5В120100- ветеринариялық медицина мамандығы студенттеріне арналған «Ветеринариялық хирургия»

74 
Жалпы қынап қабығын ашып, аралық тарамын кесіп болғаннан кейін, 
эмаскулятор салуға кіріседі. Эмаскуляторды оның кескіш тетігін енге жақын, 
ал езгіш тетігін — құрсақ қабырғасына жақын келетіндей етіп салады. 
Аспап ен бауының өнбойлық өсіне перпендикуляр және ен сағағының 
үстінгі жағын ала 4—6 см қашықтықта орналасуы керек. Ен бауын 
эмаскулятормен езу ісін ені әбден түсіп қалғанға дейін, асықпастан бірте-
бірте жүргізеді. Енін ажыратып болғаннан кейін, қанның жақсы тиылуы 
үшін эмаскуляторды 3—4 минут бойы босатпастан, қысып ұстайды, содан 
кейін бұталарын асықпай жазып, эмаскуляторды босатып алады. 
Байлап пішу
— кетгуттан немесе жібектен жасалған кәдімгі қазықбау 
салу. Алдыңғы әдіспен енін ашады да, аралық тарамысты қияды, содан кейін 
бауын тартып, үстінен жіппен байлайды. Жібі босап және шешіліп кетпеуі 
үшін оны теңіз түйінмен байлайды не алдын ала тігіп қояды. Ен бауын 
байлаған жіптен 1,0—1,5 см төменірек алып, айнала кеседі. 
Ен бауын бұрау.
Пішудің бұл әдісі өте сирек қолданылады. Оны
былай 
жасайды: енін ашып болғаннан кейін асептикалық ережелерін қолдана 
отырып, саусақтарымен шап шеңберіне мейлінше жақын жерінен алып, ен 
бауын қысып ұстайды, ал екінші қолымен енді бұрайды. Енді 10—15 қайтара 
бұрағанның өзінде-ақ тамырлары бұзылады да, ені ұрық жолына ілініп 
қалады, оны үзіп жібереді. Ен бауын саусақтарымен ұстамай-ақ ерекше 
қысқышпен ұстауға да болады. Бұл әдісте жасамыс айғырлардан қан кетеді, 
сондықтан бұл қолданылмай қалдырылған әдіс десе де болады, ондай әдіс 
қысқышқа салып кестірген кезде қолданылатын қосымша шара есебінде ғана 
жасалады. 
Тарту.
Пішудің бұл әдісі, өз атына лайық үзу жолымен, енді басқа 
мүшесінен ажырату болады. Бұл әдісте ен бауының тамырлары үзіледі, 
олар бұралып қалады да, қаны ұйыды. Бұл айғырлар үшін қауыпты. 
Өйткені ішкі қан ағу пайда болады немесе оның іште қысылуынан жарық 
ауруын тудыруы мүмкін. Сондықтан мұны өте сирек қолданады. 
Қысқышқа салып пішу. Айғырларды қысқыш қолданып, екі әдіспен 
піштіреді.
Жабық әдіспен жалпы қынап қабығы тілінбейді, ал ашық әдісте — 
жалпы қынап қабығы тілінеді. Пішудің жабық әдісі ішегін зақымдап алмау 
мақсатында шап шеңберлері кеңейген болса және ұмасында жалған жарығы 
болған жағдайларда қолданады. Қысқыштың арасына салып ашық әдіспен 
жылқыны пішу сирек қолданылады. Бұл операцияға жануарды қысқышпен 
піштірілгендегідей етіп дайындайды. Терісімен қоса шандырын тіліп 
болғаннан кейін ен бауын айналдыра қоршап тұрған жалпы қынап қабығына 
дайын тұрған қысқыштарды салады. 
Қысқыштарды алдынан артына қарата, ен бауының енбойлық өсіне 
перпендикуляр бағытта салады. Ен бауының қысқыштар аралығына тақта 
тәрізді болып, тегіс жатуы керек. Қысқыштардың арасына терінің не еннің 
кішкентай түйірінің түсіп кетпеу жағына сақ болу керек. Қысқыштардың 
дұрыс салынғандығын байқап болғаннан кейін, қысқыш не винт қолданып, 
оларды қысып біріне-бірін жақындатуға кіріседі. Жақындатқаннан кейін 
239-сурет. 
Қысқыштық 
көмсгімен 
жабық 
пішу әдісі. Қыскышты 
салу әдісі. 

75 
қысқыштардың үстіне қазық бау шалып жіппен таңады. Байламның шешіліп 
кетпеуі үшін, жіптің ұштарына теңіз түйінін салады, қысқыштарды бір орап 
алады да байлайды. Ен бауын қынап қабығымен бірге, қысқыштың төменгі 
жағынан 2 см шамасындай қашықтықта кеседі де, екінші еннің операциясына 
кіріседі. Кестірілген қуысына вазелин майын жағады. 
Ашық әдісте аралық тарамысты қырқуға жарамайды, өйткені кестіріп 
болғаннан кейін ен бауының түсіп кететін жағдайлары болады. 
Кестірілген жердің жарасын ластап алмау үшін, операция жасар 
алдында оның құйрығын байлап қояды. 
Қысқыш салынған жерде пайда болған жара қабығын кесуге 
жарамайды, өйткені одан қан кетеді, әбден шірігеннен кейін бірнеше күнде 
оның өзі-ақ түсіп қалады. Жараның ернеуіне йодоформ не бор қышқылы 
майын жағады. Кескен жеріндегі жарасының аузы, ен бауынан шіруге 
айналған ұлпаны, әбден түскенге дейін бітеліп қалмауын бақылау керек. 
Піштірілген жерінің жарасы 20—25 күнде жазыла бастайды. 
Операциядан кейінгі күтімі. Операция ойдағыдай жасалса, кестірген 
жерінің жарасына ем керек етпейді. Жануардың ұмасы мен күпегі ісіп кетпеу 
үшін, піштірілгеннен бір күннен кейін бір сағаттан, жетелеп жүріп 
серуендету керек. Жылқыны бесінші күні алғаш жеңіл, ал содан
кейін ауыр 
жұмыстарға қосуға рұқсат етіледі, піштірілген жерінің жарасы 16—20 күнде 
толық жазылады. 

жүктеу/скачать 3,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: