35. Металлургия және машина жасау өнеркасібі

Ақбөкендердің 2003 - 2010 жылдардағы есебі

жүктеу/скачать 3,4 Mb.

бет	12/12
Дата	08.02.2022
өлшемі	3,4 Mb.
	#117762

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Байланысты:
Акбокен

ҚОРЫТЫНДЫ
Ұсыныстар

Ақбөкендердің 2003 - 2010 жылдардағы есебі.

Популяция аттары	2003 ж.	2004 ж.	2005 ж	2006 ж.	2007 ж.	2010 ж
Бетбақдала (Торғай)	1,8	6,9	9,9	18,6	22,8	53,4
Үстірт	12,8	15,0	19,6	17,8	16,4	4,9
Орал	6,5	8,8	10,1	12,9	15,6	39,0
Барлығы	21,2	30,7	39,6	49,3	54,8	97,4

Сондай-ақ мойындарына спутниктік бақылауға арналған ошейниктер кигізу жұмыстары жүргізіледі.
Ақбөкендерге Argos системасы GPS орнату.
Санақ жүргізу кезеңінен көрніс

Ақбөкендердің мекендейтін жерін 8 күн аралығында анықтау үшін Argos системасы GPS-сыз жəне спутниктік (TAW-4310H, Telonics) пайдаланылды. Қабылдағыштар 2,5 жылдай сигнал беріп тұрады.

Жылдар	Популяция саны (мың, дара)
	Оралда	Барлығы Қазақстанда	пайыз (%)
1999	84.0	384.0	21.9
2000	17.5	148.5	11.8
2001	9.3	79.3	11.7
2002	6.9	30.0	23.0
2003	6.5	21.2	30.7
2004	8.8	30.7	28.7
2005	10.0	39.6	25.2
2006	12.8	47.4	27.0
2007	15.6	54.8	28.5
2008	18.3	61.0	30.0
2009	26.6	81.0	32.8
2010	39.0	97.4	40.0
2011	17.9	102.0	17.5
2012	21,0	137,0	11,1
2017	22,0	138,0	11,1

2012 ж. Батыс Қазақстандағы ақбөкендердің популяция саны
"Жануарлар дүниесiн қорғау, өсімiн молайту және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жануарлар дүниесiн қорғау экономикалық тұрғыдан негізделген нормативтер бойынша республикалық бюджеттiң және Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған өзге қаражат есебiнен жүзеге асырылады. Бағдарламаны iске асыруға байланысты болжамды қаржы шығындары үш жыл iшiнде - 844551000,0 теңге болады,
Соның iшінде:

республикалық бюджет:
2005 ж. - 175274000,0 теңге;
2006 ж. - 184038000,0 теңге;
2007 ж. - 193239000,0 теңге
2) жергiлiктi бюджет:
2006 ж. - 60000000,0 теңге
2007 ж. - 46500000,0 теңге
3) табиғат пайдаланушылармен қол қойылған келiсiм шеңберiнде:
2005 ж. - 51000000,0 теңге;
2006 ж. - 62000000,0 теңге;
2007 ж. - 72500000,0 теңге.

Бағдарламаны iске асыруға байланысты болжамды қаржы шығындары

ҚОРЫТЫНДЫ

Қорыта айтқанда киіктердің Қазақстандық попульяциясының қазiргi таралу аймағы және олардың мүмкін саны анықталды, баға берілді.
Бүгінгі таңда киіктер негізiнен он әкiмшілiк облыстың: Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау, Ақтөбе, Қарағанды, Қызылорда, Оңтүстiк Қазақстан, Жамбыл және iшiнара Ақмола мен Алматы облыстарының шөл және шөлейттi аймақтарын қамтиды. Түрдің таралу аймағына сондай-ақ Өзбекстанның (Қарақалпақстан), аздау мөлшерде (жекелеген жылдары) Түркменстан мен Ресейдің көршілес облыстары енедi. Сондықтан осы аумақтарда арнайы бақылап жүретін бригадалар құрылған. Соның нәтижесінде соңғы жылдардағы дала құралайы атанған киіктердің көбеюі байқалды.
Киіктiң тiршілiк ортасы біршама қанағаттанарлық дәрежеде екендігі анықталды. Соңғы он жылда үй жануарлары санының қысқарып, жайылымның аз пайдаланылуына байланысты Қазақстанда киiктiң таралу аймағының бүкiл өн бойында жайылымдардың қалпына келуi және жақсаруы байқалады.

Ұсыныстар

Мен даланың сәні ерке жануарымызды қорғау мақсатында мынадай ұсыныстарды жасар едім:

Ақбөкендерді заңсыз аулау және оны сатумен айналысатындарға қылмыстық жауапкершілікті қатайту керек. Браконьерлерге қарсы жазаны күшейтпесе, нәтижеге жету қиын. Қазіргі заң баптарында жұмсақтық басым. Атап айтқанда, Қылмыстық Кодекс бабында браконьердің мүлкі тәркіленсін немесе тәркіленбесін деген тармақ бар. Және бас бостандығынан шартты түрде ғана айыру қаралған. Шартты түрде болғандықтан, ол адам киік атуды жалғастыра береді. Ал түрмеге отырғызатын болса, браконьерлер ығар еді.
Ақбөкеннің Бетпақдала - Торғай популяциясын қорғау барысында «Бетпақдала», «Торғай» табиғи мемлекеттік резерваттарын құру керек деп ойлаймын. Резерват жобасы жасалып, тезірек күшіне енсе.
Халық арасында үгіт насихат жұмыстарын жүргізуді күшейту. Мысалы уникальды антилопа– ақбөкенге арналған экологиялық мейрамды өткізу Өзбекстан, Қазақстан және Ресей мектептерінде мейрамды әдетке айналыру қажет.
Сонымен бiрге, таралу аймағы көршiлес мемлекеттердiң аумағына республика шегiнен шығатын тұяқты жабайы жануарлардың сирек кездесетiн және жойылатын түрлерiн бiрлесе қорғауды ұйымдастыру мемлекетаралық деңгейде шешудi талап ететiн проблема болып табылады.

Назар қойып тыңдағандарыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 3,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 12