2. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы негізінде дайындалған дидактикалық



бет3/4
Дата11.12.2021
өлшемі93,36 Kb.
#79120
1   2   3   4
Байланысты:
Тамыз (2019) оқуына баяндама

Ерекшеліктері

Табиғи

сұрыпталу

Қолдан

сұрыптау

Адамның қатысуы







Табиғатта дәрменсіз







Тіршілік п.б. бері үздіксіз жүреді







Жүруі көзге білінбейді







Жоспармен іске асырылады







Жаңа іріктемелер шығады







Қоршаған ортамен популяцияда тепе-теңдік сақталады







Ортаға бейімделгендері қалады







Белгілердің пайдалысы қалып,зияндысы жойылады







Жаңа түрлер п.б.







Пайда болған белгілері организмге зиян болуы мүмкін







Егіншілік пен мал шаруашылығы дамығаннан кейін ғана п.б.







Адамның қатысы жоқ











Гүлді өсімдік тұқымдастары



Гүл формуласы

Көкнәр

Алабота

Асқабақ

Орамжапырақ

құлқайыргүлді

Раушангүлді

Бұршақ

Алқа

Күрделігүлді

Ерінгүлді

Лалагүлді

Астық

1

Т2К2+2А





































2

Т2+2К4А2+4Ж(2)





































3

Т0К(5)А(5)Ж(2)





































4

Т(5)К(5)А(2)+(2)+1Ж0





































5

Т3+(5)К5А( )Ж





































6

Гс3+3А3+3Ж(3)





































7

Т4А4Ж1





































8

Т0К(5)А(5)Ж(2)





































9

Т(5)С(2+3)А4Ж(2)





































10

(5)К(5)А5Ж(2)





































11

Гж2А3Ж(3)





































12

Т(5)К3+(2)А(9)+1Ж1








































Т ұқымдастар

Гүл формуласы

Көкнәр

Алабота

Асқабақ

Орамжапырақ

Құлқайыргүлді

Раушангүлді

Бұршақ

Алқа

Күрделігүлді

Ерінгүлді

Лалагүлді

Астық

1

Сүйекті шырынды





































2

Жидек





































3

Қауашақ





































4

Бұршаққап





































5

Бұршаққын





































6

Қабақ





































7

Тұқымша





































8

Дәнек





































9

Құрама көпжаңғақша





































10

Көпсүйекті





































11

Жаңғақша





































Дәл осындай үлгіде гүлді өсімдіктердің тұқымдастары түр санын, гүлшоғырын т.с.с. сәйкестендіру кестелерін құрауға болады.

5. Сөзжұмбақ – биологиялық терминдерді,биолог- ғалымдар мен олардың еңбектерін нақты ұғымдарды сипаттауда жеке тақырыптарға құралса ұтымды шығады немесе сөзжұмбақ құрып келуді оқушылардың өзіне тапсыру да олардың есте сақтау қабілетіне оңды ықпал етері анық.Мысалы:



Экологиялық терминдер негізінде жасалған сөзжұмбақ:

















э

п

и

ф

и

т













к

с

е

р

о

ф

и

т




м

е

з

о

ф

и

т










с

у

к

к

у

л

е

н

т




г

и

д

р

о

ф

и

т




г

и

г

р

о

ф

и

т

к

р

и

п

т

о

ф

и

т

п

о

п

у

л

я

ц

и

я




1.Топырақта тамыры болмайтын, ағаштарға жабысып, шырмалып өсетін өсімдіктер.

2.Ылғал тапшы аймақтарда өсетін өсімдіктер

3.Ылғалы жеткілікті топырақта өсетін өсімдіктер

4.Олардың жапырақтары, сабақтары етженді болып жұмырланып немесе тікенектерге айналған.

5.Төменгі бөлігі суда болатын, грунтқа бекініп өсетін су өсімдіктері.

6.Ылғалды тропиктік орманда өсетін өсімдіктер

7.Топырақтың терең қабатында тамыр түйнектері, пиязшықтары, тамыр сабақтары сақталып қалатын көпжылдық өсімдіктер

Адам эволюциясы тарауынан:






п

и

т

е

к

а

н

т

о

п










а

р

х

а

н

т

о

п




с

и

н

а

н

т

р

о

п







н

е

а

н

д

е

р

т

а

л

ь
















к

р

о

м

а

н

ъ

о

н













е

у

р

о

п

е

о

и

д



















н

е

о

а

н

т

р

о

п










х

о

р

д

а

л

ы

л

а

р













с

ү

т

қ

о

р

е

к

т

і







з

и

г

о

т

а










а

т

а

в

и

з

м










э

в

о

л

ю

ц

и

я



















1.Грекше «маймыладам» деген ұғымды білдіреді.

2.Адам эволюциясындағы ежелгі адамның екінші аталуы.

3.Шығыс Азия аймағында тіршілік еткен архантроптардың бір тобы.

4.Батыс Германия жерінен табылған ертедегі адам.

5.Неоантроптардың көпшілік әдебиеттердегі атауы.

6.Ұзын бойлы, шашы ұзын салалы, терісі ақщыл түсті, қыр мұрынды нәсіл.

7.Кроманъондықтардың ғылыми атауы.

8.Саналы адам жататын тип.

9. Саналы адам жататын класс.

10.Адам ұрпағының ең алғашқы кезеңі ұрықтанған жұмыртқа жасушасы.

11.Адам денесінде кездесетін жануарларға ұқсас белгілердің қайталануы.

12.Жер бетіндегі тірі ағзалардың қарапайымнан күрделіге қарай даму тарихы.

6.Бес жолды өлең тақырыпты қорытуға негізделген тапсырма болуы қажет.Мысалы:

«Адамның есту мүшесі тақырыбын қорытындылауға негізделген 5 жолды өлең:

1.Құлақ 3 бөлімді: сыртқы, ортаңғы, ішкі

2.Құлақ қалқаны, сыртқы дыбыс жолы – сыртқы құлақта.

3.Дабыл жарғағы, дыбыс сүйекшелері, есту түтігі – ортаңғы құлақта.

4.Кіреберіс мүшесі, ұлулы дене, иірім өзекшелері – ішкі құлақта.

5.Ұлулы денедегі есту рецепторлары - импульстарды мидағы есту аймағымен байланыстырады.

8.Миға шабуыл – сәйкесін тап кестесі, білімнің тиянақтылығын, дәлдігін анықтайды.



Сәйкесін тап

Ақ қабықшасы

жарықты сезетін рецепторлар орналасқан

Қан тамырлы қабықшасы

көз алмасына пішін береді

Торлы қабықшада


көзді қорекпен қамтамасыз етеді

Глаукома

көз бұршағының көмескіленуінен туындайтын ауру

Катаракта

көздің сілемейлі қабығының микробтар әсерінен қабынуынан туындайтын жұқпалы ауру

Конъюктивит

көз қуыстарындағы сұйықтық қысымының көтерілуінен туындайтын ауру

Биологиялық танымның негізгі ұстанымдарының бірі жүйелілік және тарихи дамуы. Сондықтан да биология пәнін оқытуда білімнің жүйелі түрде қалыптасуына аса мән беру қажет. Мысалы мүшелер морфологиясы, анотомиясы мен физиологиясын эволюционистік тұрғыдан түсіндіру – білім концепциясында көзделген мақсаттарға сай келері хақ. Биология пәні мұғалімі ретінде оқытудың эволюционистік тұрғыдағы түрін дамыту мақсатында: «Биология: ғылыми-теориялық зерттеулер» тақырыбында элективті курс бағдарламасын жасадым.

Элективті курс мақсаты:

1.Оқытуды белгілі дәрежеде дараландыру,әрбір оқушының қызығушылығы мен қабілетін анықтау үшін тиімді жағдай жасау.

2.Оқушы білімінің жүйелі болуы үшін,тірі ағзалардың құрылымын эволюциялық тұрғыда есте сақтауға үйрету.

3.Оқушыны іздене,ойлана білуге баулу,ізденімпаздыққа,еңбектенуге тәрбиелеу.

4.Тапсырмаларды барынша түрлендіру арқылы оқушының танымын кеңейту.

Элективті курс міндеті:

1.Оқушылардың білімді меңгеруіне жағдай жасау.

2.Оқушылардың ой-өрісін кеңейту,өз ойын еркін жаза,айта білуге,кез-келген жағдайларды шешуге мүмкіндік жасау.

3.Оқушының өз білімін саралауға,өздігінен ізденіп қорытынды (рефлексия) жасауға үйрету.

4.Оқушыны мамандандыру,ғылыми ізденіске жетелеу.

5.Оқушы бойындағы білімінің бірізді,жүйелі болуы.

Күтілетін нәтижелер:

1.Бала бойындағы қабілеттілікті байқау.

2.Потенциалды мүмкіндіктері ерекше балаларды анықтау.

3.Есте сақтауы: аз уақытта сөзді сақтау.

4. Сөзден тікелей анализ-синтез жасау.

5.Ойлауы.

6.Пікіріндегі дәлдік,толықтық,жүйелік.

7.Дарындылықты дамыту.

8.Оқушы өз бетімен жұмыс жасауға дағдыланып, оның шеберлігі артады.

9.Оқушы білімі объективті түрде бағаланады.

Оқушыларға қойылатын талаптар:

1.Биологиялық ұғымдарды сипаттай білу.

2.Биологиялық ұғымдарды мысалдармен ұштастыра білу.

3.Биологиялық ұғымдарды салыстыра білу.

4.Биологиялық ұғымдарды жинақтау,қорытындылау.

5.Биологиялық ұғымдарды талдай білу.

6.Тірі ағзалардың даму дәрежесін эволюциялық тұрғыда түсіну.

Төменде беріліп отырған кесте - осы бағдарламаның тақырыптық жоспары:







Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет