4 тақырып: Өзіндік құнның функционалды калькуляциясы
жүктеу/скачать 92,69 Kb.
|
семинар 4
|
4 тақырып: Өзіндік құнның функционалды калькуляциясы Өнімнің өзіндік құнының функционалды калькуляциясының мәні. Калькуляциялау объектілері және калькуляциялық бірліктер. Калькуляциялаудың түрлері. Калькуляциялаудың әдістері мен тәсілдері. АВС жүйесі қосалқы шығындарды есептеудің нақты немесе қатаң жүйесі. Қосалқы шығындардың әрбір түріне қосалқы шығындарды бөлудің өзіндік әділетті базасы анықталады. Қосалқы шығындарды бөлудің дәстүрлі әдісі және табиғи көрсеткіштер әдісінің схемаларын салыстырып көрейік. Қосалқы шығындарды бөлудің схемасы: Сурет 1- Қосалқы шығындарды бөлудің дәстүрлі жүйесі Мұндағы: ҚШ- қосалқы шығындар, ҚШ ст – қосалқы шығындар ставкасы Сурет 2- АВС қосалқы шығындарды бөлу схемасы. Артылғаны (накладка) бойынша қосалқы шығындарды мысалға алып, АВС жүйесінің артықшылықтарын қарастырайық. Компания бірдей құралдармен жасалған, қандай да бір партиялармен М және К деген 2 өнім шығарады. Кесте 1 – Өнімдер бойынша мәліметтер
Артылғаны (накладка) бойынша қосалқы шығындар сомасы = 100000 у.е. Қосалқы шығындарды дәстүрлі және АВС жүйесін қолдану арқылы бөлейік. Қосалқы шығындарды бөлудің дәстүрлі жүйесі: Қосалқы шығындарды өндіріс көлеміне пропорционалды бөлеміз. Қосалқы шығындар =100000 ш.б. Бөлу базасы (өнім көлемі)=10000+40000 Артылған шығындар құны = өнімнің бір бірлігіне. Бөлінген қосалқы шығындар тең: Өнім М -2×10000=20000 (бір бірлікке 2 ш.б.) Өнім К - 2×40000=80000 (бір бірлікке 2 ш.б.) АВС жүйесі: Артылғаны бойынша қосалқы шығындар өндіріс көлемінен емес, артылғандар санына байланысты болғандықтан, база – артылғандар саны болады. Қосалқы шығындар =100000 Қосалқы шығындарды бөлу базасы –артылғандар саны =10+5 Қосалқы шығындарды бөлу ставкасы = Қосалқы шығындарды бөлу тең: Өнім М -6666,67×10=66666,67 (бірлігіне ш.б.) Өнім К- 6666,67×5=33333,33 (бірлігіне ш.б.) Көрініп тұрғандай АВС жүйесі бойынша қосалқы шығындарды бөлу дәстүрлі жүйеге қарағанда өзгешелеу, демек, өнімнің өзіндік құны мен табыстылығы да өзгеше болады. Себебі дәстүрлі жүйе нақты жүйе болмағандықтан, оны қолдану дұрыс емес басқарушылық шешім қабылдауға әкелуі мүмкін. Мысалы кәсіпорын М өнімін К өнімінен артығырақ өндіруді жөн санайды, бірақ олардың қосалқы шығындары өнім бірілігіне шаққанда бірдей болады (2 ш.б.), бірақ шын мәнінде М өініміне артылағанға көбірек шығын жұмсайды (6,67 ш.б.) және М өнімін шығаруды арттыру шығындардың өсуіне және пайданың азаюына әкеледі. ЕСЕП
1. Дәстүрлі жүйе а) база- адам-сағат б) қабылдау үшін – материалдардың орын ауыстырулар саны, өзге қосалқы шығындар үшін машина-сағат (екі база және ставкалар – дуалистикалық әдіспен). 2. АВС жүйесі Кесте 2 - Кәсіпорын мәліметтері
Шешім:
Кесте 3 - Өнімнің өзіндік құнын есептеу ( дәстүрлі әдіс)
2) Дәстүрлі дуалистикалық әдіс Өзге қосалқы шығындар машина-сағатпен есептеледі Кесте 4 - Өзіндік құнды есептеу (дәстүрлі дуалистикалық әдіс)
3) АВС жүйесімен әрбір қосалқы шығын түрі бойынша база таңдаймыз және ставкасын есептейміз. Кесте 5 - Қосалқы шығындардың ставкасының есептемесі –АВС жүйесі
Кесте 6 - Өзіндік құн есептемесі (АВС – жүйесі)
жүктеу/скачать 92,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||