Қажетті сөздер
|
Түсіндірмесі
|
Бешпет
|
|
Кәжекей
|
|
Жадағай
|
|
Сырма
|
|
Берен
|
|
2-тапсырма. Сөздерді орфоэпия заңына сай өзгертіп жазыңдар. Жазғандарыңды орфоэпиялық сөздікпен қарап тексеріңдер.
Әуестену.,сүрлеу,уландыру,тұқымдық,тұрақсыздық,тұмсық,ұзындау,ұзатылу,уыстату,құттықтау,құрметті,күрекпен,күрделі,көркемөнер.
3-тапсырма. Оңтүстік, Солтүстік,Шығыс аймақ тұрғындарының ауызекі сөйлеу тілінде кездесетін сөйлемдер беріледі. Сөйлемнен диалекті сөздерді тауып, «Диалектологиялық сөздік» арқылы мағынасын анықтап, «Түсіндірмелі сөздікті» пайдалана отырып сатылай кешенді талдау әдісімен сипаттама беру керек.
Мысалы: Әйдік
Әйдік– диалект сөз
Әдеби тілдегі баламасы – үлкен
Тура мағынасы - заттың көлемін білдіреді, аумақты
Ауыспалы мағынасы – адамның жасына байланысты. Үлкен кісі, үлкендер келді
Сөздің көп мағыналылығы:1. үлкен үй; 2. үлкен кісі 3. үлкен іс - айтулы, елеулі
Омонимі:жоқ
Синонимі:үлкен, ірі, зор, аумақты, дәу
Антонимі: үлкен – кіші
Тұрақты тіркес: үлкен үй – қара шаңырақ, үлкен есеппен жасады
Мақал:Үлкен тұрып, кіші сөйлегеннен без.
Оңтүстік Қазақстан облысы
Абжауқын ауқаттың үстінен келдіңдер, дастарқанға отырыңдар. (Жамбыл облысы, Қордай ауданы) Осы арада қырғауыл жық. (Алматы, Кеген ауданы) Осы колхоз түгелдей дерлік шипрлі там салуда. (Қызылорда, Сыр)
Абжауқын –
Ауқат –
Жық –
Там –
83. Қазақ тілін оқытудың тиімді әдістерін ПОПС формусалы арқылы көрсетіңіз.
Достарыңызбен бөлісу: |
