Микробқа қарсы препараттарға микроорганизмдердің сезімталдығын анықтау

Микроағзалардың антимикобты препараттарға сезімталдығын анықтау клиникалық микробиологтың маңызды бөлімі болып табылады. Қоздырғыштардың бөлінген дақылдарының антимикобты препараттарға сезімталдығын тиімді антимикробты терапия құралдарын тиімді таңдау және инфекциялардың пайда болуы мен таралуының алдын алу үшін білу қажет. Осы зерттеулердің екінші жағы эпидемиологиялық зерттеулерде қолайлы маркер-құрал бола алатын деректерді (резистограммаларды) алу болып табылады.

Кез келген жағдайда сезімталдықты анықтаудың алынған нәтижелері сандық өрнек болуы тиіс. Объективті, жаңғыртылатын және салыстырылатын нәтижелерді алу үшін көптеген жылдар бойы микроорганизмдердің антибиотик сезімталдығын анықтау әдістері мен құралдарын стандарттау бойынша жұмыстар жүргізілуде. Антибиотиктердің (антимикотиктердің) клиникалық тиімділігі in vitro сезімталдығын дұрыс анықтауға ғана емес, сонымен қатар басқа да бірқатар факторларға байланысты екенін ескере отырып, бұл жұмыстың маңыздылығын асыра бағалау қиын, кейде қиын болжанатын факторлар: қоздырғыштың фенотиптік және генотиптік өзгергіштігіне, препараттың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасының ерекшеліктеріне, сондай-ақ науқастың инфекцияға қарсы қорғаныс жағдайына.

Соңғы уақытта әлемнің әр түрлі елдерінің денсаулық сақтау министрліктерінің мекемелерінде микробқа қарсы препараттарға қоздырғыштардың резистенттілігінің өсуін төмендетуге бағытталған ақылға қонымды антибактериалды саясат жүргізуді регламенттейтін бірқатар құжаттар қабылданды. Ең маңызды құжаттар - "Копенгаген ұсынымдары" (Торонто, 2000ж.) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы әзірлеген "микробқа қарсы препараттарға микроорганизмдердің тұрақтылығының өсуін тежеу жөніндегі жаһандық стратегия" (Женева, 2001 ж.).

Осы құжаттардың негізгі ережелері мынаған тең болады::

1. Микробқа қарсы препараттарды тиімді тағайындау, яғни қатаң көрсеткіштер бойынша және олардың дәрілік заттарға сезімталдығына сәйкес.

2. Медиктер мен фармацевттер үшін антибиотиктер бойынша білім беру бағдарламаларын, сондай-ақ әр түрлі мамандықтағы дәрігерлер үшін ұтымды химиотерапия жөніндегі нұсқауларды әзірлеу және практикаға енгізу.

3. Барлық емдеу мекемелерінде микробқа қарсы препараттардың тағайындалуын бақылау комитеттерін құру. Әдетте бұл комитеттердің құрамына микробқа қарсы саясат жөніндегі жетекші мамандар кіреді: клиникалық микробиологтар, химотерапевттер және клиницистер. Бұл алқалы орган стационардағы антибиотиктердің барлық қорын басқарады және оларды емдеу бөлімдеріне нақты емделушілерге қандай да бір микробқа қарсы құралдарды тағайындау қажеттілігін айқын негіздегеннен кейін ғана береді.

4. Әрбір емдеу мекемесінде микроорганизмдердің резистенттілік деңгейіне тұрақты микробиологиялық мониторинг жүргізу және зерттеу нәтижелерін емдеуші дәрігерлерге жеткізу.

5. Халықтың арасында өзін-өзі емдеудің зияны туралы ағарту жұмыстарын жүргізу, антибиотиктерді бұқаралық ақпарат құралдарында жарнамалау және оларды дәрігердің рецептісіз дәріханаларда сатуға тыйым салу.

6. Ауыл шаруашылығында өсу стимуляторы ретінде антибиотиктерді қолдануды тоқтату.

7. Емдеу практикасына микробқа қарсы жаңа препараттарды әзірлеу және енгізу.