А. С. Киздарбекова Г. Б. Асетова Кәсіпкерлік қҧқық ОҚулық
жүктеу/скачать 1,53 Mb. Pdf көрінісі
|
Кыздарбекова-Кәсіпкерлік құқық
| Пайдалану қҧқығы
заңнамамен анықталған, яғни АК 188- бабының 2-тармағында: «Пайдалану қҧқығы дегеніміз мҥліктен оның пайдалы табиғи қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудың заң жҥзінде қамтамасыз етілуі. Пайда кіріс, ӛсім, жеміс, тӛл алу және ӛзге де нысандарында болуы мҥмкін»,- кӛрсетілген. Пайдалану меншік иесінің белсенді қызметін білдіреді. Меншік иесі мҥлікті тек иеленіп қана қоймайды, сонымен қатар, оның кӛмегімен ӛзінің жеке мҥдделері мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға ҧмтылады. Мҥлікті пайдалану қҧқығын сипаттау барысында ҥлкен маңызға жемістер және осы қҧқықты жҥзеге асыру кезінде алынатын заттың ӛзгеде ӛнімдері ие. Цивилистикада мҧндай ҥрдіс ӛсіру деп аталады. АК-тің 123-бабына сәйкес, аталмыш ӛсімді мҥлікті шаруашылық пайдалану нәтижесінде алынған тҥсім деп атайды. Аталған нәтижелер ретінде жемістер, азық-тҥліктер және мҥлікті пайдалану барысында алынған табыстар тҥседі. Азаматтық қҧқықта жемістер деп затты органикалық, табиғи ӛсіру барысында алынған нәтижелерді тҥсінеді (малдың тӛлі немесе қҧстың ӛнімі, егін). Жеміс болып бӛлініп алынатын ӛсім танылады, себебі бӛлініп алынбайтын ӛсім заттың қҧрамдас бӛлігі болып табылады. Азық-тҥлік ретінде «мҥлікті ӛндірістік пайдалану нәтижесінде алынған, яғни мҥлікті техникалық (осы мағынада-шығармашылық) ӛсіру» ҧғынылады. «Азық-тҥлік» 122 термині ҧғымына тек қана қандай да бір кәсіпорынның дайын ӛнімі ғана емес, сонымен қатар заттар немесе жҧмыс немесе қызметтің заттандырылған нәтижесі де сайысады. Мысалы, азық- тҥлік болып жӛндеу немесе затты жақсарту нәтижелері болуы мҥмкін. Сонымен, табыстар – бҧл мҥлікті экономикалық ӛсіру, ең алдымен ақша тҥрінде. Меншік қатынасының қатысушылары иелену және пайдалану қҧқықтарымен қоса билік ету қҧқығына да ие. ҚР АК-нің 188- бабының 2-тармағына сәйкес, « жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|