8. Лекция сабақтарының жоспары, мазмұны
Экологиялыќ ќауіптен ќорѓану жолдары
жүктеу/скачать 467,89 Kb.
|
8. Ëåêöèÿ ñàáà?òàðûíû? æîñïàðû, ìàçì?íû
| 4. Экологиялыќ ќауіптен ќорѓану жолдары.
Бүкіл жер бетіндегі адамзаттн қатты ойландыратын және кезек күттірмейтін мәселслердің бірі — табиғи ортаны корғау, адам баласына ұтымды жағдай жасау. Жер жүзіндегі ғалымдардың болжамына қарағанда, адамзаттың экологиялық апатқа ұшырауының әр түрлі себептері бар. Таяудағы он жылдың ішінде ауада көмірқышқыл газының, үлесі ұдайы көтеріледі. Бұл бүгінгі күнге карағанда Жерді күн экергиясын айырықша көбірек сіңіретін жылы жайға айналдыруы мүмкін деп айтушыларда бар. Сондықтан планета температурасы көтеріліп, құнарлы топырақты аудандар қуақ жерге айналады, мұздардың еру есебінен мұхиттардағы судың деңгейі көтеріледі, жағалауындағы жерді, калаларды су басады. Антарктида мен Арктиканың, үстінде озон тесіктері пайда болды деген болжамы бар. Озон тесіктері Оңтүстік полюстық үстінде Америка Кұрамы Штаттары жері көлемінен артығырақ кеқіген. Ал Терістік полюс үстінде де тесіктер табылған. 2100 жылғы озонның жамылғы қорғанышы жоқ болып кетсін, ультракүлгін сәулелер Жерді кептіреді, жануарлар мен өсімдіктер, яғни бүкіл тіршілік апатқа ұшырауы мүмкін. Егер озон қабаты қазіргі қарқынмен одан әрі бұзыла бастаса XXI ғ. да біздің ұрпағымыз не күтеді. 50-ші жылдардыц бірінші жартысында ауада озонын мөлшері бірнеше проценттей кебейді. 60-шы жылдардық басында төмендеді, ал 10 жылдан кейін оның мөлшері қайтадан есті, 70-ші жылдардың екінші жартысынан төмендеп кетті. Қазіргі кезде озон қабығы жаңадан 3% шамасында «жүдеді». Озонды негізгі жоюшылар кұрамында галогсн элементтері бар заттар фреондар. Бүкіл дүние жүзінде 1 мли. тонна шамасында фреондар өндіріледі. Олар лактар мен сырларды тозаңдату, тоңазытқыштарды суыту үшін қолданылады. Осы уакытта фреондардың 40% Америка Құрама Штаттарында, 35% БЭС елдерінде, 10% бұрынғы КСРО мен Жапонияда өндіріледі. Осы химиялық заттар туралы қандай шаралар қолданылуда: 1. 1985 ж. озон қабатын қорғау туралы Вена конвенциясы қабылданды. 2. 50-ден астам мемлекеттердің өкілдері Монреаль конференциясында шешім қабылдады. Онда әрбір мемлекет озонды бұзушы заттарды ендіру кысқартылсын деп жазылған. 3. Фреондар өдіруді 1993 ж-20%, ал 1998 ж. 50%-тей азайту керек деп белгіленді. Қазіргі уақытта қауыпты жағдайдыц бірі — бұл «ядерлік қыс». Бұл терминніц мәні атомдық соққыиың нәтижесінде өрт-пайда болып, қалың түтін қабаты планетаны жабады да ауаны сөзсіз қараңғылайды, күн сәулесінің жер бетіне жетуі тоқталады. Оның әсерінен жер беті суынады. Барлық тірі мақлұқ жер бетінің мұздауымен — «Ядерлік қыспен» соқтығысады. Бұлардан басқа да қатерлі болжамдар аз емес. Экология — бул әлеуметтік проблема, оның қоғамдық өте терең әлеуметтік өзгеруі және халықаралық ынтымақтастық негізінде шешілуі ықтимал. Жана аймақтарды экономикалық игеру жағдайында табиғи ортаны қорғаудың бір түрі мемлекеттік қорыктарды жасау. Мұндай корықтардыц саны бұрынғн КСРО да 156 болды. Олар 11 млң. гектар жерден орын алдь. Корыктардьш өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қорғаудың маңызы өте зор. Жыл сайын қоршаған ортаның күйі төмендеуде. Сондықтан оны сақтау күресінің негізі бағыттары: Ядерлік соғысты болдырмау, өйткені оның салдарынан экологиялық апат болады. Кез келген қару-жарақпен жабдықталған егесу қоршаған ортаға келтіреді. Өндіріс, әр түрлі қару-жарақтардың түрлерін қоймалау, тасымалдау, әскери объектілерді салу, әскери оқуларды өткізу, қоршаған айналаға тікелей зиянды әсер тетеді. Ядерлік сынаулардың жалғасы, химиялық қарудың үлкен қоры оны пайдалану, зиянды химиялық заттарды одан әрі өндіру, ойда болмаған оқиғаға ұшыратуы мүмкін. Қару-жарақты космос кеңістігіне жаппай тарату, оны бейбітшілік жағдайда қолдануға теріс әсер етуі мүмкін. Сондықтан бұл мәселе әрдайым барлық мемлекеттердің бақылауында болу керек. Биологиялық бактерияларды өрбіту, оларды қару есебінде қолдану халықтың өміріне, тіршілігіне үлкен қауып туғызады. Осындай ауыр жағдайдан құтылу үшін табиғатты қорғауда бүкіл дүние жүзілік білестікті күшейту, халықаралық ынтымақтастықтың негізінде экологиялық қауысыздіктің тұжырымдамасын жасау және іске асыру. жүктеу/скачать 467,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|