Буынаяқтылар типінің сипаттамасы, олардың кластары

40
1. 
Сыртқы­қаңқасы
– 
хитинді
жабыны бар.
2. 
Денесі­сегменттерден­–­буындардан
тұрады.
Денесі арғы тектеріндегі сияқты 
(сақина­ тәрізді­ құрттар)
сақи-
налардан – сегменттерден тұрады. Бірақ жауынқұрттан айыр машылығы 
сегменттерінің мөлшері әртүрлі болады. 
3. 
Бунақты­ аяқтары
– буынаяқтыларда эволюция бары сын да бу-
ындары пайда болды. Оларды жеке бұлшық ет шоғырлары қозғалысқа 
кел тіреді. Құрттарда – 
тері-бұл­шық­ет­қапшығын
түзген бұлшық етінің 
тұтас қабаты ғана бол ады. 
4. 
Денесі­үш­бөлімнен:
бас,­көкірек,­құрсақтан­
тұрады. Шаянтәрізді-
лер мен өрмекшітәрізділерде 
баскөкірегі
тұтасып кеткен. Ал жәндіктердің 
дене бөлімдері тұтаспаған. 
Буынаяқтылар типіне омыртқасыздардың үш класы: шаян тәрізділер, 
өрмекшітәрізділер мен жәндіктер (бунақ дене лілер) жатады (29-сурет). 
Шаянтәрізділер­ класын
көбінесе су жануарлары құрайды (есек-
құрттан (мокрицадан) басқа). Барлық шаянтәрізділер 
желбезекпен
тыныс 
алады және екі жұп мұртшасы болады. 
Өрмекшітәрізділер­класына
нағыз өрмекшілер де, пара зиттік тіршілік 
ету салдарынан өзгерген кенелер де жата ды. Ежелгі өрмекшітәрізділерге 
жойылып кеткен шаян-құр шаяндардан (ракоскорпионов) шыққан 
құршаяндарды жатқызады (қазіргі кезде ежелгі суөрмекшітәрізділері – 
сем­сер­құйрықтылар
(мечехвосты) тіршілік етеді). Өрмек шітә різділердің 
айқын байқалатын сыртқы ерекшеліктері: тұтасып кеткен баскөкірегі, 
29-сурет.

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: