«6-сынып Қазақстан тарихы»
Қарлұқ қағанаты (756-940 жылдар)
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
6 сынып Каз тарих @UBTkaiyrbekShaguanuly
- Бұл бет үшін навигация:
- Құлан, Мирки, Атлах, Балық, Барысхан, Талғар т.б
|
Қарлұқ қағанаты (756-940 жылдар) 1. Ұйғыр жеңілген қарлұқтар жылжыған аймақ: Жетісу 2. Қарлұқтар қырғыздармен бірігіп, 840 ж. Ұйғыр қағанатын жеңеді, осы жеңістен кейін Білге Күл Қадырхан-Испиджап қаласының билеушісі өзін қаған деп жариялайды 3. Ұйғыр қағанатынан IX ғасыр басында жеңілген ел- қарлұқ. 4. Қарлұқтардың Жетісуға жылжу себебі- ұйғыр қағанатынан жеңілуі 5. Ұйғыр қағанатының мерзімі- 744-840 ж. 6. Қарлұқ қағанаты осы мемлекеттің әлсіреуі нәтижесінде құрылды- түркеш 7. Деректердеб.з. V ғ-да тирек тайпаларының құрамында кездесетін тайпа- қарлұқтар 8. Қарлұқ елінің негізі топтасқан жері: Алтай тауынан Балқаш көліне дейін. 9. Қарлұқ қағанатының орталығы- Суяб қаласы. 10.Қарлұқ қағанатының көпшілік ақсүйек шонжарлары екінші астана - Баласағұн қаласында тұрды. 11. Қарлұқ қағанаты екінші астана етті- Таразды. 12. Әл-Марвази дерегінде: Қарлұқ құрамына 9 тайпа-үш жікіл, үш бескіл, бұлақ, көкеркін, және туган кірген. 13. Қарлұқтардың ұйғырларға қарсы күресі- 20 жылға созылған. 14. VII ғ. "Таншу" хропикасында қарлұқ құрамынадағы тайпалар: бұлақ, жікіл, талшық. 15. Қосалқы шаруашылықтың бір түрі - аң аулау. 16. Қашғардың түрік билеушілері 940 ж. Баласағұнды басып алып- Қарлұқ қағанатын талқандады. Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly @physmath.kz 78 17. «Худуд әл-алам» кітабында: Қарлұқтарда 25 қала қоныс болған олар- Құлан, Мирки, Атлах, Балық, Барысхан, Талғар т.б . 18. Әл-Идриси: "Қаған қаласының халқы көп, әскері, қару- жарағы мықты» 19. Қимақ пен қарлұқ кезінде басым болған ғимарат түрі - Дың(VIII ғ.) 20. Араб-парсы деректерінде қарлұқтарды - ежелгі түріктер деп жазады. 21. Жалпы қарлұқтардың арабтарға қарсы күресі- екі ғасырға жуық мерзімге созылды 22. Қарлұқтардың Шығыс Түрік қағанатының құрамында да болғандығын білдіретін жазу:«Күлтегін» жазуы. 23. Саманилер жаулап алған қарлұқ қағанатының қалалары- Испиджап, Тараз 24. «Күлтегін» жазуындагы "Қарлұқтарды қырын, басып алды" деген хабар қарлұқтардың Шығыс Түрік қағанатының құрамында да болғандығын білдіреді 25 Әл-Марвизи өзінің еңбегінде: «Қарлұқтар бұрын Тулис тауында тұрды ж/е тоғыз-оғыздарға құл болды. Мұнан кейін олар өздерінің билеушілеріне қарсы көтерілді, түргештердің елін жаулап алды, ал ол жерден мұсылман елдеріне қарай жылжыды" деп жазады 26. Білге Күл Қадырхан кезінде Самани әулеті мұсылман дінінің шекарасын кеңейту сылтауымен «ғазауат соғыс» жариялап, Испиджапты басып алады 27. Қарлұқтар 712-713 жылдарда Соғды, Шаш, ферғаналықтармен бірігіп күрес жүргізген 28. "Худуд әл-алам" анонимінің қолжазбасында: "қарлұқтар тұрған аймақ…халық неғұрлым жиі қоныстанған Ж/е ең бай жерлер…оларда қалалар мен отырықшы мекендер көп… 29. VIІ-VIII гасырлардан бастап кұлпытас орнату, оған жазу жазып қою әдеті дами бастайды 30. Орхон-Енисей,Талас-Шу өзендерінің бойынан табылған түрік жазбаларының ішінде ең атақтылары «Күлтегін», "Тоныкөк" жазбалары болып табылады Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly @physmath.kz 79 31. Йолығ-тегін мен "Тоныкөк" жазбалары-асыл қазына, халқымыздың ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері 32.Саманилерге қарсы күрес жүргізген Білге Күл-Қадыр ханның ұлдары- Базар-Арслан, Оғұлшақ 33. Атлах шайқасында 751ж бас көтерген-құрлұқтар 34. VIII ғ. Дың ескерткіштері кең тараған мемлекет- қарлұқ 35. Ақыртас ғимараты салына бастаған кезең- қарлұқ кезеңі 36. Аталар зираты басына тастан жасалған балбал мүсін қою кең тарады- қарлұқтарда 37. Қарлұқ билеушісі- Білге Күл Қадыр (840ж.) жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|