А М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік
университеті
« Бекітемін»
Жаратылыстану-математика
факультетінің деканы
________________ Медешова А.Б
«___» __________2010 ж
География кафедрасы
050116 « География », 050608 «Экология» және 050113 «Биология мамандықтары
бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған
Геоэкология және табиғатты қорғау
пәні бойынша
КУРС БАҒДАРЛАМАСЫ ( SILLABUS)
Курс – 3, 4
Семестр – 5, 7
Кредит саны – 3
Дәріс – 30 сағат
Лабораториялық сабақ – 15 сағат
Оқытушының жетекшілігімен
студенттің өзіндік жұмысы
( ОЖӨЖ) – 45 сағат
СӨЖ – 45сағат
Емтихан – 5 , 7-ші семестрде
Барлығы – 135 сағат
Орал, 2010 ж.
Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасының жалпыға білім беру стандартына сәйкес типтік оқу бағдарламалар жиынтығы. Алматы, 2005. негізінде жасалды.
Құрастырушы: оқытушы Ходжанова Б.Х
География кафедрасының отрысында бекітілді.
« » қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама.
Кафедра меңгерушісі ____________ Амельченко В.А
Жаратылыстану-матеиатика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отрысында
бекітілді.
« » ____________ 2010 ж. № ___ хаттама.
Жаратылыстану-математика оқу-әдістемелік
Кеңесінің төрағасы. _____ Теміралиева.С. Б
( қолы ) ( аты, жөні)
Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасының жалпыға білім беру стандартына сәйкес 050608 «Экология» мамандығы бойынша типтік бағдарлама. Алматы 2005 жыл. 50-62 беттер.
Құрастырушы: оқытушы Ходжанова Б.Х
География кафедрасы отырысында бекітілді.
« » қыркүйек 2007 жыл. № 1 хаттама.
Кафедра меңгерушісі Ғалымов М.А.
Педогогикалық институттың оқу-әдістемелік кеңесінің отырысынды бекітілді.
қыркүйек 2007 жыл № 1 хаттама.
Институттың оқу-әдәстемелік
Кеңесінің төрағасы. ЖанғалиевЕ.К.
2. Курс Бағдарламасы - SILLABUS)
Оқытушы туралы мәліметтер.
Ходжанова Б.Х.
География кафедрасы.
«Жаратылыстану» бөлімі, БҚМУ.
Достық даңғылы, 121
21 бөлме
1.2. Пән жөніндегі мәліметтер.
Семестр 15 оқу аптасынан және 2 апта сессиядан тұрады. Аптасына 3 кредит сағат, әрбір кредиттік-сағат бір кездесу сағатынан ( дәріс, лабораториялық сабақ) және үш сағат студенттердің өзіндік жұмысы оқытушының қатысуымен (СӨЖОЖ), екі сағат студенттердің өздік жұмысы оқытушының қатынасуынсыз (СӨЖ).
Кредиттердің апта бойынша бөлінуі:
Сабақ
|
Өтілу
ұзақтығы
|
Өзіндік
жұмыс
сабақтары
|
Өтілу
ұзақтығы
|
Кездесу сағаты
(дәріс сағаты 1)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
СӨЖ
|
50+50 мин.
|
Кездесу сағаты
(лабораториялық
жұмыс1)
|
50 мин.
|
ОЖСӨЖ
СӨЖ
|
50+50 мин
|
Кредиттер саны – 3. Өтілетін орны №6 оқу ғимараты. №19 аудитория.
Оқу жоспарынан көшірме:
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Лаборатория-
лық жұмыс
|
ОЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау
түрі
|
3
|
5
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
Кіріспе.
Курстың мақсаты.
Курстың негізгі мақсаты геоэкологиялық елдер, зоналар және провицияларға дейінгі географиялық жүйелердің түрлі сатылық деңгейлерінде экологиялық қасиеттерін ашуға бағытталған.
Курстың міндеті.
Студенттерді қоршаған ортаға ықпал етіп жатырған антропогенді іс-әрекеттермен байланысты жалпы геоэкологиялық проблемалармен таныстыру.
Перереквезиттері: география, экономика, биология, химия, экология.
Постреквезиттері:
Сабақты оқу нәтижесінде студент:
географиялық қабық, техносфера және табиғат қорғау туралы теориялық негіздерін;
тиімді табиғат пайдалану және табиғат ұстанымдарын;
жеке аймақ табиғатын қорғау жағдайына кешенді талдау жүргізуді білуі тиіс.
Студенттерге қойылатын талаптар
Курс бойынша жақсы баға алу үшін үнемі жұмыс жасауды қажет етеді. Курс бойынша бағалану бүкіл семестр бойына жүргізіледі. Ең жоғарғы максималды баға барлық жоспарланған жұмыстардағы тапсырмаларды дұрыс толық орындаған жағдайда қойылады. Әрбір студент кредит сғаттар бойынша жинаған баолдарының есебін жүргізіп отыруы тиіс. Сонымен қатар студенттерге қойылатын негізгі телептар:
Сабаққа қатысуы тиісті. Жіберілген сабақтар оқу-әдістемелік кешенде көрсетілген жоспар бойынша толық көлемде орындалып өтелуі тиіс. Курстағы сабақтың үштен біріне себепсіз қатыспаған студенттер, курстағы жоспарланған сабақтарды игере алмаған болып есептелінеді. Де университеттен шығарылады.
Студенттердің аудиториялардағы мінез-құлқы. Студент сабаққа кешікпеуі тиіс, сабақ кезінде сөйлесуге, рұқсатсыз жүруге, газет-журналдар оқуға, ұялы телофонмен сөйлесуге аудиториядан рұқсатсыз шығуға тиым салынады. Сабақ үстінде ұялы ұялы телефонын айырып тастауы тиіс. Оқу процесіне белсене қатысып отыру керек.
3. Үй тапсырмаларын орындау және оның есебін оқйтушымен клісе отырып тапсыру міндетті. Үй тапсырмасын есебін тапсыруға келісілген уақытта себепсіз келмеген студенттерден сабақ алынбайды. Осы есептер негізінде бағалау жүргізіледі, бұл бағалар қорытынды бағаға әсерін тигізеді.
Жеке тапсырмалар. Жеке семестрлік тапсырмалар студенттерге міндетті түрде беріледі. Олар рефераттар түрінде беріледі және қорғалады. Тапсырмаларға баға қойылады.
Сабақтың мазмұны және графигі.
Апта 1
Кредит сағат 1
Дәріс №1
Тақырыбы: Геоэкология пәні және оның мақсаты мен міндеттері.
Дәрістің мазмұны:
Геоэкология экологияның ғылыми бағыты.
Геоэкологияның негізгі мақсаттары.
Әдебиеттер: №3 28-32 беттер, №4 6-18 беттер, №5 22-24 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Биогеохимиялық циклдер.
В.Г.Морачевский, К.М.Петров, Ю.Д.Дмитревский, Ф.Мельков бойынша геоэкологияның мақсаттары.
Әдебиеттер: №3 26-28 беттер, №4 20-22 беттер.
СӨЖ мазмұны:
Геоэкологияның методологиясы.
Кредит сағат 2.
Тақырыбы: Экосфера мен қоғамның өзара байланысы.
Дәрістің мазмұны:
Экосера мен қоғамның өзара байланысы
Әдебиеттер: №1, 8-14 беттер
ОЖСӨЖ мазмұны: Геожүйедегі экологиялық факторлар.
1. Абиотикалық экологиялық факторлар.
Әдебиеттер: №5 29-34 беттер.
СӨЖ мазмұны: Биотикалық экологиялық факторлар.
Геожүйедегі экологиялық факторлар.
Кредит сағат 3
Тақырыбы: Биосфера туралы ілім.
Семинар сабағының мазмұны:
Бисфера жер қабығының біреуі.
Биосфераның құрамы және шекарасы.
Табиғаттағы зат айналым.
Әдебиеттер: №1,№2 27-31 беттер, №4 25-27 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Геоэкология ғылымының міндеті мен мақсаты.
Әдебиеттер: №1,№3.
СӨЖ мазмұны: Ноосфера туралы ілім.
В.И. Вернадскийдің ноосфера туралы ілімі.
Апта 2
Кредит сағат 4
Тақырыбы: Экосфераның табиғи факторлары.
Дәрістің мазмұны:
Геосфера және экосфера.
Геоэкологиялық салдар.
Экосфераның энергетикалық және заттық ерекшеліктері.
Әдебиеттер: №1, 28-38 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Минералды шикізаттарды пайдалану.
Қайтымды және қайтымсыз факторлар.
Әдебиеттер: №4 216-227 беттер, №5.
СӨЖ мазмұны: Геоэкологиялық проблемалар.
БҚО геоэкологиялық проблемалары.
Кредит сағат 5
Тақырыбы: Экосфераның табиғи факторлары.
Дәрістің мазмұны:
1. Экосфераның қалыптасуындағы биотаның ролі.
2. Дүние жүзінің ланшафттыларының географиялық зоналығы және оның эволюциясы.
Әдебиеттер: №1, 28-40 беттер
ОЖӨЖ мазмұны: Экожүйенің эволюциясы.
1. Экожүйенің функциясы және динамикасы..
Әдебиеттер: №4,№5.
СӨЖ мазмұны: Экожүйе.
Экожүйедегі экологиялық шұңқырлар.
Кредит сағат 6
Семинар сабағының мазмұны: Табиғи ресурстар.
Кейбір толмайтын табиғи ресурстардың толатын ресурстармен алмастыру.
Шикізаттарды толық пайдалану.
Әдебиеттер: №4,№5
ОЖСӨЖ мазмұны: Жануаларды қолданудағы негізгі-іс шаралар.
Әдебиеттер: №3,№4.
СӨЖ мазмұны: Табиғи ландшафтар.
Табиғи ландшафтардың өзгеруі.
Апта 3
Кредит сағат 7
Тақырыбы: Экосфераның әлеуметтік-экономикалық факторлары.
Дәрістің мазмұны:
1. Экосфера жағдайының негізгі детерминаттары.
2. Геоэколгилық факторларға әлем халқының әсері.
Әдебиеттер:№1, 44-50 беттер
ОЖСӨЖ мазмұны: Теңіз суларын ластанудан сақтау.
Әдебиеттер: №2, №3.
СӨЖ мазмұны: Әлемнің тоғай ресурстары.
Табиғи ландшафтардың өзгеруі.
Кредит сағат 8
Тақырыбы: Экосфераның әлеуметтік экономикалық факторлары.
Дәрістің мазмұны:
Табиғи ресурстарды пайдалану және геоэкологиялық қызмет.
Техниканың дамуындағы геоэкологияның маңызы.
Әдебиеттер: №1, 50-58 беттер
ОЖСӨЖ мазмұны: Шөптесін өсімдіктерді пайдалану.
Әдебиеттер: №1, №2, №5.
СӨЖ мазмұны: Түрлік алуантүрліктің қысқаруы.
1. Түрлік алуантүрліктің қысқаруы.
Кредит сағат 9
Тақырыбы: Табиғи сулардың ластануының экологиялық проблемасы.
Семинар сабағының мазмұны:
Тұрған сулардың ластануының экологиялық проблемасы.
Судың көмірсутегімен, пестицидтермен ластануы.
3. Өнеркәсіптегі және ауыл шаруашылығындағы су проблемасы.
Әдебиеттер: №1, №2, №5.
ОЖСӨЖ мазмұны: Орман ресурстарын қорғау.
Әдебиеттер: №4.
СӨЖ мазмұны: Теңіз биоресурстарды пайдаланудың және қорғаудың проблемасы.
Азық – түлік бағдарламасының проблемасын шешуіндегі Дүние жүзілік мұхиттың маңызы.
Апта 4
Кредит сағат 10
Тақырыбы: Экосфераның әлеуметтіэкономикалық факторлары.
Дәрістің мазмұны:
Мемлекеттердің сыртқы саудадағы қарыздары.
Елдің байлығы капитал түрлері.
Әдебиеттер: №1, 58-62 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Ауыл шаруашылығына өндіріс орындарының әсері.
Әдебиеттер: №4, №5.
СӨЖ мазмұны: Жерлерді мелиорациялау.
Жерлерді мелиорациялау өнімділіктің өсу жағдайы.
Кредит сағат 11
Тақырыбы: Кен өндіру өнеркәсіп орындарындағы геоэкологиялық проблемалар.
Дәрістің мазмұны:
Минералды ресурстарды тиімді қолдану
Тбиғи наншафттың өзгенруі
Рекультивация жұмыстары.
Әдебиеттер: №4, 28-38 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Табиғатқа ауыл шаруашылығының әсері.
Шөл басу.
2. Топырақтың тұздануы.
Әдебиеттер: №2, №4, №5.
СӨЖ мазмұны: Ауыл шаруашылық ландшафтары.
1. Ауыл шаруашылық ландшафтардың мамандануы.
Кредит сағат 12
Тақырыбы: Жылу энергетикасының геоэкологиялық проблемалары.
Семинар сабағының мазмұны:
1. Энергия көздерінің түрлері.
2. Жылу энергетикасынввввввың экологиялық проблемалары.
Әдебиеттер: №2, №4, №5
ОЖСӨЖ мазмұны: Атмосфераға өнеркәсіптің әсері.
Әдебиеттер: №2, №4, №5.
СӨЖ мазмұны: Қазақстан территориясындағы жылуэнергетиканың экологиялық проблемалары.
Апта 5
Кредит сағат 13
Тақырыбы: Жердің биосферасы мен ланшафты.
Дәрістің мазмұны:
1. Биосфераның негізгі ерекшеліктері және оның экосферадағы маңызы.
2. Экосфераны биологиялық жолмен басқару және адамның әрекеті.
3. Әлемнің қазіргі заманғы келбеті.
Әдебиеттер: №1, 225-235 беттер
ОЖСӨЖ мазмұны: Атом электр станцияларынң экологиялық проблемалары.
Әдебиеттер: .№4, №5
СӨЖ мазмұны: Гидроэнергетиканың экологиялық проблемалары.
Қазақстан жеріндегі гидроэнергетиканың экологиялық проблемалары.
Кредит сағат 14
Тақырыбы: Жердің биосферасы және ланшафт.
Дәрістің мазмұны:
Орман проблемасы.
Шөдену проблемасы.
Жердің геологиялық әртүрлігін сақтау проблемалары.
Әдебиеттер: №1, 235-247 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Жер мелиорациясы.
Әдебиеттер: №4 114-115 беттер.
СӨЖ мазмұны: Ядролық энергетиканың Қазақстан жеріндегі геоэкологиялық проблемалары.
Кредит сағат 15
Тақырыбы: Биосфераны радиоактивті ластанудан қорғау.
Семинар сабағының мазмұны:
Радиоактивті изотоптардың топтары.
радиоактивті заттардың жер бетіндегі таралуы.
Әдебиеттер: №4 209-212 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Жылу электр станцияларының экологиялық проблемалары.
Әдебиеттер: №4, №5
Апта 6
Кредит сағат 16
Тақырыбы: Литосфера. Литосферадағы адамның қарқынды әрекеті.
Дәрістің мазмұны:
Литосфера және жердің құрылысы.
Үлкен заттық айналым және ондағы адамның ролі.
Қолайсыз экзогендік құбылыстарға адамның шаруашылық әрекеті.
Әдебиеттер: №1, 216-225 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Су электр станцияларынң экологиялық проблемалары.
Әдебиеттер: №4 №5.
СӨЖ мазмұны: Қазақстан жеріндегі атмосфераның өндіріс қалдықтарымен ластануы.
Қазақстан жеріндегі атмосфераның өндіріс қалдықтарымен ластануы.
Кредит сағат 17
Тақырыбы: Атмосфера. Атмосфера және климатқа адамның қарқынды әрекеті.
Дәрістің мазмұны:
Жер атмосферасының және климатының негізгі ерекшеліктері.
Климаттың антропогендік өзгерістері. Парниктік эффект.
Әдебиеттер: №1, 95-111 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Әуе транспортының қоршаған ортаға тигізетін әсері.
Әдебиеттер: №4,№5.
СӨЖ мазмұны: Атмосфераның шаңмен ластанудың геоэкологиялық проблемасы.
1. БҚО атмосфераның шаңмен ластанудың экологиялық проблемасы.
Кредит сағат 18
Тақырыбы: өндеуші өндірістің геоэкологиялық проблемасы.
Семинар сабағының мазмұны:
Теңіз суының ластануы.
Ресурстар рециркуляциясы.
Әдебиеттер: №4 131-135 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Құбыр транспортының қоршаған ортаға тигізетін әсері.
Әдебиеттер: №4,№5.
СӨЖ мазмұны: Қазақстан жеріндегі өзен суларды өндіріс қалдықтарынан қорғау.
1. Қазақстан жеріндегі өзен суларды өндіріс қалдықтарынан қорғау
Апта 7
Кредит сағат 19
Тақырыбы: Атмосфера. Атмосфера және климатқа адамның қарқынды әрекеті.
Дәрістің мазмұны:
Азон қабатының дағдарысы.
Экосфераның асидификациясы және қышқылды жаңбырлар.
Ауаның аймақтық және жергілікті жерде ластануы.
Әдебиеттер: №1, 112-128 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Теңіз транспортының қоршаған ортаға тигізетін әсері.
Әдебиеттер: №4, №5.
СӨЖ мазмұны: Транспорттың геоэкологиялық проблемалары.
Транспорт және фауна.
Кредит сағат 20
Тақырыбы: Гидросфера. Гидросферадағы адамның әрекеті.
Дәрістің мазмұны:
Гидросфераның негізгі ерекшеліктер.
Құрлық сулары және адамның әрекеті.
Әдебиеттер: №1, 128-170 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Радиациялық ластануға жол бермеу туралы мемлакет аралық келеіімдер.
Әдебиеттер: №4, №5.
СӨЖ мазмұны: Теңіз транспортының қоршаған ортаға әсерінің геоэкологиялық проблемалары.
Теңіз транспорты және флора.
Кредит сағат 21.
Тақырыбы: Автомобиль транспортының қоршаған ортаға әсерінің геоэкологиялық проблемалары.
Семинар сабағының мазмұны:
Автотранспорттың қоршаған ортаға әсері.
Автомобиль көлігімен байланысты проблемаларды шешу жолдары.
Әдебиеттер: №4 144-146 беттер, №5
ОЖСӨЖ мазмұны: Урбанизация процесінің қоршаған ортаға әсері.
Әдебиеттер:№4, №5.
СӨЖ мазмұны: БҚО-ның автотранспортының қоршаған ортаға әсері.
1. БҚО-ның автотранспортының қоршаған ортаға әсері.
Апта 8.
Кредит сағат 22.
Тақырыбы: Гидросфера. Гидросферадағы адамның қарқынды әрекеті.
Дәрістің мазмұны:
Дүние жүзілік мұхит. Адамның шаруашылық әрекеті.
Әдебиеттер:№1, 170-190 беттер.беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Қазақстандағы урбанизация процесі.
Урбанизация процесін сипаттау.
Қала жер бедерінің өзгеруі.
Әдебиеттер: №3, №4, №5
СӨЖ мазмұны: Урбандалған территориялардың проблемасы.
Қазақстан қалаларындағы жер бедерінің өзгеруі.
Кредит сағат 23
Тақырыбы: Топырақ және жерді пайдаланудағы геоэкологиялық проблемалар.
Дәрістің мазмұны:
Топырақ (педосфера) қабатының негізгі қызметтері.
Топырақ қабатының антропогендік жолмен дағдарысқа ұшырауы.
Әдебиеттер: №1, 190-196 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Қазақстандағы урбанизация проблемасы.
1. Қазақстан қалаларының өзгеруі.
Әдебиеттер: №4 156 бет, №5
СӨЖ мазмұны: БҚО атмосферасының ластануы
БҚО атмосферасының ластануы.
Кредит сағат 24.
Тақырыбы: Ланшафт және туризм.
Семинар сабағының мазмұны:
Туризмнің табиғаттағы орны.
Ұлттық парктер.
Әдебиеттер: №4,№5.
ОЖСӨЖ мазмұны: Ауа – райының өзгеруі.
Қаладағы жылу концентрациясының көтерілу себептері.
Үлкен қалалардың орниктофаунасы.
Әдебиеттер: №4 152-153 беттер,№5.
СӨЖ мазмұны: БҚО-дағы су проблемасын шешу жолдары.
Апта 9
Кредит сағат 25
Тақырыбы: Топырақ және жер ресурсын пайдаланудағы геоэкологиялық проблемалар.
Дәрістің мазмұны:
Әлемнің жер ресурстары және оларды пайдалану
Жерді пайдаланудағы геоэкологиялық проблемалар.
Әдебиет: №.1, 196-216 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Рекреациялық ресурстарды пайдалану.
1. Саяжайлар.
Әдебиеттер: №4,№5.
СӨЖ мазмұны: Рекреациялық ресурстар.
Қазақстандағы рекреациялық ресурстар.
Кредит сағат 26
Тақырыбы: Табиғи техногендік жүйелердің геоэкологиялық аспектілері.
Дәрістің мазмұны:
1. Табиғи техногенді жүйе.
Урбанизация процесіндегі геоэкологиялық аспект.
Әдебиеттер: №1, 257-270 беттер.
ОЖСӨЖ мазмұны: Ресей территориясындағы туристік зоналарының және аудандарының жүйесі.
Әдебиеттер: №4 175-176 беттер, №5.
СӨЖ мазмұны: Қазақстан территориясындағы туризм.
1. Қазақстан территориясындағы туризм.
Кредит сағат 27.
Тақырыбы: Қорғалатын территориялар түрлері.
Семинар сабағының мазмұны:
Қорықтар.
Ұлттық парктер.
Қорықшалар.
Әдебиеттер: №4,№5.
ОЖСӨЖ мазмұны: Әскери өнеркәсіп орындарының қоршаған ортаға тигізетін әсері.
Әдебиеттер: №3, №4
Достарыңызбен бөлісу: |