5В060400 «Физика» мамандығы бойынша
Пән ғылымына қысқаша тарихи шолу
жүктеу/скачать 1,52 Mb. Pdf көрінісі
|
5В060400 «Физика» маманды ы бойынша
| Пән ғылымына қысқаша тарихи шолу.
Ядролық физика – атом ядросының құрылымы, құрамы және өзгерісі туралы ғылым. 1904 жылы ағылшын физигі Томсон атомның алғашқы моделін ұсынды: ішінде электрондары бар, өлшемі 10 -8 см оң зарядталған шар тәріздес. 1909 жылы бұл модель альфа – бөлшектердің жұқа металл фольгадан шашырау тәжірибесінің нәтижелерімен қайшы келді. Кішкентай бұрышқа емес (кулондық әсерлесудің нәтижесінде), үлкен бұрыштарға (90 -тан жоғары) шашыраған бөлшектер табылды. 1911 жылы Резерфорд жаңа атом үлгісін ұсынды, бұл үлгіге сәйкес атом - центрде орналасқан, оң зарядталған, өлшемдері өте кішкентай (10 -14 м) ядродан және оны айтарлықтай өте үлкен арақашықтықта (10 -10 м) айналып жүретін электрондардан тұрады. 1913 жылы Дат ғалымы Н.Бор атомдық процесстердің кванттық теориясын ұсынды. Ол атомда Планк тұрақтысына еселі қандай да бір қозғалыс мөлшерінің моменті бар, стационар электрондық орбиталардың болатынын постулаттады. 1919 жылы Резерфорд одан сутегінің жеңіл изотобының массасына тең, оң зарядталған бөлшектің ұшып шығуымен жүретін, азот атомының ядросының ыдырауын ашты. Осы арқыла ядролардың құрамында протондардың болатыны дәлелденді. 1932 жылы Чедвик массасы протонның массасына жақын, бірақ заряды жоқ жаңа бөлшекті ашты. Ол бөлшек нейтрон деп аталды. 1950 жылы нейтронның ыдырауы анықталды. 1930 жылы осы бөлшектердің қасиеттерін зерттеу аумағын айтарлықтай кеңейтуге мүмкіндік беретін, элементар бөлшектерді үдеткіштерді құрастыру басталды. Ең ауқымды коллайдер (бөлшектердің екі айналмалы шоғы бөлшектердің тығыздығы жоғары болатын бірнеше қиылысу аумақтарында соқтығысатын үдеткіш) 2008 жылы ЦЕРН-де (Швейцария) салынды. Бұл үдеткіште әрқайсысының энергиялары 7 ТэВ протон шоқтары соқтығысады. жүктеу/скачать 1,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|