А. Соловьева, Б. Ибраимова


§50. Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары



Pdf көрінісі
бет243/361
Дата16.03.2022
өлшемі5,1 Mb.
#135968
түріКнига
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   361
§50. Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштіктің 
эволюциядағы рөлін дәйектеу
Тұқымқуалаушылыққа қандай жасушалар мен құрылымдар жауап береді? Му-
тация мен модификация нәтижесінде пайда болған тұқымқуалаушылық 
белгілері мен тұқымқуалаушылықтың айыр машылығы неде? 
Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік – тірі ағзаларға тән ортақ қа-
сиет. 
Тұқымқуалаушылық
– тірі ағзалардың ата-аналарына ұқсау қабілеті 
(105-сурет). Яғни ататектеріне тән қасиеттерді сақтап, ол белгілерді 
ұрпақтарына береді. Көбею кезінде тірі ағзалардың бұл қасиеттері 
ДНҚ-ның бөлінуі (репликациясы) арқылы генетикалық ақпараттардың 
ұрпақтарына берілуін қамтамасыз етеді. 
Өзгергіштік­
– тірі ағзалардың өз ата-аналарынан ерекшелену 
қасиеті. Түр даралары жынысты жолмен көбейген кезде ата-аналарының 
белгілерін толығымен көшіріп ала алмайды. Олар ата-аналарының 
екеуінің де қасиеттерін өз ағзасында біріктіреді. 
Шынында, жыныссыз көбею кезінде 
де 
даралар 
ата-аналарының 
толық 
көшірмесі бола алмайды. Өзгергіштікті 
өлшеп, талдау жасауға болады. Ол 
қоршаған ортаның әртүрлі әсерінен пай-
да болады. Вегетативті жолмен көбейген 
өсімдіктер бір жерде тіршілік еткеніне 
қарамастан 
бір-бірінен 
ерекшеленеді, 
олардың біреуі вируспен зақымданған, 
екіншісі зақымданбаған болуы мүмкін, 
үшінші біреуі көбірек қоректік заттармен 
қамтамасыз етіледі, төртіншісі көлеңкеде 
қалып қоюы мүмкін. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   361




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет