Б.з.5 ғ –қарлұқтар тирек тайпаларының құрамында кездеседі.
Қытай деректерінде бұлақ руы Алтай тайының бауырайын мекендеген.
7 ғ. – қытайдың «Таншу»әулеттік хроникасында олардың құрамында бұлақ,жікіл, ташлық тайпалары бар деп көрсетілген.
«Күлтегін» жазуында «Қарлұқтарды қырып,басып алдық» деп жазылған.
Орталығы – Суяб
Екінші астанасы- Тараз
Шаруашылығы
Жартылай көшпелі және жартылай отырықшы мал шаруашылығы
Отырықшы егін шаруашылығы
«Худуд әл-алам» анонимінің қолжазбасында
: « Қарлұқтар елінде 25 қала бар.Олардың ішінде:Құлан,Мирки,Атлах,Балық,Барсхан, Талғар
Әл-Идриси «Қаған қаласының халқы көп,бекінісі мықты,әскері және қару-жарағы мол».
«Диуани лұғат ат- түрік» және «Араб- қыпшақ» сөздіктеріндегі балық аулауға қажетті құрал-саймандардың атаулары кездеседі.
Косымша шаруашылығы – аң аулау
Кедейлер балық аулаған
Құрамы
Қарлұқ билеушілері
| |
Білге Күл Қадырхан
| | | |
Оғұлшақ-Таразда саманилер басып алғанс оң,Қашғарға кетті
Базар Арслан – саманилерге қарсы күрескен
Әл-Марвази: «Қарлұқтар бұрын Тулис тауында тұрды және тоғыз оғыздарға құл болды...»
Мәдениеті
7-8 ғ. - түріктерде құлпытас орнату дами бастады.
«Күлтегін», «Тоныкөк» ескерткіштері –түрік жазуының жаңа түрде дами бастағаның көрсетеді. Б.з. 5 ғ – Жетісуда мәйіттің жанына қойылған күміс зереннің түбінде көне түрік жазуы табылған
« Йолығ –тегін», «Тоныкөк» жазбалары – ауыз әдебиетінің алғашқы үлгілері.
Ата-баба аруағына табыну, аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер кою таралған.
766-775 ж.- Қашғарияны жаулап алып,шығыстағы шекарасын кеңейтеді.
9 ғ – қарлұқтар шығыстағы жауы Ұйғыр қағанатынан жеңілді.
840 ж- Ұйғыр қағанатың жеңді
Қарлұқтардың арабтарға қарсы күресінің екі кезеңі.
- 712-713 ж- 756 ж Соғды,Шаш,ферғаналықтармен бірігіп жүргізген күрес кезеңі.Бұл кезең қарлұқтардың билікті өз
қолдарына алған кезге дейін созылады
- 8 ғ 2 жартысынан 9 ғ. аяғына дейін –қарлұқтар жеңіліп отырды.
940 ж- Қашғардың түрік билеушілері Баласағұнды басып алып, Қарлұқ қағанатын талқандайды.
Достарыңызбен бөлісу: |