«Этнолингвистика»
«5В050200» – «Филология: қазақ тілі » мамандығы үшін
Құрастырғандар: Сейітова Шынар Ботайқызы филология ғылымдарының докторы, доцент
Семей 2013
Мазмұны
Жұмыс бағдарламасы
Дәрістер конспектісі
Практикалық және семинарлық сабақтар
Зертханалық практикум
Курстық жұмысқа (жобаға) арналған материалдар
Білім бақылау бөлімі
Жұмыс бағдарламасы
Қолдану саласы
2. Нормативті сілтемелер
3. Жалпы ережелер
4. Әдебиет және қорлар
5. Пән мазмұны, пәннің модульдік бөлінуі
6. СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
7. Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
8. Курс форматы
9. Курс саясаты
10. Баға қою саясаты
11. Студенттер білімін бақылау
12. Оқу үдерісінің және қашықтық кеңестердің графигі
Қолдану саласы
«Этнолингвистика» пәнінің электрондық оқу-әдістемелік кешені қашықтықтан оқыту технологиялалары (ҚОТ) бойынша оқитын «5В050200» – «Фразеологизмдердің лингво - мәдени ерекшеліктері» мамандығының студенттеріне арналған. ПЭОӘК студенттерді курс мазмұнымен, өзектілігімен, қажеттілігімен, саясатымен және студенттің оқу үдерісінде қандай дағдылар мен іскерлікті үйренетінімен таныстырады.
Пәнді ҚОТ бойынша оқу кезінде ПЭОӘК негізгі құрал болып табылады.
Нормативтік сілтемелер
Осы «Этнолингвистика» пәнінің электрондық оқу-әдістемелік кешені (ПЭОӘК) берілген пән бойынша оқу үдерісін ҚОТ пайдалана ұйымдастыру ретін анықтайды және келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес әзірленген:
«5В050200» – «Этнолингвистика» мамандығының Мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті білім стандарты ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 , ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2006 жылғы «3» 08 №__ бұйрығымен бекітілген.
Шәкәрім атындағы СМУ «Пәннің электрондық оқу-әдістемелік кешені туралы ережесі».
Жалпы ережелер
Оқытушының тегі, аты, жөні – Сейітова Шынар Ботайқызы, филология ғылымдарының докторы, доцент.
Кафедра – Қазақ филологиясы ;
Хабарласу ақпараты – тел: 44-29-30, Оқу ғимараты № 1, кабинет № 913; e-mail: Seitovashinar@mail.ru
Контактілі сабақтардың өткізілу орны – аудитория № 900;
Пән атауы – «Этнолингвистика»
Кредит саны – 3;
Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
1 кесте
Курс
|
Семестр
|
Кредиттер
|
Аудиториялық жұмыс
|
СОӨЖ
СӨЖ
(сағ)
|
Барлығы
(сағ)
|
Қорытынды бақылау түрі
|
д(сағ)
|
пр(сағ)
|
2
|
4
|
3
|
30
|
15
|
45/90
|
135
|
емтихан
|
2.3.1 Пәннің қысқаша мазмұны.
2.3.2 Курстың мақсаты студенттердің пәнін оқу барысында сөздердің лексикалық жүйеде алатын орнын, шығу төркінін, қолдану қабілеттілігін, күнделікті қарым-қатынастағы көрінісін, сан қилы стильдік мәні мен сипаты; жалпы фразеологиялық қор, ұғым мен түсінікті тереңдетудегі танымдық қызметімен жүйесі, оның әлеуметтік жағдайдағы мәдени ұлттық ерекшеліктерді көрсету дәрежесі бойынша білім (дағды) алуы
2.3.3 Пәнді оқытудың негізгі міндеттері – Тыңдаушыларға қазіргі қазақ тілі лексикологиясы мен фразеологиясы туралы ғылыми-теориялық білім бере отырып, оның болашақта зерттелуге тиісті проблемаларына байланысты тыңдаушыларды ғылыми ізденіске баулып, олардың шығармашылық ой-пікірін жетілдіріп отыру.
2.3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студенттер:
Алған білімдерін практикада қолдана білуі;
Қазақ тілі лексикологиясының семантикалық сипатын, сөз бен мағына, оның түрлері мен типтерін, олардың пайда болу жолдарын танып игеруі;
Студенттердің тіл байлығын, ой-өрісін дамытуға арналған жаттығуларды орындай алуы тиіс.
Лексикология тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсінуі;
Тілдік нормаларды сақтай білуі тиісүйренуі тиіс.
2.3.5 Курс пререквизиттері:
«Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы»
2.3.6 Курс постреквизиттері:
«Педагогика», «Мәдениеттану», «Этнография», «Философия»
Әдебиеттер және қорлар
2.4.1 Негізгі әдебиет және қорлар
2.4.1.1Абаев В.И. Язык и мышление. М.,1948
2.4.1.2 Авоян Р.Г. Значения в слове // Филосовский анализ. М., 1985
2.4.1.3 Афанасьев А.Н. Происхождения мифа. М., 1996
2.4.1.4 Бодуен де Куртэне И.А. Избранные труды М.,1963
2.4.1.5 Бромлей –Ю.В. Этнос и этнография М., 1973
2.4.1.6 Введения в этническую психологию. Спб. М.,1995
2.4.1.7 Вербицская А. Язык. Культура. Познание.М., 1996
2.4.1.8 Воробьев В.В. Лингвокультурология М., 1997
2.4.1.9 Гумбольдт В. Изьранные труды по языкознанию М., 1984
2.4.1.10 Зеленин Д.К. Избранные труды: Статьи по духовной культуре М., 1994
2.4.1.11 Кармин А.С. Основы культуралогии. Морфология культуры М., 1997
2.4.1.12 Крпыленко М.М. Основы этнолингвистики. Алматы,1995
2.4.1.13 культура, человек и картина мира. М., 1987
2.4.1.14 Лосьев А.Ф. Знак. Символ. Миф. Труды по языко знанию. М., 1982
2.4.1.15 Лурия А.Р. Язык и сознание М., 1979
2.4.1.16 Моковский М.М. Сравнительный словарь мифологической символики в индоевропеиских языках: Образ мира и миры образов М., 1996
2.4.1.17 Маслова В.А. Введение в лингвокультурологию М., 1997
2.4.2 Қосымша әдебиет және қорлар
2.4.2.1 Валиханов Ч. Собрание сочинении в пяти томах. Т.1. Алматы, 1961
2.4.2.2 Байтұрсынұлы А. Шығармалар. Алматы, 1899
2.4.2.3 Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер.Алматы, 1999
2.4.2.4 Қайдар Ә.Т. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы, 1998
2.4.2.5 Сыздықова Р.Ғ. Сөздер сөйлейді. Алматы, 1994
2.4.2.6 Сыздықова Р.Ғ. Қазақ әдеби тілінің тарихы. Алматы, 1993
2.4.2.7 Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка. Алматы, 1989
2.4.2.8 Манкеева Ж. Мәдени лексиканың ұлттық сипаты. Алматы, 1997
2.4.2.9 Уалиев Н. Фразеология және тілдік норма. Алматы, 1998
2.4.2.10 Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдердің ұлттықмәдени аспектілері. Алматы, 1998
2.4.2.11 Ержанова Ұ.Р. Ақжайық өңірінің топонимикасы. (Тарихи-этнолингвистикалық талдау). Алматы, 1998
&&&
###002-005#2.5 Пәннің мазмұны және пәннің модульдік бөлінуі
Модульдар бойынша пән мазмұны
2 кесте
Модуль атауы
|
Тақырып атауы
|
Мазмұны
|
Әдебиет
|
1
|
2
|
3
|
8
|
1 Модуль
Қазақ этнолингвистикасы.Зерттеу объектілері
|
Этнолингвистиканың зерттеу объектілері мен мақсат-мүдделері
|
«Этнолингвистика» термині жайлы қысқаша түсінік
Этнолингвист ғалымдардың еңбегіне қысқаша шолу
«Этнос», «этнос болмысы», «этнос тілі», «тіл әлемі» және т.б. терминдерге қысқаша түсінік
|
1.Қайдаров Ә.Т. Этнолингвистика. Қазақ тілі. Энциклопедия. – Алматы: IDK-TIPO, 1998. – 476 б.
2.Сыздықова Р.Ғ. Қазақ әдеби тілінің тарихы. Алматы, 1993
3.Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка. Алматы, 1989
4.Манкеева Ж. Мәдени лексиканың ұлттық сипаты. Алматы, 1997
5.Қайдар Ә.Т. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы, 1998
|
Қазақ этнолингвистикасының басқа пәндермен байланысы, өзіндік ерекшеліктері
|
Этнолингвистика және мәдениеттану (культурология)
Этнолингвистика және этнография. Этнолингвистика және этимология
Қазақ этнолингвистикасының өзіне тән ерекшеліктері
|
Қазақ этнолингвистикасының ғылыми зерттеу әдістері
|
Этнолингвистиканың зерттеу әдіс-тәсілдері
Этнолингвистикалық зерттеулердің қазіргі заманғы аспектілері
Этнолингвистикадағы «індете зерттеу» әдісі
|
Қазақ этнолинвистикасындағы жүйелілік принципі
|
Дәстүрлі ғылыми ұстанымның негіздері
Этнолингвистикадағы жүйелілік принципі
«Адам», «Қоғам», «Табиғат» жіктелім-теориясы
|
2 Модуль
Этнолингвистикалық арналар
|
Этнолингвистикалық фразеологизмдер.
|
Баламалар. Тұракты теңеулер
Этнолингвистикалық фразеологизмдер. Мақал-мәтелдер.Ауыз әдебиеті үлгілері. Жұмбақтар
|
1.Қайдаров Ә.Т. Этнолингвистика. Қазақ тілі. Энциклопедия. – Алматы: IDK-TIPO, 1998. – 476 б.
2. Копыленко М.М. Основы этнолингвистики. Алматы,1995
3.Жанпейісов Е.
Этнокультурная
лексика казахского
языка. Алматы, 1989
|
Этнолингвистикалық этюдтер
|
Этнолингвистикалық этюд түсінігі
Этнолингвистикалық этюдтердің теориялық және практикалық маңызы
Этнолингвистикалық этюдтерді талдау, саралау
|
3 Модуль
Өсiмдiк атауларынан жасалған тұрақты тiркестер этнолингвистикалық сипаттамасы
|
Өсiмдiк атауларынан жасалған тұрақты тiркестердiң этнолингвистикалық сипаты
|
Қазақы таным негізіндегі өсімдіктің рөлі
Салт-дәстүрге, ырым-тыйымға қатысты тұрақты тіркестердің этнолингвистикалық сипаттамасы
|
1.Қайдаров Ә.Т. Этнолингвистика. Қазақ тілі. Энциклопедия. – Алматы: IDK-TIPO, 1998. – 476 б.
2.Жанпейісов Е.
Этнокультурная
лексика казахского
языка. Алматы, 1989
3.Ш.Б.Сейітова
Этнолингвистика. Семей,2012
4. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер.Алматы, 1999
5. Потебня А.А. Символ и миф в народной культуре. М., 2000
|
Өсiмдiк атауларынан жасалған кейбiр тұрақты тiркестердiң ұлттық танымдық негіздері
|
Өсiмдiктердiң бойына тән қасиеттерiн ұлттық таным үдесінен қарастыру
Өсімдік атауларына байланысты кейбір этнографизмдердің халықтық бастаулары
|
Дәрiлiк өсiмдiк атауларынан қалыптасқан тт-дiң этнолингвистикалық сипаттамасы
|
Қазақ емшiлерiнiң, балгерлерінің дәріханасы
Өсiмдiк дүниесiнiң адамзат баласына тигiзiп отырған әсерiн тұрақты тркестер арқылы жеткізу
|
Улы өсімдіктерге байланысты қалыптасқан тт
|
«Күшала» өсімдігіне қатысты халықтық таным, тұрақты тіркестер
Улы өсімдіктерге қатысты ТТ-дегі халық даналығы
Танымы мен болмысының көрінісі
|
Қайдар Ә.Т. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы, 1998
Сыздықова Р.Ғ. Сөздер сөйлейді. Алматы, 1994
|
Халықтық тәрбиенің өсімдік атауларынан жасалған тт-де көрінуі
|
«Табиғат-Адам» арақатынасының ұлттық сипаты
Табиғатты аялауға байланысты этнографизмдер: тт, мақал-мәтелдер, ырым-тыйым сөздерге этнолингвистикалық талдау жасау
|
4 Модуль
Шығыс Қазақстан аймағына қатысты тұрақты тіркестер
|
Бата, тілекке байланысты қалыптасқан тұрақты тіркестердің этнолингвистикалық сипаты
|
Шешендік сөзге қатысты ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тұрақты тіркестердің этнолингвистикалық сипаты
Қазақ ескіліктері
|
1.Қайдаров Ә.Т. Этнолингвистика. Қазақ тілі. Энциклопедия. – Алматы: IDK-TIPO, 1998. – 476 б.
2.Жанпейісов Е.
Этнокультурная
лексика казахского
языка. Алматы, 1989
3.Ш.Б.Сейітова
Этнолингвистика. Семей,2012
4.Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка. Алматы, 1989
5.Манкеева Ж. Мәдени лексиканың ұлттық сипаты. Алматы, 1997
6.Сыздықова Р.Ғ. Қазақ әдеби тілінің тарихы. Алматы, 1993
|
Шығыс қазақстан аймағындағы кейбір этноаталымға қатысты қалыптасқан топонимдердің этнолингвистикалық сипаты
|
Қазақ ономастикасы: жетістіктері мен болашағы
Этноаталымға қатысты топонимдерді тарихи-мәдени және этнографиялық аспектіде қарастыру
|
Ана сынына қатысты ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тұрақты тіркестер
|
Өз баласына сын көзімен қарап, даналықпен байымдау жасаған аналардың үлгі сөздері
Айпара ананың балаларына арнаған сөз үлгілері
|
Барымтаға қатысты ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тұрақты тіркестер (шығыс қазақстан аймағы материалдары негізінде
|
«Барымтаға» қатысты қалыптасқан тұрақты тіркестер
Барымта – қазақ руларының дау-дамайының реттегіш құралы
|
&&&
###002-006#2.6 СӨЖ тақырыптары тізімі және мазмұны
СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
3 кесте
№ р/б
|
СӨЖ тақырыбы
|
СӨЖ мазмұны
|
Өткізу мерзімі
(апта)
|
Қойылатын баллдар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Ә.Қайдар қазақ этнолингвистикасы туралы
|
Ұсынылған әдебиеттерден зерттеушілердің көзқарастарын салыстыру
|
|
|
2
|
Махмұт Қашқари. Түрік сөздігі
|
Конспект,
сөздікпен жұмыс
|
|
|
3
|
Е.Жанпейісов этнолингвистика туралы
|
Зерттеушілердің көзқарастарын салыстыру
|
|
|
4
|
М.М.Копыленко этнолингвистика туралы.
|
Конспект,
сөздікпен жұмыс
|
|
|
5
|
Сепир-Уорф жорамалы
|
Конспект,
сөздікпен жұмыс
|
|
|
6
|
Қазақ этнолингвистикасының өзіндік ерекшеліктері.
|
Конспект
|
|
|
7
|
Этнолингвистиканың базалық түсініктері
|
Сөздікпен жұмыс
|
|
|
8
|
Орыс тіл білімі, орыс этнолингвистикасы
|
Салыстыру (сызба-кесте)
|
|
|
9
|
В.А.Маслова. Лингвомәдениеттануға кіріспе
|
Сөздікпен жұмыс
|
|
|
10
|
Ж.Манкеева. Мәдени лексиканың ұлттық сипаты
|
Салыстыру (сызба-кесте)
|
|
|
11
|
Ру-тайпаға қатысты этнографизмдер
|
Студенттердің өз руына қатысты этнографизмдерге картотека жасау, талдау
|
|
|
12
|
Жанұзақ, Қ.Рысберген. Қазақ ономастикасы: жетістіктері болашағы
|
Конспект
|
|
|
13
|
Этнолингвистикалық этюдтер
|
Қазіргі жазушылар шығармаларынан қарастыру
|
|
|
14
|
Этнолингвистика мен лингвомәдениеттану. Этнолингвистика мен когнитивтік лингвистика.
|
Конспект
|
|
|
15
|
Қазақ тілі түсіндірме сөздігінде этнографизмдердің берілуі
|
Ғылыми мақала
|
|
|
&&&
###002-007#2.7 Пәнді оқу бойынша оқу-әдістемелік нұсқаулар
{пәнді оқуға қажетті уақытты жоспарлау мен ұйымдастыру бойынша кеңестер;
студент әрекеттерінің ретін сипаттау;
ПЭОӘК материалдарын пайдалану бойынша ұсыныстар;
әдебиетпен жұмыс істеу бойынша ұсыныстар;
емтиханға дайындық бойынша кеңестер және т.б.}
&&&
###002-008#2.8 Курс форматы
Пән бойынша офф-лайн және он-лайн сабақтар жүреді. Офф-лайн сабақта студенттер материалды дербес оқып игереді, практикалық сабақтарды, модульдар бойынша бақылау тапсырмаларын орындайды, межелік тестілеу өтеді. Топтық он-лайн семинарлаода ең маңызды тақырыптар талқыланады. Әрбір он-лайн семинардың күні мен уақыты, тақырыбы мен тапсырмалары алдын ала хабарланады. Осы семинарларға белсенді қатысу керек. Сонымен қоса, пән бойынша он-лайн кеңестер жүргізіледі, олардың кестесі курс ішінде жазылады. Офф-лайн кеңес алу үшін оқытушыға хат жазып, жауап алуыңызға болады.
&&&
###002-009#2.9 Курс саясаты
Пәнді студент дербес жүйелі түрде оқуы тиіс, қажет болғанда оқытушыдан кеңес алуға болады. Порталға үнемі кіріп, оқыңыздыр, оқытушының жұмыс бағдарламасында немесе практикалық сабақтарда берген әдістемелік нұсқауларын мұқият оқыңыздар. Тек дәрістер материалымен шектелмей, курс ішінде көрсетілген электрондық қорларды, әдебиетті оқыңыздар. Алдымен бір модульды оқып, игеріп, тапсырмасын орындаңыздар, сонан соң ғана келесі модульға көшу керек. Бақылау тапсырмаларын уақытында орындап, тексеруге жіберу қажет, межелік тестілерді де мерзімінде өту керек. Бақылау мерзімдері: 1-8 апталардағы тапсырмалар мен тестілер үшін – 8-аптаның соңы, қалғандары үшін 15-аптаның соңы.
&&&
###002-010#2.10 Баға қою саясаты
Әрбір студент пән бойынша жеткілікті рейтинг алуы үшін белгілі балл санын жинуы тиіс. Баллдардың максималды саны:
1-рейтинг нәтижесі бойынша 1-8 апталарда – 300 балл,
2-рейтинг нәтижесі бойынша 9-15 апталарда – 300 балл.
Пән бойынша семестрде максималды балл саны – 600.
Баллдар келесі жұмыс түрлері үшін қойылады:
1. Модульдар бойынша тапсырманы орындағаны үшін (1 және 3 модуль бойынша максимум 150 балл, 2-модуль бойынша – максимум 120 балл)
2. Он-лайн семинарға қатысқаны және белсенділігі үшін (қатысу үшін – 20 балл, белсенділігі үшін максимум 100 балл)
3. Межелік тестілерді орындағаны үшін (максимум 30 баллдан)
Курстық жұмыс жеке бағаланады.
Пән бойынша баллдардың бөлінуі төменде 5-кестеде берілген.
Бақылау мерзімдері 8-аптаның соңы және 15-аптаның соңы. Уақытында өткізілмеген тапсырма мен тестерді 15-аптада тапсыруға болады, бірақ егер студент себепсіз уақытында орындамаса, оларға айыппұл салынып, баллдың 60% ғана қойылады.
&&&
###002-011#2.11 Студент білімін бақылау
Студенттің білімін бақылау келесі түрде жүргізіледі:
ағымдағы бақылау (әр модуль соңында жүргізіледі)
межелік бақылау тестілеу түрінде (8 және 15 апталарда)
қорытынды бақылау – семестр соңында бір рет жүргізіледі (емтихан және курстық жұмысты (жобаны) қорғау, мамандықтың МЖМБС-на сәйкес).
Студент пән бойынша емтиханға жіберілуі үшін оның семестрдегі жиынтық рейтингілік бағасы 50% тең немесе артық болуы тиіс. Қорытынды баға 1 және 2 рейтинг пен емтихан нәтижесі бойынша есептеледі: 1-рейтинг нәтижесінің 30% + 2-рейтинг нәтижесінің 30% + емтихан нәтижесінің 40% қосындысына тең.
Пән бойынша қорытынды баға келесі шкала бойынша анықталады (4 кесте).
Әріптік, баллдық және пайыздық эквиваленттегі бағалар шкаласы
4 кесте
Әріптік жүйедегі баға
|
Баллдың цифрлық эквиваленті
|
Пайыздық мөлшері
|
Дәстүрлі жүйе бойынша баға
|
А
|
4,0
|
95 – 100
|
Өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90 – 94
|
В+
|
3,33
|
85 – 89
|
Жақсы
|
В
|
3,0
|
80 – 84
|
В–
|
2,67
|
75 – 79
|
С+
|
2,33
|
70 – 74
|
Қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65 – 69
|
С–
|
1,67
|
60 – 64
|
D+
|
1.33
|
55 – 59
|
D
|
1,0
|
50 – 54
|
F
|
0
|
0 – 49
|
Қанағаттанарсыз
|
I
|
NA
|
-
|
Аяқталмаған
|
P
|
-
|
өтті
|
Пәнді өтті
|
Достарыңызбен бөлісу: |