Фолликулостимуляциялық гормон (ФСГ, фоллитропин) — гликопротеидті гонадотропты гормон, гипофиздің алдыңғы бөлігінің базофильді жасушаларымен синтезделген.
Ересектердегі қан сарысуындағы немесе плазмасындағы қалыпты концентрация: ерлерде-12,5+-5,43 мМЕ / мл; әйелдер лютеин фазасында-17,3+-8,22 мМЕ/мл; фолликулярлық фазада – 127,0+-21,3 мМЕ / мл; овуляция фазасында - 50,5+-13,25 мМЕ / мл
Жыныстық жетілгенге дейін қандағы ФСГ деңгейі төмен. Пубертат кезеңі кезінде жыныс бездерінің дамуын және жыныстық гормондардың секрециясын іске қосатын гонадотропиндердің циклдық секрециясы басталады. ФСГ секрециясын реттеу көбінесе гипоталамус гонадолиберинімен, жыныстық гормондармен және ингибинмен жүзеге асырылады. Гормон қанға 1-4 сағат аралықпен импульстермен өндіріледі. Шығарынды кезінде ФСГ концентрациясы орташа деңгейден 1,5-2 есе артық; шығарынды 15 минутқа созылады. ФСГ әйелдерінде фолликулдардың пайда болуын потенциялайды және лютеинизациялайтын гормонмен бірге эстрадиол биосинтезін ынталандырады. Дамушы фолликулаларда синтезделетін эстрадиол құрамының өсуі теріс кері байланыс механизмі бойынша ФСГ секрециясын төмендетеді. ФСГ концентрациясының шыңы етеккір циклінің ортасында, ЛГ овуляторлық шыңымен бір мезгілде байқалады. Бұл ретте ФСГ абсолюттік шоғырлануы ЛГ-дан едәуір төмен. ФСГ сыни деңгейіне жету овуляцияға әкеледі. Менопауза кезінде эстрадиол концентрациясының азаюы ФСГ деңгейінің жоғарылауын тудырады. Ерлердің ағзасында ФСГ тұқымдық каналдардың дамуы мен қызметін, әсіресе сперматогенезін бақылайды. ФСГ стимуляциясы және Сертоли жасушаларының жұмыс істеуі барысында гликопротеин гормоны ингибин секретленеді, ол ФСГ гипофиздің шығарылуын тежейді, кері байланыс ілмегін тұйықтайды.
ФСГ-әйелдерде де, ерлерде де репродуктивті жүйенің патологиясын диагностикалаудағы базалық тестілердің бірі. Төмен деңгеймен бірге гонадотропиндердің жоғары деңгейі
Сперматогенездің дисфункциялары, Кляйнфельтер мен Тернер синдромдары, кастрация, менопаузада СФ деңгейі аналық бездердің бастапқы жеткіліксіздігі, сперматогенездің дисфункциялары, Кляйнфельтер мен Тернер синдромдары кезінде жоғарылайды. Концентрацияның төмендеуі аналық бездердің қайталама жеткіліксіздігі, гипоталамус гипофункциясы, қуықасты безінің қатерлі ісігі, эстрогендердің әсері, пероральді контрацептивтер кезінде байқалады.
Лютеинизациялық гормон (ЛГ) — әйелдерде эстрогендер мен прогестерон секрециясын ынталандыратын гонадотропты гормон және ерлерде тестостерон.
Ересектердегі қан сарысуындағы немесе плазмасындағы қалыпты концентрация: ерлерде-14,2+-2,45 мМЕ / мл; әйелдер лютеин фазасында-21,0+-2,65 мМЕ/мл; фолликулярлық фазада – 17,4+-4,00 мМЕ/мл; овуляция фазасында - 105,0+-11,2 мМЕ / мл; менопаузада – 112,0+-10,2.
Жоғарылау жыныс бездерінің алғашқы дисфункциясында байқалады, төмендеуі — гипофиз немесе гипоталамус функцияларының бұзылуында, жыныс бездерінің екінші жеткіліксіздігі, эстрогендердің үлкен дозаларын, прогестеронның қабылдауында.
Несептегі ЛГ анықтау ерте пісу белгілері бар балалардағы эндокриндік бұзылыстарды диагностикалау үшін қолданылады.
Қалқанша безінің гормондарының артығымен немесе жетіспеушілігімен ағзада болатын өзгерістердің сипаты жынысы мен жасына байланысты.
Т3 және Т4 және тиреотропты гормоннан басқа қалқанша безінің қызметін зерттегенде ақпараттық көрсеткіш йод ақуыздарымен (СБИ) байланысты саны болып табылады. Тест қандағы тироксиннің 99% - дан астамы қан ақуыздарымен байланысты болғандықтан, тироксиннің құрамын дәл сипаттайды. СБИ деңгейінің төмендеуі гипотиреоз, жоғарылау гипертиреоз туралы куәландырады.
Достарыңызбен бөлісу: |