1.1 Ғимарат жайғасымы(жоспары) сызбасының түсіндірмесі Жайғасым сызбалары белгіленген реттілікпен орындалады. Алдымен сызба қағазға шоғырландырғыш торларды немесе қабырғалар мен тіреулердің (бағандар мен ) ұстындар осьтік сызықтарын түсіреді, сосын көтеруші және қоршаушы құрылымдық: қабырға, арақабырға, бағандардың өлшемдері бойынша ғимарат жайғасымы cызылады.
Қабырғаларда және арақабырғаларда есік және терезе ойықтары көрсетіледі.
Ғимраттың ішкі бөлімінде негізгі бөлмелердің ені, тереңдігі, қабырғалар және арақабырғалардың қалыңдығы бөлмелердің атауы, терез ойықтарының өлшемдік маркаларын көрсетеді м: (ОР 15-21) – терезелік рама биіктігі 1,5м ені 2,1м.
Жобаланатын ғимараттың көлденең және бойлық бағыттағы көтеруші құрылымдардың түйілісін көрсететін өзара қиылысқан сызықтарды шоғырландырғыш осьтер немесе координациалық осьтер деп атайды.Шоғырландырғыш осьтер жайғасымда және қимасызбаларда белгіленген реттілікпен көрсетіліп, өлшемдері қойылады.
Шоғырландырғыш осьтердің бойлық бағыттағы аралық өлшемі- қадам(шаг) деп аталады.
Оны алфавит реті бойынша бас әріптермен белгілейді. Ал ендік бағыттағы өлшемдерін аралық(пролет) немесе өткін деп атайды. Аралық немесе өткін өлшемдері реттелген санмен белгіленеді. Ғимарат қабаттарының биіктігі төменнен жоғары қарай әр қабаттан еденнен еденге дейінгі биіктік алынады.Нөлдік деңгей ретінде бірінші қабат еденінің таза деңгейі есептеледі.
Шоғырландырғыш(разбивочных) осьтерді байлау ережелері. Құрылыс жүйелерінде ғимаратты жобалағанда көтеруші құрылымдардың түйілістерін анықтайтын, шоғырландырғыш осьтермен байлау өлшемдерін көртететін арнайы ережелер қолданылады.Ірі панелді ғимараттарда ішкі қабырғалардың шоғырландырғыш осьтері оның геометриялық осімен дәл сәйкеседі.Сыртқы қабырға осьтерінің, қабырғаның ішкі қырына дейінгі орналасу қашықтығы бір және екі қабатты бетон панелдер үшін 80 мм,үш қабатты болса-110мм,бетон емес материалдардан дайындалған панелдерде-50мм,кірпіш және ұсақ блоктардан істелген ғимараттарда сыртқы қабырға осінің оның ішкі бет жазықтығымен байлау қашықтығы-100мм,ішкі қабырға бетімен байлау қашықтығы-120 мм.
