7. Поляриметриялық талдау әдісіне сипаттама беріңіз.
Поляриметрия - жарықтың поляризациялану дәрежесін және ортаның оптикалық активтілігін өлшеуге негізделген зерттеулер тәсілдері
Поляриметрия әдісі поляризацияланған жарықты зерттеуге негізделген. Поляризация жазықтығының айналу бұрышын өлшейді, ол анықталатын заттың концентрациясына тура пропорционал мән:
β = (α*l*T) / 10
Поляриметрия әдісінің негізгі мәселесі - анализге алынған заттың оптикалық активтігі.
Анализге берілген заттың концентрациясын анықтау үшін градуирленген қисық, молярлы қасиет әдісін қолданады.
8. Хроматографиялық әдістің негіздерін сипаттаңыз.
Хроматография әдісін 1903 жылы орыс ботанигі М.С. Цвет ашты, ол өсімдік жапырақтарының пигменттерін бөлуде хроматография әдісін қолданды. Ол «аралас ерітіндіні адсорбент бағанасы арқылы сүзгенде, пигменттер жеке әр түрлі боялған аймақ түріндегі жекелеген қабатқа бөлінетіндегі туралы» бірінші болып көрсетті.
Зерттелетін зат сынамасын хроматографиялық жүйеге енгізу жағдайына қарай хроматографияны үш түрге топтайды:
Фронтальды- қапталды
Эльюентті- шайындылы
Ығыстырмалы.
Фронтальды тәсіл. Егер зерттелетін қоспаны хроматографиялық жүйе орналасқан бағанаға үздіксіз енгізіп отырса, онда бірінші болып таза күйінде ең әлсіз адсорбцияланатын зат бөлініп шығады. Міне осылай қоспадағы заттардың хроматографиялық жүйемен әсерлесу нәтижесінде әртүрлі мерзімде бөлініп шығуы фронтальды хроматография негізін құрайды.
Эльюентті тәсіл. Колонка- бағанаға бірнеше компоненті бар талданатын ерітіндінің сыбағасын бөлігін енгізеді. Төменгі бөлікте нашар сорбцияланатын компонент болады.
Ығыстырып шығару тәсілі. Бағанаға бірнеше компоненті бар талданатын ерітіндінің аликвотты бөлігін енгізеді, содан оң сорбциялануы жақсы компоненттің көмегімен нашар сорбцияланатынын ығыстырып шығарады. Бірінен кейін бірі шайылатын екі компонеттің шығуынан, осы екі компонент те болатын аймақ пайда болады.
9. Спектрлік аспаптарда қандай химиялық өнімдер талданатынын түсіндіріңіз. Қазақстан Республикасындағы нормативтік құжаттарды және қолданылатын ақпараттық іздеу жүйелерін көрсетіңіз.
Спектрлік зерттеу әдістері белгілі заттың атомдары мен молекулаларымен электромагниттік сәулелерді жұту (немесе шығару) құбылысын пайдалануда негізделеді.
Спектрлік анализ әр түрлі органикалық қосылыстарды, сондай-ақ концентрациясы 10² – 10⁶ моль минералды элементтерді анықтау үшін қолданылады.
Спектрлік әдістер электромагниттік спектрдың әртүрлі облыстарындағы, атап айтқанда рентген сәулелері, ультрафиолет сәулелері (УФ), көрінетін жарық, инфрақызыл сәулелер (ИК), сондай-ақ микро- және радиотолқындық сәулелер облысында тиісті аналитикалық сигналдады байқау және зерттеуге кең мүмкіншілік береді.
10. Фотометриялық әдістің негіздерін сипаттаңыз.
Сандық талдаудың фотометриялық әдісі қоспа компонентінде анықталатын заттың, немесе олардың боялған талдамалық нысандарының оптикалық диапазонның электромагниттік сәулеленуін жұту қабілеттілігіне негізделген.
Фотометриялық талдауда электромагниттік сәулеленудің жұтылуы УФ-те, көрінетін- және ИК спектр аясында қолданылады.
Фотометриялық талдаудың жалпы сұлбасына төмендегі кезеңдер енгізілген:
сынама дайындау және анықталатын затты немесе компонентті ерітіндіге айналдыру;
түрлі-түсті реакция жүргізу нәтижесінде анықталатын заттың боялған талдамалық нысанын алу;
талдамалық нысан ерітіндісін оқшауландыруға және оның неғұрлым қарқынды болуына сәйкес белгілі жағдай кезінде, оның жарық жұтқыштығын өлшеу;
талдау нәтижелерін тексеру, оның үдемелі өндірілуін бағалау және метрологиялық дәлдікпен түпкілікті нәтижесін шығару.
11. Сыну көрсеткішіне сәйкес оптикалық диапазондағы электромагниттік сәулеленудің толқын ұзындығын сипаттаңыз және көрсетіңіз.
Электромагниттік толқындар шкаласы (v < 1021 Гц) төменгі жиілікті толқындар мен радиотолқындардан бастап, гамма сәулелерге дейінгі (v < 1021 Гц) аралықты қамтиды. Жиілік пен ұзындықтарына байланысты әр түрлі электромагниттік толқындарды шартты түрде шығарып алу және тіркеу тәсіліне, затпен өзара әсерлесу сипаты бойынша диапазондарға бөледі. Төменгі жиілікті толқындар шығару, радиотолқындар, инфрақызыл сәулелер, көрінетін жарық, улътракүлгін сәулелер, рентгендік сәулелер және гамма шығару деп диапазондарға бөлу қабылданған.
Жарық - бұл сипатталатын электромагниттік толқын
400-790 THz арасындағы жиіліктер
толқын ұзындығы 390 - 750 нм аралығында
жылдамдығы 300000 км / с
12. Құралдың спектрлік диапазонын сипаттаңыз. Жарық диапазонын, толқын ұзындығын және т.б. көрсетіңіз.
Спектрлік құралдар – оптикалық диапазондағы электрмагниттік сәулелердің спектрлік құрамын зерттеуге, сәуле көздерінің және онымен әсерлескен нысандардың спектрлік сипаттамаларын талдауға, спектрлік талдау үшін пайдаланылатын құралдар. Спектрлік құралдар пайдаланылу мақсатына, сәулені спектрге ажырату және тіркеу тәсілдеріне, толқын диапазонына, т.б. сипаттамаларына сәйкес бөлінеді. Қарапайым спектрлік құралдарға жарық сүзгі жатады. Спектрлік құралдардағы спектрді талдау белгілі толқын ұзындықтарына сәйкес келетін сызықтардың энергиясын өлшеуге тіреледі. Өлшеу әдістеріне қарай спектрлік құралдар көзбен бақыланатын спектроскоптар, фотопластинкаға түсіруге негізделген спектрографтар және камера объективінің фокустық жазықтығында орналасқан саңылаудан шыққан сәуле ағынын өлшеуге арналған спектрометрлер болып бөлінеді. Соңғы кезде ажырату қабілеті өте жоғары, қос сәулелі, бір немесе көп каналды (яғни бірнеше спектрлік сызықтар энергиясын бір мезгілде жеке-жеке өлшеуге арналған) спектрофотометрлер мен өнеркәсіптік мақсаттағы спектрлік талдау үшін қолданылатын күрделі фотоэлектрлік құрылғылар – квантметрлер пайда болды. Қазіргі кезде мұндай квантметрлердің бір мезгілде 80 каналмен жұмыс істейтін түрлері бар.
Достарыңызбен бөлісу: |