ҚР Президентінің жанындағы

323
10.
«Туран» Университеті
Алматы 
3 
2 
11.
М.Ауэзова атындағы ОҚҰУ 
Шымкент 
4 
4 
5 
5 
2 
12.
Т.Қ. Жүргенов атындағы Қазақ 
ұлттық өнер академиясы 
Алматы 
9 
9 
5 
2 
13.
КБТУ 
Алматы 
11 
12 
1 
14.
КазАСТ 
Алматы 
3 
1 
15.
КазУМОиМЯ 
Алматы 
6 
1 
16.
КарГУ им. Е.Букетова 
Карағанды 
3 
2 
5 
8 
1 
17.
КазНАУ 
Алматы 
6 
11 
29 
19 
1 
18.
МКТУ 
Түркістан 
10 
1 
19.
ГМУ г.Семей 
Семей 
10 
3 
1 
20.
Алматинская академия МВД РК 
Алматы 
2 
21.
АТУ 
Алматы 
2 
12 
8 
22.
АО «Международный университет 
информационных технологий» 
Алматы 
4 
23.
ВКГТУ им. Д. Серикбаева 
Өскемен 
12 
24.
ВШОЗ 
Алматы 
3 
25.
Египетский университет исламской 
культуры «НурМубарак» 
Алматы 
2 
26.
Жетысуский ГУ им. И. 
Жансугурова 
Талдықорған 
4 
27.
ЗКАТУ им.Жангир хана 
Орал 
1 
28.
ЗКГМУ им. М. Оспанова 
Орал 
3 
29.
КазАТК им. М. Тынышпаева 
Алматы 
2 
30.
КазАТУ им. С. Сейфуллина 
Астана 
5 
31.
КазГЖПУ 
Алматы 
2 
32.
Казахстанско-Американский 
Свободный университет 
Өскемен 
1 
33.
Карагандинская академия МВД РК 
им. Б. Бейсенова 
Карағанды 
5 
34.
Карагандинский экономический 
университет 0зКазпотребсоюза 
Карағанды 
3 
35.
КоркытАта атындағы КызҰУ
Қызылорда 
4 
36.
Т. Рыскулов атындағы жаңа 
экономикалық университет 
Алматы 
38 
32 
18 
37.
С. Торайгыров атындағы ПҰУ
Павлодар 
3 
5 
3 
38.
КазГЮУ университеті 
Астана 
10 
4 
39.
Халықаралық бизнес университеті 
Алматы 
4 
40.
Қаржы полициясы академиясы 
Астана 
2 
41.
Ұлттық қорғаныс университеті 
Астана 
1 
Барлығы 
173 
238 
428 
347 
78 
2012-2016 жж. аралығында PhD диссертациялары қорғалған университеттердің аймақтық 
қатынасы 2 суретте көрсетілген 

324
Адам ресурстарының сапалық көрсеткіштерінің бірі оның салалық құрылымы болып табылады. 
Қазақстанда PhD диссертацияларды қорғаудың салалық құрылымын Қазақстан Республикасының 
Білім және ғылым министрлігі (ККСОН), Қазақстан Республикасы жоғары және жоғары оқу орнынан 
кейінгі білім беру мамандықтары бойынша 179 докторлық диссертациялардың тізімдерін атайтын 
Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті анықтайды. Мамандықтар 3 блокқа бөлінеді: 
әлеуметтік ғылымдар, жаратылыстану және нақты ғылымдар, инженерлік ғылымдар және 
технологиялар. 
1.
Әлеуметтік ғылымдар блогы 83 мамандықты (46,3%) қамтиды, олардың 24-і Білім, 14-і 
Гуманитарлық ғылымдар, 4-Заң факультетінің мамандықтары, 22-і Өнер, 19-ы Әлеуметтік ғылымдар, 
экономика және бизнес. 
2.
Табиғи және нақты ғылымдар 13 мамандықтың (7,3%) тізімін қамтиды. 
3.
Техникалық ғылымдар мен технологиялар блогына 83 мамандық (46,3%) енген: 51 техника 
ғылымдарының мамандығы бойынша, 12 ауыл шаруашылық ғылымдары бойынша, қызмет көрсетуде 
- 12, әскери қызметте - 3, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтерде - 3 мамандық (медицина) 
және 2 - ветеринарлық медицинада. 2-кестеде қорғалған диссертациялардың салалық құрылым 
бойынша және уақыт принципі бойынша бөлінуі көрсетілген. 
2 кесте – PhD диссертацияларының салалық құрылымы 
Диссертацияның 
тіркеу жылы
Әлеуметтік 
ғылымдар 
Табиғи және нақты 
ғылымдар 
Техникалық 
ғылымдар мен 
технологиялар 
Барлығы 
Саны 
% 
Саны 
% 
Саны 
% 
Саны 
2008 
41 
47,7 
35 
40,1 
10 
11,6 
86 
2009 
40 
46,0 
39 
44,8 
8 
9,2 
87 
2010 
36 
46,2 
31 
39,7 
11 
14,1 
78 
2011 
1 
16,7 
5 
83,3 
- 
- 
6 
2012 
65 
37,4 
54 
31,0 
55 
31.6 
174 
2013 
155 
64,1 
39 
16,1 
48 
19.8 
242 
2014 
199 
45,8 
50 
11,5 
185 
42,6 
434 
2015 
131 
37,3 
54 
15,4 
166 
47,3 
351 
2016 
668 
45,8 
307 
21,1 
483 
33,1 
1458 
Дегенмен, 2012 жылдан бастап қорғалған кандидаттық PhD диссертациялар Қазақстан 
Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитетінің 
19
7
4
2
2
1 1
1
1
1
1
Алматы-19
Астана-7
Караганда-4
Уральск-2
Усть-Каменогорск-2
Кызылорда-1
Павлодар-1
Семей-1
Талды-Корган-1
Туркестан-1
Шымкент-1

325
2009 жылғы 20 наурыздағы №131 бұйрығымен бекітілген және Қазақстан Республикасының жоғары 
және жоғары оқу орнынан кейінгі білім мамандықтарының мемлекеттік жіктеуішінің бұйрығына 
сәйкес жіктеле бастады. 2008-2011 жылдар аралығында PhD докторлық диссертациялары Қазақстан 
Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2001 жылғы 16 наурыздағы № 174 бұйрығымен 
бекітілген ғалымдардың мамандық номенклатурасына сәйкес жіктелген болатын. 
2012 жылы PhD диссертацияларды қорғау 58 2013 жылы - 75, 2014 жылы - 83, 2015 жылы – 79 және 
2016 жылы - 37 мамандық бойынша өтті. 
Республикадағы ең ірі университет болып табылатын әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да 2012 жылдан 
бастап, 2015 жылға дейін 47 мамандық бойынша 366 қорғау жұмыстары өтті. Оның ішінде ең көп 
қорғау жұмыстары (52) 6D060100 математика мамандығы бойынша, сондай-ақ, 6D060600 химия (39 
диссертациялар), 6D060700 биология (32 диссертациялар) және 6D060400 физика (23 диссертациялар) 
мамандықтары бойынша басым болып келеді. Мамандықтар тізімінде кандидаттық диссертацияларды 
даярлау және қорғаудың кең спектрі Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, ҚазҰЗТУ, Абай атындағы ҚазҰПУ 
және Қ.Сатпаев атындағы ҚазҰТУ сияқты университеттерде атап өтіледі.
Естеріңізге сала кетсек, қарастырылып отырған кезеңде Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ-де 28 
мамандық бойынша 170 диссертация қорғап шықты. Ең көп саны жағынан (23) - 6D030100 
юриспруденция мамандығы бойынша; Қ.Сәтпаев атындағы КазНИТИ-де 22 мамандық бойынша 125 
қорғау жұмыстары өтті, оның ішінде Қазақстан үшін өзекті болып табылатын 6D071000 материалтану 
және жаңа материалдар технологиясы (14 диссертациялар) мамандығы бойынша қорғау жұмыстары 
өтті; 12 диссертация 6D070400 Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету және 6D070200 
Автоматтандыру және басқару мамандықтары бойынша қорғалды; 11 диссертация 6D070900 
Металлургия мамандығы бойынша қорғалды; Абай атындағы ҚазҰПУ-да 16 мамандық бойынша 60 
диссертация, оның ішінде 41 педагогика және психология (6D010300) бойынша қорғалды. PhD 
докторантура мамандықтарының номенклатурасы кеңейіп келе жатқанын және жыл сайын жаңа 
бағыттарда қорғаныс қосылып келе жатқанын атап өту керек. 
Мәселен, ғылымның даму деңгейі және PhD диссертациясын қорғау түрінде жоғары білікті 
мамандардың даярлануы туралы деректерді салыстырудың сапалы көрсеткіштерінің бірі ретінде 74 
докторанттың қорғалғаннан кейінгі жылдарда 114 ғылыми-техникалық жобалардың басшылары 
болғанынан байқауға болады. 
Дегенмен, PhD философия докторы академиялық дәрежесін және біліктілігін тағайындайтын 
мамандарды даярлауға қатысты көптеген сұрақтар ашық қалуда. Мысалы, елдегі іргелі және 
қолданбалы ғылымды дамыта отырып, философия ғылымының докторлары мен профильді 
докторлардың дайындалуын қалай біріктіруге болады? Докторлық диссертация түрінде бір ғана 
біліктілік жұмысын дайындаумен емес, докторанттар мен олардың көшбасшыларын жаңа білімді 
қалыптастыруға қалай ынталандыруға болады? Ғылым докторларын даярлау процесінің басты 
нәтижесі қандай? Докторанттар алған жаңа білімнің «өздігінен» емес, әлемдік ғылыми 
қауымдастықтың иелігіне айналуын қамтамасыз ету үшін не істеу қажет [1]? 
Осы шұғыл проблема бойынша ғылыми қызметкерлерді даярлауда жоғары оқу орындары мен 
ғылыми-зерттеу институттарының күш-жігерін органикалық үйлестірудің әдіснамалық дәйектілігі 
бойынша жаңа ережелерді енгізу туралы мақсатты түрде жұмыс істеу қажет. 

жүктеу/скачать 5,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: