыктар өмірдің мәңі өз қажеттіліктерінді қанағаттандырып, биологиялык және рухани тіршілігінді қaмтaмacыз етіп, қуану деп пайымдады. Бұларды коятын болсаң онда сен жоқсын, ешқандай кайғыру да, ешкандай құштарлану да болмайды. Мұндай философиялык бағыт адамнын өз өмірін бағалауына бағытгайды. Алайда мұндай бағытта адамзат болмысынын рухани – адамгершілiк белгілері болмайды. Ал адамның әбіреулер үшін» және “белгілі мақсат» жолында өмip cүpгici келеді. Ортағасырлык теоцентризм жер бетіндегі тіршілікте табиғи қуанышты бағаламайды, тіпті оны күнә деп есептейді. Қайта өрлеу дәyipi теоцентризмге қарсы антропоцентризмді әкелді. Онда тіршіліктін мәні мен мақсаты жердегі дүниені рационалады тану негізінде бақыт пен шаттыкка жету мүмкіндігі деп түсіндіріледі. Ренессанс дәуірінің гуманизмі өзінің сыңары индивидуализммен бірге пайда болуы. Индивидуалист өмірдің мақсаты тіршілікті өзінде деп білді, демек, тірлік мәні – өмірдегі рахаттын бәрін көру. Эгоцентризм («эго» - мен) болса анархизмге, нигилизмге апарады. Гете «фауст» шығармасында өз кейіпкерi – қарт ғалым докторынын жасы ұлғайған шағында «ұмтылу-іс, еғбек» деген тұжырымға токтап, өзін үшін емес, өзгелер үшін, бостандық пен халық иriлiri жолында өмip cүpy қажеттігін түсінгенін айтады. Өмірдін мәңi өмірдін өзінде. Адам өмipi – өзінің құнды. Өмірді бағалап, сүйін, оны өзгелер үшін де, сондыктан өзін үшін де жаксарта тусуге ұмтылу керек. Ғұмырдын мәңі туралы тек өз өмipiндi eмec, өзгелердін eмipiн де құрметтеген кезде ғана айтуға болады. Адамның әлеуметтік мәнінен әрбір адамнын өз қабілеттерін жан-жақты жамытып, өз мүмкіндіктерін жүзеге асырып, қоғамдық прогреске, оның мәдениетіне жеке үлесін қосуы қажеттігі дәйектеледі. Біздің қоғамымызда “акикат жолымен” өмip сүруге ұмтылатын адамдар саннын артуы ағымы байқалады. Мұндай құбылысты акикат жолына ұмтылып отырудын адамнын түп табиғатында жататынын ecкepiп, оны бірте-6iрте үдете дамыта беруге болады деуге негіз бар. Адам үшін өзнін әділетпен өмip сүріп жүргенің сезіну үлкен құндылык болып саналады. Адам жеке тұлға ретінде өз icтepi аркылы көрінеді де, халыктын жанында тек “акикат жолында» ғумыр кешіп, “акикат жолында» жасап, “акикат жолында» әрекет етуші ретінде ұзақ сақталып қалады. Әрине, әp6ip адам өз өмірінін мән-максатын, құндылығың өзі айқындайды. Әрбір индивидтің әр кезендегі өмірдің максат-мәнін түсінуі бірдей болмайды, ол өзгеріп отыруға икемді келеді. Жалпыкоғамдық адам құқы деклараниясынын 25-6а6ында: “Әрбір адамға азык-түлікті, киімді, баспананы, медининалык көмекті және қажетті әлеуметтік қызметті қоса есептегенде өзінін және отбасының денсаулығына қажетті өмip денгейінін құқы мен өз еркінен тыс жағдайларға байланысты жұмыссыз қалған сәттерде, ауырғанда, мүгедектікке ұшырағанда, жесір қалғанда, кәрілік келгенде тіршілік етуге қаражаты таусылған тұстарда қамтамасыз eтy құқы беріледі» деп жазылған. «Известия», 1989, 9-желтоқсан). Сонымен, адам, бір жағынан табиғи бөлігі, екінші жағынан әлеуметтік тіршілік иесі, әлеуметтiк индивид, накты қоғам мүшесі. “Тұлға» түciнiri тек адам бойындағы әлеуметтiк мәнділікті білдіреді. Бұл онын қоғамдық мәңі. Адам – дүниеге ашык тіршілік иесі. Сөйтіп Софоклдың: “Дүниеде таңқаларлык нәрселер көп, ал олырдын ең ғажабы — Адам» деген тұжырымдамасына қосылуға болады. Әдебиеттер: 1. Алтай Ж. Философия тарихы:оқулық/Ж. Алтай, А. Қасабек, Қ. Мұхамбетәли.-2- шi басылымы.-Алматы:Раритет.-2006.-310 б. 2.http://www.grandars.ru/college/filosofiya/filosofiya-bytiya.html 3 http://www.studfilosed.ru/konspekt-lektsij-po-filosofii/226-bytie.html 4 http://www.mylect.ru/filosofi/textfilosofi/136-2011-06-04-02-32-30.html?start=5 жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|