8. Кәрілік жас: эго- интеграция -үмітсіздік Соңғы психосоциялды стадия адам өмірін аяқтайды. Ол 65 жастан өлімге дейінгі аралықты қамтиды. Бұл кезеңде адамдар өткен шаққа үңіліп, қол жеткен жетістіктері мен жеңілістерін талдап қарастырадды, бұл кезең кәріліктің бастамасы. Осы кезеңдң адамның денсаулығы нашарлап, дене күші кемиді. Эриксонның ойынша бұл кезде адам өмірінің энтеграция аяқталады. Ол дегенің өзінің өткен өміріне ризашылығы және өткеніне өкінбеуі. Оны алдындағы өлім қорқытпайды. Өзінің «Менінің» тұтастылығын сезіну үшін жаңа жолдарды қарастыра бастайды.
Интеграцияға қарама – қарсы дағдарыс – үмітсіздік. Ол өлімге деген қорқыныштан күнделікті «не болар екен» деген ойдың мазалауынан туындайды. Эриксон қарт адамдардың көңіл – күйін 2 топқа бөледі: қайта өмір сүрмейтіндеріне деген өкініш және кемшіліктерін мойындамаушылық. Эриксонның ойынша, өкініш пен үмітсіздік сезімі ақыр соңында қарттарды қарттық депрессияға, апохондрия ұшырауына алып келеді. Қарттарда кең тараған қорқыныш сезімі бұл қарттар үйіне тап болу қорқынышы.
№ 26 дәріс
