6 дәріс Өнеркәсіптік роботтарды, роботталған кешендерді, икемді өндірістік жүйелерді пайдалану кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету
жүктеу/скачать 21,34 Kb.
|
Дарис 6-Тех средства
|
№6 дәріс Өнеркәсіптік роботтарды, роботталған кешендерді, икемді өндірістік жүйелерді пайдалану кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету Бүгінгі күнде өндірістік үрдістерді кешенді автоматтандыру бүкіл өндірісті қамтитын, технология мен бұйымдарды жобалаудан бастап өнімдерді дайындауға дейін және оларды тұтынушыға жеткізуді қамтамасыз ететін автоматтандыру жүйесі ретінде қарастырылады. Өнеркәсіптік роботтар (ӨР), роботтық техникалық кешендер (РТК), оңтайлы өндірістік жүйелер (ОӨЖ) – бұлар өндірісті кешенді автоматтандырудың неғұрлым жетілген кезеңі. 20-ғасырдың 80-ші жылдары басталған екі сфераның қарқынды ықпалдастығы: ақпараттарды (АСУ, САПР) өңдеуді автоматтандыру және технологиялық өндірістерді автоматтандыру (СЧПУ, АСУ) – өндірістерді оңтайлы автоматтандыру (ӨОА) деп аталатын жаңа бағыттың жылдам дамуына әкелді. ӨОА-ды құру техникалық мәселе болып табылмайды. Ғылыми-техникалық прогрестің қазіргі кезеңінде техника мен технологиядағы мәнді өзгеріс адамдардың еңбегінің сипатының өзгерісімен, сапаға қойылатын жоғары талаптармен, әлеуметтік-экономикалық және психикалық-физиологиялық сипаттағы мәселелерді шешумен байланысты. Сондықтан кешенді автоматтандырудан күткен әсерді алу үшін, ең алдымен кез-келген автоматтандырылған өндірістік жүйелерді тиімді қолдану негізінде, олардың технологиялық элементтеріне екі органикалық өзара байланысты мәселелерді: өндірістің соңғы мақсатын қамтамасыз ету мен еңбек үрдісінің қауіпсізідігін қамтамасыз етудегі талаптарды шешуді кепілдікке беру қажет. Бұл объективті және субъективті факторлардың болуына негізделген: - қазіргі заманға сай күшті қуатты өндірістік бірліктерді құру, өндірістердің көлемін арттыру және осыған орай өндірістік ортаға түсетін зиянды заттардың мөлшері; - өндірістік үрдістерді қарқындандыру және осыған орай өндіріс ырғағын жылдамдату; - жалған жабдықтардың артуы; жаңа зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың пайда болуы; - жаңа жабдықтарды енгізу мерзімінен техника қауіпсіздігінің жаңа ережелерін мерзімінде енгізудің қалып қоюы; - қауіпті және зиянды өндірістік факторлары және олардың пайда болуының алдын алу әдістері туралы мәліметтердің жеткілікті мөлшерде болмауы; - еңбектің бірсарындылығы және гиподинамикалық жүктеменің артуы. Егер бірінші мәселені шешудің негізіне қажетті дайын өнімді белгілі бір сан мен сапа мөлшерінде алу, оның өзіндік құнын төмендету және т.б. жатса, онда екінші мәселені шешу барысында, ең алдымен өндірістегі маңызды әлеуметтік функцияларды жүзеге асыру – еңбек үрдісінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету қарастырылады. Сондықтан қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың саны мен бар болуы, оқыс жағдайлар немесе апаттарды тудыратын қауіпті (ОС), күдікті (КС) және апаттық жағдайлардың (АЖ) болу мүмкіндігі, олардың қоршаған ортаға немесе өндіріс қызметкерлеріне кері әсер етулерінің дәрежесі мен сипаты кез-келген роботталған модульдің, кешеннің немесе оңтайлы өндірістік жүйелердің кешенді көрсеткіштерінің сапасының маңызды бір бөлігі болып табылады Өнеркәсіпте ӨР немесе РТК қолданудың дүние жүзінде жинақталған тәжірибесі, олардың органикалық өзара байланысынсыз мәселелерін шешу, бірқатар жағдайларда ӨР немесе РТК қолдану қауіптілігі оларды қолдануда келтіретін пайдадан асып түсетінін көрсетеді. ӨОА-дың негізгі элементтері: - оңтайлы өндірістік кешен (ОӨК); - оңтайлы өндірістік жүйе (ОӨЖ); - оңтайлы технологиялық кешен (ОТК); - оңтайлы технологиялық телім (ОТТ); - оңтайлы көліктік-қоймалық кешен (ОКҚК) - оңтайлы өңдеуші модуль (ОӨМ); - қойма модулі (ҚМ) және басқалар – күрделілігімен, кешенділігімен және компоненттерінің көпфункционалдығымен ерекшеленетін жаңа класты жүйелерді құрайды. ӨОА тиімді қолдану және оның элементтерінің негізгі техникалық бағытының жұмысы қауіпсіз техникалық құралдарды және неғұрлым жоғарғы өнімділік кешенін жасаумен, сондай-ақ бүкіл өндіріс үрдісін қауіпсіздікпен бағдарламалық құралмен қамтамасыз етумен байланысты. Қазіргі уақытта ӨОА-ды құру үшін техникалық құралдардың негізгі базасы, еліміздегі сериялы шығарылымдағы сандық бағдарламалық басқарумен (СББ) металлкескіш станоктар болып табылады. Бастапқы жағдайда олар не қауіпсіздік талаптарына, не өндірісті оңтайлы автоматтандыру талаптарына жауапты емес. Оларды роботтық техника құралдарымен жабдықтау есебінен кеңейту мүмкіндіктері,ЭЕМ-нан оларды басқару үшін біріктіру автоматты қоймалары және жүйелік талдаусыз көліктері бар оңтайлы автоматталған кешендер, қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың адамға және қоршаған ортаға, кері әсер ету сипаты мен дәрежесін сандық бағалау, тиімді бақылау құралдарын дайындау мен өндірістік үрдістерді қауіпсіздікпен қамтамасыз ету құралдарын басқару өлтіруші-роботтың пайда болуына ғана немесе оңтайлы өндірістік жүйедегі жоғары деңгейдегі қауіптілікті жасыруға әкеліп қоймай, болашақта кері әлеуметтік құбылыстарға әкеп соғуы мүмкін. жүктеу/скачать 21,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|