4. Дәрістер жинағы КӨркем еңбек пәнінің маңыздылығЫ
) жазық және көлемді шығармашылық жұмыстарды жасау үшін, әртүрлі іс-әрекет түрлерінен жинақтаған білімі мен дағдысын қолданады
жүктеу/скачать 61,76 Kb.
|
Лекция Та ырыбы К ркем е бекке о ытуды теориясы мен дістемесі
- Бұл бет үшін навигация:
- 6) қажетті құралдар және материалдарды айқындап және тауып, өзінің әрекетін ұйымдастырады; 7) өзінің және басқалардың жұмыс нәтижелерін салыстырады және бағалайды;
- 8) әртүрлі материалдар мен құралдарды қолданудағы техникалық қауіпсіздік ережесін сақтаудың маңыздылығын түсінеді және сезінеді. 4. Дәрістер жинағы
- 4-ші семестр Лекция 1.
- Лекция мазмұны
| 4) жазық және көлемді шығармашылық жұмыстарды жасау үшін, әртүрлі іс-әрекет түрлерінен жинақтаған білімі мен дағдысын қолданады;
5) әртүрлі ресурстарды пайдаланып, оның ішінде АКТ-ны қолдана отырып, танымдық, коммуникативтік, ұйымдастырушылық және адамгершілік сипаттағы міндеттерге байланысты шешімдерді өздігінен қабылдау; 6) қажетті құралдар және материалдарды айқындап және тауып, өзінің әрекетін ұйымдастырады; 7) өзінің және басқалардың жұмыс нәтижелерін салыстырады және бағалайды; 8) әртүрлі материалдар мен құралдарды қолданудағы техникалық қауіпсіздік ережесін сақтаудың маңыздылығын түсінеді және сезінеді. 4. Дәрістер жинағы 4-ші семестр Лекция 1. Тақырыбы:Көркем еңбекке оқытудың теориясы мен әдістемесіпәнінің мақсаты мен міндеттері. Мақсаты: курстың мақсаты мен міндеттерін таныстыру және еңбекке баулуды оқытудың білім беру мазмұны туралы білімін қалыптастыру. Лекция мазмұны. Зерттеу объктісі Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының талаптарына сәйкес « Бастауыш оқыту педагогигасы мен әдістемесі» мамандығынан жоғары кәсіби педагогикалық білім алудың кажетті компоненті ретіндегі еңбекке баулу әдістемесі мен практикумы болып табылады. Әдістеме пән ретінде оқыту және тәрбиелеу процесінің ерекшеліктері мен заңдылықтарын қарастырарады.Педагогикалық ғылымда жалпы жәнежеке әдістемесі бар. Жалпы оқыту заңдылықтары дидактикамен, ал жеке - әрбіроқыту пәнінің әдістемесін қарастырады. Әдістеменің зерттеу объектілері, міндеттері және әдістері болады. Оқыту мен дамытуда үш өзара тығыз байланысты процестер бар: оқытудың мазмұны,мұғалімнің қызметі – оқыту, оқушылардың қызметі – оқу. Әдістеменің мінднті – осы үш заңдылықтардың байланыстарың зерттеу және соның негізінде оқу пәнінің, оқытудың, оқудың мазмұнының талаптарын құрастыру. Сонымен, әдістемінің объектісі болып оқыту процесі саналады. Оқыту едістемесі әрдайым бір мақсатқа бағыттала-ды. Қазіргі мектепте оның мақсаты тек оқушыларды біліммен, білікпен және дағдымен қаруландырып қою емес, сонымен қатар денесі шыныққан, иілімді ақылы-мен, жақсы эстетикалық талғамымен және жоғары ізгілік қасиеттерімен жан-жақты дамыған адамдарды дайындау. Оқыту әдістемесі машықтық тәжірибсні тсориялық жағынан қорытындылайды, өзін дәлелдейтін және жақ-сы нәтижелер беретін оқыту әдістерін үсынады. Қазіргі әдістемеде, соның ішінде еңбекке баулу әдістемесінде, оқу пәніне және оны қүру жүйесінде ғы-лыми материалды таңдауда белгілі мөлшерде айқындала-ды, яғни оқу пөнінің логикасьш талап етеді. 2.Еңбек пәнінің әдістемесі-бастауш мектеп мұғалімдерін дайындау жүйесіндегі негізгі пәннің бірі. Еңбек пөнінің әдістемесі — бастауыш мектеп мүғалімдерін дайындау жүйесіндегі негізгі пәннің бірі. Өйткені ол педагогика, психология және техника мен енеркәсіп технологиясындағы қазіргі ғылыми жетістіктерінде негізіделген. «Еңбекке баулу эдістемесі» курсын, психология, оқу процесін үйымдастырудың талаптарын, сонымен қатар техника, технология, өнеркәсіп экономикасының заңдылықтарын білмей, меңгеру мүмкін емес. Педагогикалық мамандықты игеру үшін оқу-тәрбие процесімен тынгылықты меңгеруді үйрету қажет, әрбір нақты жағдайда қандай оқу өдістері жақсы нөтюкелер беретінін, қандай көрнекіліктерді пайдалану неғүрлым тиімдірек болатынын және т.б білу қажет. Мүғалім өзінің шығармашылық, сонымен қатар ғылыми-әдістемелік деңгейін үнемі жетілдіріп түруы қажет. Еқбекке баулу әдістемесі курсының негізгі мақсаты: педагогикалық институт студенттеріне, болашақ мүғалімдерге, еңбекке баулудың едіс-төсілдерін, түрлерін тиімді пайдалана білуге үйрету. Оқыту процесінде оқушыларға адамгершілік, еңбек, эстетикалық т.б. төрбие көрсету, еңбектің маңыздылығын, оның қоғам өміріндегі өлеуметтік-экономикалық рөлін түсіндіру;-мектеп оқушыларын еқбекке баулуда Мемлекеттік стандартгың негізгі тараулары бойынша теориялық және практикалық білімдерін, іскерліктерін, дағдыларын қалыптастыру; -сабақта жөне өнеркөсіптерде қолданылатын қүрал-саймандармен, қүрал-жабдықтармен жүмыс істей білуге үйрету; -Қазақстан Республикасының Мемлекетгік жалпыға міндетті білім стандартында көрсетілген түрлі бүйымдарды жасауға, оқушылардың өзін-өзі күтуге, көркем, техникалық еңбекке қатысты жүмыстарды орындауға үйрету; -мектеп оқушылары белгілі бір мамандық жөнінде нақты кәсіптік бағдар алу үшін оларды үнемі кәсіби - техникалық училищелерге, фабрикаларга, зауыттарға және т.б. орындарға саяхат үйымдастыра білу; -оқушының түлғасын, оның еңбекке деген шығармашылық қатынасын қалыптастыру мен дамытуда кластан тыс және мектептен тыс іс-шараларды үйымдастыра білу. Курс екі бөлімнен тұрады: еңбекке баулудың теориялық негіздері мен практикумы. бастауыш клас окушыларын еңбекке баулу мен тәрбиелеудің әдістемесі. Курстың мақсаты бастауыш сыныптардың болашақ мүгалімдсрін еңбекке үйрсту сабақтарын жүргізугс көсіби даярлау болып табылады. Осыған байланысты курсты зсрттеуде: - еңбекке үйрсту әдістсмесін оқытудың психологиялық жәнс псдагогикалық негіздері; - сңбекке үйретуді оқыту бойынша сабақтан, сыныптан және мектептен тыс жүмыстарда бастауыш сынып оқушыларына білім бсру мсн тәрбиелеудің ғылыми-тсориялық нсгіздсрі; - қазіргі еңбекке үйрсту сабагына қойылатын талаптардың мәні қарастырылады. Курстың бағдарламасы төмсндсгідсй оқу-тәрбиелік міндеттерін анықтайды. - сңбсккс үйрстуді бала түлғасын жан-жақты дамытудың қүрамды бөлігі ретіндс мәнін ашу, - еңбекке үйретудің теориясы мен өдістемесінің қазіргі жагдайын ашу; - тсхникалық, түрмыстық, қоғамға пайдалы. сңбектердің қолданылуына байланысты, әр түрлі материалдарды көркемдік өндеудің әдістемелерінің негіздерін үйрету; - дизайнды оқытудьң теориялық негіздерін беру; - студенттерді еңбскке үйрету сабақтарында кіші мектеп жасындағы оқушыларды үйымдастыруда түрлі формаларын пайдалануды, қүралдармен әдістерді дүрыс таңдауға үйрету; - еңбек тәрбиесін, ақыл-ой, мінез-қүлық , эстетикалық және дене төрбиесін біріктіру. Балаларды оқыту процесін ұйымдастыратын — мүғалім. Ол әр сабақтың мақсатын, құрылысын, тиімді әдіс-тәсілдерін анықтайды. Мұғалім оқу материалын жүйеге келтіріп, бағдарламаға сай одан әрі жетілдіреді. Сабақ нәтижелі болу үшін ол нақты дайыңдалып, сабақтың мақсаты мен түрін, әдіс-тәсілдерін, сабаққа қажетті материалдар мен қүрал-саймандарды, қолданатың оқу көрнекіліктері мен техникалық жабдықтарын алдын-ала ойластырғаны дүрыс. Сабақты жүргізу барысыңда мүғалім оның білімділік, тәрбиелік, дамытушылық міндсттерін нақты анықтайды. Бүл міндеттер сапалы орындалуы үшін мүғалім кластағы әр оқущының жас ерекшеліктерін, қабілеттерін, мінез-қүлқың үнемі зерттеп отыруы керек. Еңбекке баулу пөні мүғалімі оқушылардың білімдерін, іскерліктерін, дағдыларын қалыптастыруымен қатар бір маманға кәсіби бағдар беріп отырады. Үлкен адамдардың еңбегін сыйлап қүрметгеуге, адамгершілік, эстетикалық, патриоттық тәрбие көрсетіп, өз еңбегіне жауапкершілікпен қарауға, өзін-өзі қадағалауға бейімдетуі керек. Мүғалім ез пәнін және оның едістемесін, сонымен қатар педагогика мен психологияны жетік білетін, біліктілігі жоғары мүғалім болуы керек. Ол өзінің педа-гогикалық жөне кәсіби шеберлігін үнемі жетіддіріл отырғаны дүрыс. Ол үшін мүғалім әрдайым білім саласындағы, өндіріс пен экономикадағы больш жатқан жаңалықтардан әрдайым хабар алып отыруы керек. Сонымен қатар мүғалімнің кәсіби білімдері мен педагогикалық шеберліктерін одан әрі жетілдіруге педагог кадырлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау институты көмек көрсетіп отырады. Бастауыш кластарда еңбекке баулу сабағында оқушылар: - еңбек затымен (өңдейтін материалдармен); - еңбек құралдарымен; - еқбектегі адамның қызметімен (еңбек қүралдары сүйенумен); - еңбек нәтижесімен (аяқталған бүйымдармен) таныстырады. Еңбекке баулу сабақтарында мүғалім бастауыш клас оқушыларының еңбек құралдары туралы танымдарын ұлғайтады. Бастауыш класс оқушылары жартылай өңде-уден өткен материалдармен, мысалы, қағаз, картон, мата, пластилин, ағаш сынығы, металл, полуфабрикат жөне басқаларды қолданады. Осымен қатар, балалар тірі таби-ғаттан алынған материалдарды өндейді, мысалы: шырша, емен жаңғақтары мен жапырақтарын, аққайьш қабықта-ры мен бүтақтарды, т.б. Сонымен қатар мүғалім балаларды аталған материалдардың физикалық және технологиялық қасиеттерімен таныстырады. Әңгімелеу, тәжірибе, саяхат, практикалық жүмыс барысында оқушылар қағаз-картон, мата, пластмасса шығаратын, полиграфия және құрылыс өнеркәсіптері туралы жалпы мәліметтер алады. Материал қасиеттері мен оны өндеу тәсілдерін оқыту оқушылардъң политехникалық бағдарларын кеңейтіп қоймай, олардың еңбегінің нақты, тиімді және нәтижелі болуына ықпал етеді. Мұғалімнің маңызды міндеті ретінде оқушыларды еңбек қүралдарымен жүйелі таныстырып отыруды санауға болады. Бастауыш клас оқушылары жүмыстың тәсілін үйреніп, келесі жүмыс қүралдарын қолданады: қайшы, пышақ, біз, ине, отверткі, кемпірауыз, гайкалық кілт, бүрғы, қылара. Қол аспаптарымен жүмыс тәсілін оқытуды еңбектің машиналық қүралдарьң оқыту базасы ретіндс қарастыруға болады. Еңбек қүралдарының қол және машиналық негізінде бір ғана принциптердің болуына мүғалім көңіл аудару қажет. Осылайша қүралы үлкен пилораманың қүралынан қол пышағының - кесуші станок пышағынан, қол қайшыларының айырмашылығы жоқ. Мүғалім оқушыларды еңбектің қол қүралдарымен таныстыра келе, ең күрделі машиналық жүмыс негізінде қол жүмысының принциптері енгізілгенін көрсетіп, еңбектін, қолдық қүралдарын жақсы меңгеру машинадағы жүмыстың жемісті болуын қамтамасыз етуін мәлімдейді. Модельдеу процесінде мүғалім жалпы түрде балаларды кейбір машина жүмыстарының негізіне алынған жаратылыстану ғылымдық заңдарымен таныстырады. Маңызды болып есептелінетін міндеттер-оқушыларды еңбектегі адам қызыметімен таныстыру. Мүғалім нақты мысалдарда қандай да болмасын өнеркәсіптік бүйымның бірнеше сатысының болуымен таныстырады. Бірінші конструктор болашақ бүйымның сызбасың шығарады; технолог оның дайындалуының реттілігін жоспарлайды; кейін сызба дайындау реттілігі бейнеленіп өнеркәсіп орындарының цехтарына түседі, онда жүмысшылар танысып, оны шығаруға қажетті материалдарды, құралдарды, станоктарды дайындап, түрлі технологиялық өңдеулерді жүргізеді, осы қызметтің нәтижесінде тапсырылған еңбек өнімі пайда болады. Оны аяқталған бүйым деп санауға болады. Технологиялық процесс туралы әңгімелеуді мүғалім өнеркәсіптік еңбекте бәрі: еңбек пәні де, еңбек қүралы да, адамның еңбектегі қызметіде - «аяқталған бүйымда», «еңбек өнімінде өндіріледі». Осы білімдер жалпыланған біліктердің қалыптасуына және оның жоғарғы кластарда политехникалық білім берудің жалғастыру базасының негізі болады. Бақылау сұрақтары: курстың мақсаты мен міндеттері қандай? Еңбекке баулу пәні қандай бөлімдерден құралған? Еңбектің мәні қандай? Еңбекте қандай процесстер жүреді? Әдебиеттер: 1. Цейтлин Е.Н.Справочник по тру-довому обучению. - Москва «Просвещение», 1983г. 2. Кузнецов Н.П. Методика трудового обучения с практикумом в учебных мастерских» Москва 1981г. 3. Давлетова К.Ш.Бастауыш сыныптардағы еңбекке баулудың әдістемесі мен практикумы» РИО ЗКГУ, 2005ж. жүктеу/скачать 61,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|