4-нұсқа у дыбысы қай сөзде жіңішке айтылады

жүктеу/скачать 1,49 Mb.

бет	7/8
Дата	11.01.2017
өлшемі	1,49 Mb.
	#6799

1 2 3 4 5 6 7 8

14 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген одағайлар түріне мысалдар ойлап жаз.

Одағай түрлері	Мысалдар
Таңырқау
Қуану
Өкіну
Ұнату
Шаршау
Шошыну
Риза болу
Зекіру
Шақыру
Кектену

2 – тапсырма. Кестені толтыр.

Р/с	Сөйлемдер	Бірыңғай мүше	Одағай сөз	Айқындауыш мүше
1.	Озат оқушылардың бірі, мысалы Оспан, үй ішіне үнемі көмектеседі.
2.	Не Көкше не оның балапан таулары Асқарды қызықтырған жоқ.
3.	Ол, меніңше тапсырманы орындамай келді.
4.	Менің ойлаған ойымның үстінен түстің, Ботагөз.
5.	Қамар, Мәкен, Әлия – бәрі Шәкеннің сүйікті балалары.
6.	Бұл істі істеген мен – Базаралымын!
7.	Жұмысты істеген соң осылай істеу керек, бәрекелді!

15 – сабақ.

1 - тапсырма. Тест сұрақтары

1. Көз жазбау қай сөз тіркесіне жатады?

А) еркін, жай сөз тіркесіне;

В) күрделі сөз тіркесіне;

С) тұрақты сөз тіркесіне;

Д) шылаулы сөз тіркесіне;

Е) есімді сөз тіркесіне.

2. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

А) көгілдір аспан;

В) көктемгі кез;

С) көктей шабу;

Д) көк шөп ;

Е) көзі тас төбесіне шығу.

3. Қиысуды табыңыз.

А) үздік оқушы;

В) жиырма бес оқушы;

С) оқушы естіді;

Д) оқушыға айт;

Е) оқушының кітабы.

4.Есімді сөз тіркесін табыңыз.

А) оқыған жігіт;

В) қарқылдап күлу;

С) тез жүру;

Д) бидай өңді жігіт;

Е) жалт қарау.

1. Етістікті сөз тіркесін табыңыз.

А) аспанға қарады;

В) жүйрік жорға;

С) жылы сөз;

Д) қаланың ортасы;

Е) жеті күн.

2 - тапсырма. Тест сұрақтары

1. «Оның сөзіне елең еткен адам болмады» сөйлеміндегі «елең еткен» тіркесі сөйлемнің қай мүшесі?

А) бастауыш;

В) баяндауыш;

С) анықтауыш;

Д) толықтауыш;

Е) пысықтауыш.

2. Жасырын тұрған табыс жалғаулы толықтауышты табыңыз.

А) Ана сүтін ардақта.

В) Қызмет ету.

С) Кітап алу.

Д) Кітаптан оқу.

Е) Кітаппен танысу.

3. Тұрлаулы мүшелердің екеуі де есімдерден (зат есім, сын есім, сан есім, есімдік) болып, сөйлемде атау тұлғада келгенде қойылатын тыныс белгісі.

А) қос нүкте;

В) үтір;

С) сызықша;

Д) дефис;

Е) көп нүкте.

4. Жалпылауыш сөз бен бірыңғай мүшелердің арасына қандай белгі қойылады?

А) нүкте;

В) үтір;

С) сызықша;

Д) қос нүкте;

Е) дефис.

5. Бастауыш пен баяндауыштың болу, болмауына қарай, не бастауышты баяндауышынан таба алатын жағдайына байланысты жай сөйлем нешеге бөлінеді?

А) бірге;

В) екіге;

С) үшке;

Д) төртке;

Е) беске.

16 – сабақ.

Қайталауға арналған сұрақтар

1.Синтаксис нені зерттейді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Сөйлем дегеніміз не? Түрлері.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Лепті сөйлемнің баяндауышы қалайжасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Тұрлаушы мүшелер дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Тұрлаусыз мүшелер дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Күрделі толықтауыш қалай жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Пысықтауыш қандай сөз таптарынан жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Пысықтауыштың мағыналық түрлері қалай жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Қосарлы айқындауыш дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

10. Сөйлегенде не жазғанда сөйлемнің бірыңғай мүшелері не үшін қолданылады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

ІІ тарау

17 – сабақ. Жай сөйлем түрлері.

1 – тапсырма.

Жай сөйлем түрлері

2 – тапсырма. Берілген сөздерді бастауыш етіп, баяндауышын әр түрлі сөз табынан жасап, жақты сөйлем құрастыр.

Жазушы, аспаз, халық, сол келгендер, екеуміз, дәрігер.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

17 – сабақ.

1 – тапсырма. Беріген сөйлемді сөйлем мүшесіне талда.

Жазғытұрымдай орман іші де, шалғынды далалар да, ауыл маңдары да у – шу болып жатқан жоқ. _______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

2 – тапсырма.

Жақсыз сөйлемнің жасалу жолдарын көрсет.

18 – сабақ.

1 – тапсырма. Кестені толтыр.

Мысалдар	Баяндауыш тұлғалары
Жақсы үйге, жақсы орынға жатқым келер
Бұл жұмысты тезірек қолға алуымыз керек
Қол қусырып босқа отырмау керек
Тұқымды құрғатпай – ақ себе беруге болады
Қолым тимейді, ымырт жабылды

2 – тапсырма. Берілген сөздерді баяндауыш етіп, жақсыз сөйлем құра.

Айтқым келмеді, көруге болмайды, жақындауы мүмкін, келіп болмайды, тілі күрмеліп қалды.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

19 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемге айналдыр. Кітап қызық. Бөлме жылы. Қарағың келеді. Кіруге бола ма?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 – тапсырма. Көп нүктенің орнына бастауыш пен баяндауыш ойлап тауып, жайылма сөйлем құра.

1. ... бізге беймәлім беттері өте ...

2. Үйге бірнеше кітаптар ұстаған ... ...

3. Қанша асықса да, жиналысқа ... дәл уақытында ... .

4. Көшіп шаршап келіп, жаппалап қонған ... ұйқы тұтқынында ... ...

21 – сабақ.

1 – тапсырма. «Менің сыныбым» әңгіме жазу.

2 – тапсырма.

Жақсыз сөйлемнің жасалу жолдарын көрсет.

22 – сабақ.

1 – тапсырма. Толымсыз сөйлемнің жасалуына қарай әңгіме жаз.

Ауа райы

Кешкілік. Әли мен Сәрсен қозыларына шөп әкеле жатты.

- Ертең күн ашық болады екен, - деді Әли.

- Неге?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 – тапсырма. Берілген тіркестерді қатыстырып, толымды сөйлем құра.

Сөзі мірдің оғындай, нағыз азамат, таңдай қақтырар, жүзге жуық құлын

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

23 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген жай сөйлемдерді ережеге сәйкес сәйкестендір.

1.Басқаны ауызға да алдырмаймын.	а)Атаулы сөйлем
2.Қар жауып тұр	ә)Жақсыз сөйлем
3.Менің мектепке баруым керек	б)Жақты сөйлем
4.Ертеңінде Қырым ұлының қосыны бандыны іздеп шықты	в)Толымсыз сөйлем
5.Құстар тағы келді	г)Толымды сөйлем
6.Егін даласы рақат құшағында	ғ)Жалаң сөйлем

2 – тапсырма. Тест сұрақтары

24 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген мәтінді жай сөйлем түріне талда.

Сол айтылған, жазылған жырлар әлі күнге Абайдың өзінде, өз бойында.. Аталған, арналған жеріне бірде – бірі жеткен жоқ. Үміт бар ма? О да жоқ.! Тек жалғыз шерленіп, тебіренеді. Тек жалғыз қиял медеуі құлаққа кеп, ап – айқын соғып бір жақындап, бір алыстап кететін шолпы сылдыры. Атқан таңның ақ – қызыл шапағындай үлбіреген ал қызыл шұғыласы. Көз алдынан сол жүз кетпейді. Ұмыттырмайды, тастамайды.

(М.Ә.)

Жақты сөйлем

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Жақсыз сөйлем

2 – тапсырма. Жыр үзіндісінің мазмұнын жай сөйлем түрлерімен жазып шық.

Арқада жер жетпейді Бурабайға,

Бөленген бұйра сыпсың қарағайға.

Бұлт құшқан мәңгі мең – зең Көкшетауға,

Бөлектау «Ой бауырым!» дер анадайда.

Оқжетпес найза қия – қыранға ұя.

Қарасаң жанның шері тарамай ма?

Солардың ортасында Бурабай көл,

Мөп – мөлдір, дөп – дөңгелек, ұқсайды Айға

Бурабай – Арқа арасы, жер еркесі,

Ертеде қоныс болған Абылайға.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

25 – сабақ. Қайталауға арналған сұрақтар

1. Жай сөйлем құрылысына қарай нешеге бөлінеді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Жақты, жақсыз сөйлемдердің айырмашылығы неде?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Жалаң және жайылма сөйлемдердің айырмасы неден көрінеді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Толымды, толымсыз сөйлемдердің ерекшеліктерін білесіңдер ме?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Атаулы сөйлем дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

ІІІ ТАРАУ

26 – сабақ. Құрмалас сөйлем

1 – тапсырма. Құрмалас сөйлем емлесін есіңе түсір.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

Құрмалас сөйлем түрлері

2 – тапсырма. Берілген жай сөйлемдерді құрмаласқа айналдыр.

Жаңбыр жауды. Жер көгерді. Күн шықты. Мал өріске кетті. Бет қаратпайтын боран болды. Қапан қалаға бармады.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

27 – сабақ.

1 – тапсырма. Көрсетілген кесте бойынша ыңғайлас салаласқа сөйлем құра.

1. , .

2. да , .

3. , де .

4. , әрі .

5. әрі , әрі .

2 – тапсырма. Құрмалас салаластың бірінші сыңарын тауып, қарсылықты салалас жаса.

1.     ... ... ... ... ,өлеңді қайтіп қоярсың

2.     ... ... ... ... ,сонда да шаршаған жоқ

3.     ... ... ... ... , дегенмен сөйлесе алмады

4.     ... ... ... ... ,әйткенмен сөйлесе алмады

5.     ... ... ... ... ,өзін-өзі зорға тоқтатты

6.     ... ... ... ... ,сонда да келмей қалды

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

28 – сабақ.

1 – тапсырма. Қос мақалды қарсы мағыналас мақалға мысал келтір.

Үлгі: Жақсыдан кес жоқ,

Жаманда тек жоқ.

2 – тапсырма. Берілген кесте бойынша себеп-салдар салаласқа сөйлем құра.

Түрлері

Мысалдар

Жалғаулықтар

Жалғаулықты

сондықтан

өйткені

сол себепті

Жалғаулықсыз

жүктеу/скачать 1,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8