А. К. Маханова хормен ән айту тәрбиесі
жүктеу/скачать 3,31 Mb.
|
Оқу құралы
- Бұл бет үшін навигация:
- Крещендо, диминуэндо, mp
| 10.1. Жаттығулар
Кіші хордағы бірінші мақсат – негізгі дауыс күшінің дәрежесін анықтау. 7-10 жас шамасындағы балалардың дауыс күшінің дәрежесі табиғи болып келеді. Жайлап, еппен ән айтқан кезде балалар бұл кезеңде жоғарғы дыбыстарды: до, ре, ми тіпті екінші октавадағы фа-ны жеңіл айта алады. Ал төменгі дауыс күші Дәрежесіндегі регистр дауысты «отырғызады» деген қауіп бар, ол дауысты әуезділігінен, табиғи жеңілдегінен айырады. Сондықтан кіні мектеп жаында әуен үйретуді бірінші октавадағы соль-ля ноталардың бастау ұсынылады. Барлық жаттығуларды шағын диапазонда жүргізу керек. Жоғарыда көрсетілген жаттығулар ауыздың жабық күйінде, лю, лё, ли, ле буындарын айту арқылы орындалуы керек. Жаттығудағы музыкалық фразалар біртіндеп күрделене түседі. Жаттығулар кіші жастағы балаларға тән емес созылмалы дыбыстарды айту үшін жүргізіледі. Осы жастағы балалардың ән айтуы олардың әңгімелеуінен көп айырмашылығы жоқ. Бұл кезендегі жаттығулар шағын диапазонда болып келеді. Педагог жаттығу барысында әр түрлі буындарды қолдана алады. Бірақ, таңдап алынған жаттығу қандай мақсатқа құрылғаны маңызды. Мысалы, е, ё, ю, я дауысты дыбыстарын пайдалану дауыстың ашық шығуына ықпал етеді, и дыбысы даусты едәуір әуезді етеді, бірақ хорда кенет шығатын тембр болмау үшін и дыбысын абайлап қолдану керек. Тыныс алу аппаратының жұмысын жандандыру дыбыс жасаудың белсенділігін арттырады. Бұл жерде тілді дамыту үшін арнайы жаттығулар жүргізіледі: Крещендо, диминуэндо, mp мен pp динамикалық белгілерін пайдаланып, әртүрлі сөз тіркестерінен тұратын жаңылтпаштарды айтқызу тиімді, немесе келесі әуенді жылдам екпінмен орындауға болады: О, у дауысты дыбыстарына жаттығу жүргізу артикуляциялық аппараттың артқы бөлігінің жұмысын жетілдіреді, мысалы: Ауыздың жабық күйінде орындап ма, на буындарына ауысып айтып жаттығу жұмсақ таңдайды жетілдіруге мүмкіндік туғызады, мысалы: Бай, дай буындарын айтып жаттығу жақ жұмысын дамытады, мысалы: Дыбысшығарудың сазды және үндік-саздық қасиетін жасау үшін, дикцияны дамытуға байланысты жұмыстарды жүргізуде қозғалмалы ырғақтағы әуенді пайдалануға болады: жүктеу/скачать 3,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|