3 дәріс: Ұрықтану. Имлантация алдындағы эмбрионның дамуы
жүктеу/скачать 0,79 Mb.
|
3 дәріс
| Эмбриобласт бластоцистаның ішкі қабатын қалыптастырады, жасушалардың жиналуы түрінде трофобластатикалық көпіршіктің ішінде орналасады).
Пайда болған эмбриобластан үш ұрықтық жапырақтан ұлпалар мен ұрықтың мүшелері дамиды. Эктодермадан барлық жүйке жүйесі, сезім мүшелерінің рецепторлы жасушалары, тері қабатының эпидермисі, ауыз және мұрын қуысының эпителийі, анальды тесік, шаш қабаты қалыптасады. Мезодермадан тегіс бұлшықет, қаңқалы және жүрек бұлшық еті, дерма, дәнекер ұлпа, сүйектер, шеміршектер, қан және қан тамырлары, бүйрек, аталық және аналық бездер, ал энтодермадан - ас қорыту жолы, бауыр, өкпе, ұйқы, қалқанша және басқа бездер қалыптасады. Ауыл шаруашылығы малдарындағы эмбриондардың дамуының барлық негізгі процестері ұқсас. Айырмашылық олардың қарқындылығында ғана анықталады. Мысалы, қоянның эмбрионының дамуы шошқа мен қойға қарағанда әлдеқайда жылдам, ал соңғылары ірі қара малға қарағанда жылдам. Ұрық мүшелерінің қалыптасуы мен дамуын ірі қара малдың ұрығы мысалында көруге болады. 21-22-ші тәулікте оның жүйке түтігі мен жүрегі, сарғыш қаптың және қалыптасатын тіндердің қан тамырлары салынады, сары қанайналым жүйесі жұмыс істей бастайды, асқорыту аппаратының ерте дифференциациясы, бауыр, ұйқы безі және алғашқы бүйрек қалануы, ұрық маңы қабықтары пайда болады. Ұрықты тамақпен және оттегімен жабдықтау трофобласт пен сары қапшықтың тамырлы алаңының көмегімен жүзеге асырылады. 23-26-ші тәулікте мидың қарапайым дифференциациясы жүреді, алғашқы бүйрек, бауыр және жүрек қарқынды өседі, жұтқыншақ қанайналым аппараты қалыптасады. Ұрық трофобласт, жұтылатын хорион және аллантоистің тамырлы алаңы арқылы қоректік заттармен және оттегімен жабдықталады. Эмбрион денесінің тән қисаюы басталады. 27-34-ші тәулігіне ұрықта желбезек доғалары мен желбезек қан айналымы жүйесі сирек кездеседі, екінші рет бүйрек пайда болады, жүрек төрт бөлімге бөлінеді, алғашқы жыныстық органдар салынады. Жоғары омыртқалы жануарларға тән басқа да белгілер байқалады. Осы уақытта эмбрионның қоректенуі аллантоис пен хорионның тамырлы өрісі арқылы, примитивті котиледондармен жүзеге асырылады. 35-ші тәуліктің басынан 60-шы тәуліктің соңына дейін құрсақішілік өмірдің қаңқасы, бұлшықет, сезім мүшелерінің, орталық және перифериялық нерв жүйесінің және плацентарлық тамақтану түрінің қалыптасуы аяқталады. Ол ірі мүйізді малға тән кескінді алады, жынысын сыртқы жыныс мүшелері бойынша анықтау мүмкін болады (кесте. 12.1). жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|