Тақырыбы: Тәуелсіз Қазақстан Республикасы. Қазақстанның физикалық географиясы нені оқытады? Қазақстанның және Павлодар облысының географиялық орны мен шекаралары.
Мақсаттары:
Білімділік: Тәуелсіз Қазақстанның құрылуы туралы баяндау. Қазақстанның физикалық географиясы нені оқытады? Географиялық білім көздеріне сипаттама беру. Қазақстанның және Павлодар облысының шекараларын, аумағын, географиялық координаталарын, географиялық орнының ерекшелігін анықтау.
Дамытушылық: Дүние жүзінің саяси картасынан Қазақстанның қандай мемлекеттермен шектесетінін анықтау және Қазақстанның және Павлодар облысының географиялық орнын карта бойынша сипаттау арқылы білімдерін тереңдету. Қазақстанның және дүние жүзіндегі кез-келген қаласының белдеулік және жергілікті уақытын тауып, олардың айырмасын анықтауға дағдылану.
Тәрбиелік: Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты ұйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, репродуктивті
Құрал-жабдықтар: Дүние жүзінің саяси картасы, Қазақстанның саяси картасы.
Сабақтың барысы:
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдастыру кезеңі (1 мин)
Оқушылармен амандасу. Сабаққа дайындығын тексеру.
Орындарынан тұрып мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
3.Жаңа тақырып кезеңі (20 мин)
7-сынып материалын еске алу. «Физикалық география» ұғымын анықтау. Қазақстанның физикалық географиясы курсымен таныстыру.
1. Қазақстанның тәуелсіздігін анықтайтын негізгі даталармен таныстыру.
2. Қазақстанмен шектесетін елдерді дүние жүзінің саяси картасына қарап анықтау.
3. География курсының негізгі құрылымымен таныстыру.
4. Физикалық география пәнінің және Қазақстанның физикалық географиясының мақсаттары мен міндеттерін анықтау.
5. Оқулықтың құрылымымен таныстыру.
6. Қазақстанның және Павлодар облысының географиялық орнын карта бойынша сипаттау.
7-сынып курсын еске түсіреді. Мұғалімнің сұрақтарына жауап береді.
4. Жаңа тақы-рыпты бекіту (10 мин)
Кескін картаға Қазақстанның Еуразиядағы орнын салу. Көршілес мемлекеттерін көрсету. Оларды атау.
Картамен және кескін картамен жұмыс жасау, түсінбеген жерлерін мұғалімнен сұрау.
5. Сабақты қорытындылау кезеңі (10 мин)
Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында төмендегі сұрақтарды қою:
Еліміздің егемендігін қандай белгілері көрсетеді?
Қазақстанның физикалық географиясы нені оқытады?
Қазақстанның және Павлодар облысының географиялық орнының ерекшелігі неде?
ТМД қай жылдары құрылды?
Қай жылы Астана Алматыдан көшірілді.
Неше ұлт өкілдері мекен етеді?
Экспорт және импорт дегеніміз не?
Мұғалімнің сұрақтарына өз немесе мұғалімнің қалауымен жауап береді.
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
7. Үйге тапсырма беру кезеңі (2 мин)
§ 1-2 оқу, мазмұндау.
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды.
8-сынып (А;Б )
Сабақ №2
Күні:
Тақырыбы: І- бөлім. Қазақстанның физико- географиялық сипаттамасы. Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы. Қазақстан аумағындағы уақыт айырмасы. Сағаттық белдеулер.
Мақсаттары:
Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның географиялық орны мен шекарасы, уақыт айырмасы, сағаттық белдеулерге тоқталып, көршілес жатқан мемлекеттерді тану туралы білім беру.
Дамытушылық: Балаларды оқулықпен, картамен, кескін картамен жұмыс істеуге дағдыландыру.
Тәрбиелік: Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: Аралас сабақ
Сабақты ұйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, сұрақ- жауап.
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның физикалық картасы, Қазақстанның әкімшілік-территориялық картасы
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдастыру кезеңі
(1 мин)
Оқушылармен амандасу. Сабаққа дайындығын тексеру.
Орындарынан тұрып мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
2. Үй жұмысын тексеру кезеңі (15 мин)
Үй жұмысын тексеру мақсатында төмендегі сұрақатрды қою:
ҚР қай жылы өз тәуелсіздігін алды?
Егемендік туралы Деклорация қай жылы қабылданды?
Қай жылы Қазақстан ТМД құрамына кірді?
БҰҰ-ға қай жылы мүше болды?
Ата Заң қай жылы шықты?
Заң шығарушы қызметін кімдер атқарады?
Неше обл, қала, аудан, кенттер бар?
Қанша ұлт өкілдері тұрады?
Алматыдан Астанаға қай жылы көшірілді?
Неше елмен сыртқы сауда байланыстары бар? Оның ішінде экспорт пен импорт көлемдерін атап шық?
Қазақстанның физикалық географиясы ені оқытады?
Павлодар облысының географиялық орны мен орналасу ерекшелігі неде?
Мұғалімнің қойған сұрақтарын мұқият тыңдап, жауап беру.
3.Жаңа тақырып кезеңі (20 мин)
ҚР жер көлемі, оның алатын орны, д.ж. саяси картасында алатын орны мен орналасуындағы ерекшелігі туралы айту. Халық тығыздығы дегеніміз не? Қазақстанның халық тығыздығы 1км2 5,4 адамнан келеді.
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
7. Үйге тапсырма беру кезеңі
(2 мин)
§ 3-4 оқу, кескін картаға ҚР шекарасын, шектесетін мемлекеттерді, облыс орталықтарын бөліп, көрсету.
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды.
8-сынып (А;Б )
Сабақ №3
Күні:
Тақырыбы: Қазақстан аумағының географиялық зерттелу тарихы. Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мағлұматтар. Ұлы Жібек жолы.
Мақсаттары:
Білімділік: Қазақстан аумағының географиялық тұрғыдан зерттелуінің себептерін айқындау, мақсатын ұғыну, қазақ жері туралы ерте кездегі мағлұматтармен таныстыру. Ұлы Жібек жолының тарихи, географиялық, экономикалық маңызын анықтауға бағыттау, Ұлы Жібек жолының бойындағы қалалар туралы білім беру.
Дамытушылық: Қазақстанның ерте кездегі зерттелу тарихына қосымша материалдарды беру арқылы білімдерін тереңдету.
Тәрбиелік: Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: пікір алмасу, репродуктивті.
Құрал-жабдықтар: ҚР физикалық картасы, интербелсенді тақта.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(1 мин)
Оқушылармен амандасу. Сабаққа дайындығын тексеру.
Орындарынан тұрып мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі (10 мин)
Үй жұмысын тексеруге арналған жабық тест тапсырмалары:
Қазақстанның географиялық орнын сипатта.
Сағаттық белдеулер дегеніміз не?
Декреттік, жергілікті уақыт дегеніміз не?
Уақыт айрмасы қалай анықталады?
Гринвич меридианы туралы не білесің?
Шеткі нүктелерін жаз.
Оқушылар бір парақ қағаз алып, тест сұрақтарына жауап береді.
3. Жаңа тақырыпты меңгерту кезеңі (10 мин)
Қазақстан территориясын зерттеген саяхатшылар, зерттеушілер, географ ғалымдары олардың ашқан жерлері, жүрген жолдары, істелген жұмыстары туралы айтып, еңбектерімен таныстыру.
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі (15 мин)
Төмендегі кестені толтыру:
Герадот
Страбон
Птоломей
Б.з.б. VI ғасырда «жер пішіні» картасын жасап, Каспий теңізін зерттеді.
Ұлы Жібек жолы
Ұлы Жібек жолының пайда болуы
Бағыттары
Қалалары
Ескерткіштері
Маңызы
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
6. Сабақты қорытындылау кезеңі (5 мин)
Оқушылар бір- бірлеріне бүгінгі тақырып бойынша сұрақтар қояды. Картамен жұмыс істейді.
Сұрақтар ойластырып, оларға жауап беруге тырысады.
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
8. Үйге тапсырма беру кезеңі
(2 мин)
§ 5-6 оқу, кескін картаға ұлы Жібек жолының Қазақстан территориясы арқылы өтетін жолдары мен қалаларын салу.
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды.
8-сынып (А;Б )
Сабақ №4
Күні:
Тақырыбы: «0»- дік бақылау жұмысы
Мақсаттары:
Білімділік: 7 сыныпта алған білімдерін еске түсіру, қайталау, бекіту.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін, өз ойларын еркін жеткізе алуға дамыту.
Тәрбиелік: картамен жұмыс істеуге, адамгершілік пен жеке жұмыс істеуге тәрбиелеу.
Сабақ түрі: қайталау, бекіту.
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Құрал-жабдықтар: ҚР физикалық картасы, интербелсенді тақта.
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу.
Білім мен икемділіктерді бекіту кезеңі:
І- нұсқа
Ұлы географиялық ашылулар.
Африка климатын қалыптастырушы факторлар.
Аустралияның өзендері мен көлдері.
Тынық мұхиттың зерттелуі.
ІІ- нұсқа
Жаңа заман ашылулары.
Антарктида материгін сипатта.
Аустралияның климаты.
Африкада қандай халықтар мекен етеді?
Қорытындылау кезеңі: оқушылардың жұмыстарын жинап алу.
8-сынып (А;Б )
Сабақ №5
Күні:
Тақырыбы: Қазақстан жері туралы орта ғасырдағы географиялық деректер. ХVІ-ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу
Мақсаттары:
Білімділік: Қазақстан жерінің орта ғасырда зерттелуінің сипаты, ерекшеліктері, мақсаты, зерттеуші ғалымдар, зерттелмеген географиялық нысандар туралы мағлұмат беру.
Дамытушылық: Орта ғасырдағы және қазіргі географиялық карталарды салыстыру, қорытынды жасау.
Тәрбиелік: Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның әртүрлі дәуірдегі карталары
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.
1) Ерте кезде Қазақстанның жерін қандай ғалымдар зерттеген?
2) Олар қай жерлерді сипаттаған?
3) Ұлы Жібек жолының неше бағыты бар?
4)Ұлы Жібек жолы Қазақстанның қай аймақтары арқылы өтеді?
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
4. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі.
1) Орта ғасырлардағы зерттеулердің жүргізілу себептеріне және оған үлес қосқан зерттеушілерт туралы шолу
2) Әбу Наср әл-Фараби зерттеулері мен еңбектері
3) Махмуд Қашқаридің зерттеулері мен еңбектері
4) Қытай саяхатшыларының зерттеу жұмыстары
5) ХІІІ ғасырдағы еуропалық саяхатшылар мен елшілердің зерттеулеріне тоқталу.
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі
Орта ғасырдағы зерттеушілердің жүрген жолдарын кескін картаға түсіру.
Сұрақтар ойластырып, оларға жауап беруге тырысады.
6. Сабақты қорытындылау кезеңі
1) Орта ғасырларда қазақ жерінің зерттелуіне қай халық өкілдері көп үлесін қосқан?
2) Әбу Наср әл-Фарабидің негізгі еңбектері
3) Махмуд Қашқаридің негізгі еңбектері
4) Қазақ жерінің зерттелуіне үлес қосқан қандай қытай саяхатшыларын бар?
5) Қазақ жерінің зерттелуіне үлес қосқан қандай еуропалық саяхатшылар мен елшілер бар?
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
7. Бағалау кезеңі
Оқушылар сабақтағы белсенділігіне және картамен жұмыс істей білуіне қарай бағаланады.
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды
8. Үйге тапсырма беру кезеңі
6 параграфтың сұрақтарына жауап беру. «Қазақстанның зерттелу тарихы» кестесіне орта ғасырлардағы географиялық деректерді енгізу
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
Сабақ №5
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: ХVІ-ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу
Мақсаттары:
Білімділік. Оқушылардың Қазақстан аумағының физикалық географиялық тұрғыдан зерттелуінің басты мақсаты, оған еңбек сіңірген ғалымдар, зерттелудің қазақ елінің дамуына ықпалы туралы мағлұматтарын кеңейту.
Дамытушылық. ХVІ-ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеулерді карта бойынша сипаттау, қорытынды жасау.
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: физикалық картасы
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.
(10+1-2 мин)
1) Орта ғасырларда қазақ жерінің зерттелуіне қай халық өкілдері көп үлесін қосқан? 2) Әбу Наср әл-Фарабидің негізгі еңбектері; 3) Махмуд Қашқаридің негізгі еңбектері; 4) Қазақ жерінің зерттелуіне үлес қосқан қандай қытай саяхатшыларын бар? 5) Қазақ жерінің зерттелуіне үлес қосқан қандай еуропалық саяхатшылар мен елшілер бар?
«Қазақстанның зерттелу тарихы» кестесін тексеру
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
3.Жаңа тақырыпқа көшу кезеңі
16-19 ғғ. аралығында Қазақстан аумағында болған тарихи оқиғаларды еске түсіру. Осы оқиғаларға орай қазақ жерінің зерттелуіне үлес қосқан зерттеушілермен таныстыру.
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
4. Жаңа тақырыпты меңгерту кезеңі.
1) Қадырғали Қосынұлы мен С.Ремезовтың еңбегі; 2) 18ғ. І Петрдің зерттеулерге тигізген ықпалы; 3) 18 ғ. әскери экспедициялар; 4) Семенов Тянь-Шанскийдің, Н.А.Северцовтың, И.В. Мушкетовтың, А.Н. Красновтың, Л.С. Бергтың зерттеу жұмыстары мен маршруттарын қарастырып, талдау.
Сұрақтар ойластырып, оларға жауап беруге тырысады.
5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі
Кескін картаға зерттеушілердің жүрген жолдарын түсіру.
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
6. Сабақты қорытындылау кезеңі
1. 16-19 ғғ. аралығында Қазақстан аумағын қандай зерттеушілер зерттеген? Олардың басты еңбектері қандай? П.П. Семеновқа Тянь-Шанский атауы не үшін берілген.
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды
7. Бағалау кезеңі
Сабаққа белсенді қатысып отырған және қорытынды жасай алған оқушыларға жоғары баға қойылады.
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
8. Үйге тапсырма беру кезеңі
7 параграфтың сұрақтарына жауап беру. «Қазақстанның зерттелу тарихы» кестесіне ХVІ-ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу деректерді енгізу
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
Сабақ №6
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Қазақтың ғұлама ға-лымы Ш.Ш.Уалиханов. Қазақстан аумағының жаңа дәуірде зерттелуі. Павлодар облысының зерттелу тарихынан
