Кесте салу.
F,Н
|
m,
кг
|
S1,м
|
S2,м
|
S3,м
|
Sорт.м
|
H,м
|
ΔWк,Дж
|
X1,м
|
X2,м
|
Δx,м
|
A,Дж
|
2
|
0,01
|
0,8
|
0,78
|
0,82
|
0,8
|
0,4
|
0,04
|
0,03
|
0,065
|
0,035
|
0,04
|
3
|
0,01
|
1,23
|
1,18
|
1,27
|
1,2
|
0,4
|
0,09
|
0,03
|
0,09
|
0,06
|
0,09
|
Бақылау сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Қандай шарт орындалған кезде мәні ретінде оның бастапқы және соңғы мәндері қосындысының жартысын алып, айнымалы күштің жұмысын есептеуге болады?
Қорытынды: Серпімділік күші әрекетінен болған шардың кинетикалық энергиясының өзгерісін және серпімділік күшінің жұмысын есептеу арқылы, олардың тең болатынына көз жеткіздік.
№4 жұмыс.
Металдардың молярлық жылу-сыйымдылықтарын салыстыру.
Жұмыстың мақсаты: металдардың жылусыймдылықтарын салыстыру.
Керекті құралдар: калориметр, мензурка, суы бар ыдыс, электр плита, гірлері бар таразы, массалары 50 -100 г болатын алюминий, мыс және темірденелер.
Жылусыйымдылықтың классикалық теориясынан 1кмоль жылусыйымдылық қатты күйдегі барлық денелер үшін бірдей және
С = 3R = 2,5 * 104Дж *кмоль-1К-1 = 25 Дж/моль*К болады.
Мұны оңай тексеруге болады. Ол үшін массасы m қатты дененің температураның белгілі бір ∆Т интервалында суығанда беретін ΔQ жылу мөлшерін анықтау жеткілікті.
Жұмыстың орындалу тәртібі.
1.Таразының көмегімен калориметрдің mк және мыс, темір, алюминий денелердің массаларын өлшеңдер. Өлшеу нәтижелерін есеп беру кестесіне (2-кесте) енгізіңдер.
2. Денені ыдыстағы қайнап жатқан суға батырыңдар.
3.Калориметрге бөлме температурасындағы 100 см3 суды құйып, судың, калориметрдің t1 температурасын өлшеңдер. 4. Калориметрге 100°С-қа дейін қыздырылған мыс денені салып, жылулық тепе-теңдік орнағаннан кейінгі Ө температураны өлшеңдер.
5.Калориметрдегі суды алмастырып, осы тәсілмен алюминий және темір денелермен тәжірибені қайталаңдар.
6. Жылу балансының теңдеуін пайдаланып, үш дененің әрқайсысының су мен калориметрге берген жылуларының ΔQ мөлшерін есептеңдер:
ΔQ = (mкcк + mcу ссу)(Ө –t1) - (13.8)
мұңдағы mк – калориметр массасы, ск – калориметр дайындалған заттың меншікті жылусыймдылығы, mcу - калориметрдегі судың массасы, ссу - судың меншікті жылу сыймдылығы, t1- мен Ө – су мен калориметрдің бастапқы және соңғы температуралары.
7.С=ΔQM/m∆T өрнегін пайдаланып, мыстың, темірдің және алюминийдің молярлық жылусыймдылығын есептеңдер ( 2-кесте).
8. Жүргізілген өлшеулердің қатесін бағалаңдар.
Кесте салу
Зат
|
m,кг
|
mк,кг
|
t1
|
Ө°С
|
Δt=100°-Ө
|
ΔQ,Дж
|
М, кг·кмоль-1
|
С=ΔQ·M/m·ΔT,Дж·град-1·кмоль-1
|
Мыс
Темір
Алюминий
|
0,1
0,075
0,1
|
0,025
0,025
0,025
|
24°
7°
25°
|
26
19
28
|
74
81
72
|
886
5178
1329
|
64
56
27
|
63560
25760
3987
|
Қорытынды: таразы, калориметр әртүрлі денелермен жұмыс жасап, өлшеп, есептеп, үйренеді. Жылу баланс теңдеуін қолдана отырып, жылу мөлшерін анықтайды. Металдардың молярлық жылусыйымдылықтарын салыстырып, мыстың молярлық жылу сыйымдылығы үлкен екеніне көз жеткізеді.
№5 жұмыс.
Достарыңызбен бөлісу: |