Лекция 8. Стандарттау объектілері және облысы

1. Стандарттау объектілері

2. «Стандарттау облысы» ұғымы
Лекцияның қысқаша конспекті
Стандарттау объектілері болып, әдетте, көп мәрте ұдайы қайталанылатын және/ немесе қолдану перспективасы бар өнімдер, процестер (жұмыстар), қызмет көрсетілер табылады. Екіншіден, стандарттау объектілері болып оларға нормалар, талаптар, сипаттар, параметрлер, ережелер және т.б. әзірленетін объектілер табылады.

Стандарртау объектілері 1-таблицада көрсетілген

Стандарттау облысы деп өзара байланыстағы стандарттау объектілерінің жиынтығын айтады. Мысалы машина жасау стандарттау облысы болып табылады, ал машина жасаудағы стандарттау объектілері: технологиялық процестер, қозғалтқыштар типі, машиналардың қауіпсіздігі және экологиялылығы және т.б. болып табылады (экологияға қолайлығы).
Таблица 1. Стандарттау объектілерінің жіктелуі.

Стандарттау объектілері
Өнімдер (тұтыну тауарлары, өндірістік құралдар)			Қызмет көрсетулер Ұтұрмыстық, өндірістік)		Процестер (жұмыстар)	Бақылау әдістері
Шикі-зат және табиғи отын	материалдар және азық-түлік	дайын өнім-дер	мате-ри-алдық	матери-алдық емес (әлеу-меттік- мәдени)
және біртекті өнімдер топтарының жеке аспектілері: терминдер, белгілер; параметрлер мен өлшемдер; техникалық талаптар.			және біртекті қызмет көрсету тпотарының жеке аспектілері: терминдер; техникалық талаптар; бағалау әдістері; көсіпорындарды жіктеу; персоналға қойылатын талаптар.		өнімнің өмірлік циклының жеке кезеңдерінде кездесетін процестер; бақылау әдістері; қабылдау ережелері; маркалау, буып- түю, тасымалдау және сақтау ережелері; материалдық емес өндірістермен (статистикалық, банк, баспа қызметі) байланысты процестер; басқару процестері; өлшеу процестері; ақпаратты есепке алу және ұқсату процестері; қорғау процестері (адамдарды, табиғатты)	сынама алу; сынау, өлшеу, талдауларды өнімді шығару, сапасын бағалау, сертификаттау, қолдану кезіндежүргізу амалдары мен әдістері.

Бақылау сұрақтары:

1 Стандарттау объектілерін атап берінің

2 Стандарттау объектілері қалай жіктеледі?

3 Стандарттау облысы деген не?
Ұсынылатын әдебиеттер:

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Под общей редакцией К.А. Тазабекова. - Алматы, 2003. - 450 с.

2 Крылова Г.Д. Основы стандартизации, сертификации и метрологии - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999. – 711 с.