№4 дәріс Тақырыбы: “Липидтер, жіктелуі (қарапайым және күрделі липидтер), қызметі, май қышқылдары”

Дәрістің жоспары:

• 1. Липидтердің құрылысы.
• 2. Май қышқылдары – липидтердің құрылымдық компоненті:
• 2.1. Маңызды қаныққан май қышқылдары.
• 2.2. Маңызды қанықпаған май қышқылдары.
• 3. Липипдтердің жіктелуі:
• 3.1 Қарапайым липидтер және жеке өкілдері.
• 3.2. Күрделі липидтер және жеке өкілдері.
• 4. Липидтердің физикалық және химиялық қасиеттері.
• 5. Липидтердің биологиялық маңызы.

Липидтердің құрылысы

• Липидтер дегеніміз - табиғи заттар тобы. Олар іс жүзінде суда ерімейді, бірақ полярсыз еріткіштерде (хлороформ, эфир, ыстық этанол, т.б.) ериді. Белоктармен, көмірсулармен қатар липидтер де мал, адам және өсімдіктердің барлық ұлпалар клеткаларының құрамына кіреді. Липид гректің lipos - май деген сөзінен шыққан.
• Липидтер деп өсімдік және жануар текті майлар немесе майға ұқсас заттарды атайды. Оларды: қарапайым липидтер – майлар және күрделі липидтер – майға ұқсас заттар деп бөледі.
• Липидтерді сілті қатысында гидролизденіп, май қышқылдарының тұздарын (сабын) түзу қасиетіне қарай сабынданатын және сабынданбайтын липидтер деп те бөлінеді.