А. Соловьева, Б. Ибраимова
жүктеу/скачать 11,94 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология 8 сынып. Оқыту әдістемесі
Оқытудың әдіс-тәсілдері Салыстыру кестесі Кейбіреуі: Ағза үшін көмірсулар мен майдың маңызына баға береді. 3. Нәруыздар. Олардың қасиеті мен қызметі 1. Білу және түсіну Мәтіннен нәруыздар туралы негізгі ойды бөліп алу Оқытудың әдіс-тәсілдері ДЖИГСО Барлығы: Мәтіннен нәруыздың органикалық зат, оның биополимер, мономері аминқышқылдары екендігін біледі. – Нәруыздың мономерлерін біледі. – Нәруыздың құрылымын көмірсулар мен майлармен салыстырады, айырмашылығын негіздейді. – Нәруыздың қасиетіне тұжырымдама жасайды. – Нәруыздың түрлі қызметтеріне баға береді. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Нәруыздардың құрылымын, топтарын анықтау, ажырату Оқытудың әдіс-тәсілдері Оқы, ойлан, жүйеле Көпшілігі: Нәруыздардың әртүрлі қызметіне сипаттама бере алады. 3. Ойланады /баға береді. Нәруыздардың ағза үшін қызметіне баға беру Оқытудың әдіс-тәсілдері «Үш қадамды сұхбат» Кейбіреуі: Ағза үшін нәруыздың маңызына баға береді. 7. Сынып: 8 3-бөлім. Тірі ағзалардың көптүрлілігі Бөлімдегі сағат саны: 4 Сабақтың мақсаттары: 8.1.1.1 - балдырлар, мүктер, қырықжапырақтәріздестер, ашық және жабықтұқымдылар мысалында өсімдіктердің ерекшеліктерін сипаттау 8.1.1.2 - саңырауқұлақтардың негізгі белгілерін сипаттау 8.1.1.3 - даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктерді негізгі белгілеріне қарай ажырату 8.1.1.4 - буынаяқтылар мен хордалы жануарлар кластарын ерекше белгілері бойынша тану Тараудың жалпы мақсаты: Балдырлар, мүктәрізділер, қырықжапырақтәрізділер, ашықтұқымдылар және жабықтұқымдылардың өзіндік ерекшеліктерін айқындау. Саңырауқұлақтар патшалығымен танысу, олардың түрлерін талқылау, топтарының ерекшеліктерін зерделеу. «Өсімдіктер бөлімдеріндегі ерекшелік белгілерді анықтау», «Даражарнақты және қосжарнақтылар өсімдіктер кластарының белгілерін зерттеу» тақырыбындағы зертханалық жұмыстарды орындау барысында өсімдіктердің ерекшелігі және дара және қосжарнақты өсімдіктердің белгілері туралы қорытынды жасау. Буынаяқтылар типі. Хордалылар типінің сыртқы белгілеріне қарай салыстырмалы сипаттама беру. 32 №/ Сабақтың тақырыптары Оқытудың негізгі мақсаттары: Белсенді оқытуда қолданы- латын жұмыс формалары /әдіс-тәсілдері 8. Оқытудың нәтижесі Бағалау критерийлері Негізгі ресурстар 1. Өсімдік бөлімдерінің ерекше белгілері №3 зертханалық жұмыс. Өсімдіктер бөлімдеріндегі ерекшелік белгілерді анықтау. Балдырлар, мүктәріздестер, қырықжапырақ- тәріздестер, ашықтұқым- дылар, жабықтұқым- дылар 1. Білу және түсіну Өсімдіктер мен жануарларды жүйелеудің айырмашылықтарын білу Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: INSERT кестесі Барлығы: Төменгі және жоғарғы сатыдағы өсімдіктерді біледі, өсімдіктерді жүйелеуге қолданылатын таксондарды қолдана алады. – Өсімдіктерді жіктеудің таксондарын қолдана алады. – Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктердің айырмашылықтарын анықтайды. – Өсімдіктерді бөлімдер бойынша жіктейді. – Өсімдіктің бөлімдерінің ерекшеліктерін сипаттайды. Өсімдіктердің таксондарына байланысты мүшелер жүйесін талдайды. – Өсімдіктердің бөлімдерін талқылайды. – Кеппешөп өсімдіктерін бөлімдер бойынша жүйелейді. – Әр бөлімнің өзіне тән ерекшеліктерін айқындайды. – Кесте толтырады. – Қорытынды жасайды. баға беру Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады. Мәтіндегі өсімдік бөлімдерін талқылау. Бөлімдердің өздеріне тән ерекшеліктерін анықтау. Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктерді сипаттау Оқытудың әдіс-тәсілдері: Кластер Қорытынды жасау Кесте толтыру Көпшілігі: Өсімдік бөлімдеріне сипаттама береді, бөлімдердің ерекшеліктерін анықтай алады. 3. Ойланады /баға береді. Споралы және тұқымды өсімдіктердің мүшелер жүйесінің қызметін тұжырымдау. Өсімдік бөлімдеріндегі ерекшелік белгілерге қорытынды жазу Оқытудың әдіс-тәсілдері: Синквейн Кейбіреуі: Өсімдіктердің көбею ерекшеліктерінің маңызын тұжырымдай алады. 2. Саңырауқұлақ- тар тірі ағза- лардың ерекше патшалығы 1. Білу және түсіну Саңырауқұлақтардың ерекше патшалық өкілдері екендігін түсіну Оқытудың әдіс-тәсілдері Қазына іздеу Барлығы: Саңырауқұлақтардың ерекше патшалықтар өкілдері екендігін біледі, құрылысын талдайды. – Саңырауқұлақтардың жануарларға және өсімдіктерге тән белгілерін ажыратады. – Саңырауқұлақтардың құрылысын пайымдайды. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. 33 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Саңырауқұлақтардың жануарларға, өсімдіктерге тән ерекшеліктерін анықтау. Саңырауқұлақтардың құрылысын талдау Саңырауқұлақтардың топтарын сипаттау Оқытудың әдіс-тәсілдері «Жұбын тап» Көпшілігі: Саңырауқұлақтардың топтарын сипаттай алады, топтарға жататын саңырауқұлақтарды жүйелейді. – Саңырауқұлақтардың топтарын сипаттайды. – Саңырауқұлақтардың табиғаттағы маңызына баға береді. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 3. Ойланады /баға береді Саңырауқұлақтардың табиғаттағы маңызына баға беру Оқытудың әдіс-тәсілдері Жуан сұрақтар Кейбіреуі: Саңырауқұлақтардың табиғаттағы маңызына баға береді. 3. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер №4 зертханалық жұмыс. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер класының белгілерін зерттеу 1. Білу және түсіну Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы гүлді өсімдіктердің екі класы – даражарнақтылар мен қосжарнақты өсімдіктердің құрылысын анықтау Оқытудың әдіс-тәсілдері: «Ойтолғау». Постер дайындау Барлығы: Мәтіннің мазмұнын толық түсінеді, гүлді өсімдіктердің ашықтұқымдылардан ерекшелігін біледі, гүлді өсімдіктердің кластарын анықтайды. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктерді кеппешөптен кластары бойынша жүйелейді, ажыратады, таниды. Мәтінді түсініп, нақты ақпаратты таба алады. – Даражарнақтылар мен қосжарнақтылардың құрылыс ерекшеліктерін /тұқымының құрылысы, гүлі, тамыры, жапырақтың жүйкеленуі мен типтерін/ анықтайды, өкілдерін қарастырады, жүйелейді. – Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктерді кеппешөптен тауып, ажыратады, өкілдерін класс бойынша жүйелейді. – Ерекшелік белгілерді талдайды, дәлелдейді, салыстырады. – Қорытынды шығарады, кесте толтырады. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Даражарнақтылар мен қосжарнақтыларды ажырата білу. Дара және қосжарнақты өсімдіктерге жататын өкілдерін жүйелеу, тану Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: Диалогтік оқыту, пікірталас. Зертханалық жұмыс Көпшілігі: Даражарнақтылар мен қосжарнақтылардың құрылыс ерекшеліктерін талдайды, суретке қарап екі класс өкілдерін жүйелейді. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің ерекшелік белгілерін анықтайды, дәлелдейді, кеппешөптен көрсете біледі. 34 3. Ойланады /баға береді Дара және қосжарнақтылардың құрылыс ерекшеліктерінің маңызына баға береді. Зертханалық жұмыстың қорытындысын шығару, кесте құру Оқытудың әдіс-тәсілдері: Фишбоун Кейбіреуі: Жабықтұқымдылардың екі класы өкілдерінің тіршілік формаларының әртүрлі болу себептерін болжайды. 4. Жануарлардың басым типтері мен олардың кластары 1. Білу және түсіну: Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы эволюция барысында түр саны жағынан және дамыған жануарлардың рейтингісін жасау Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: Шындық детекторы Барлығы: Мәтіннің мазмұнын толық түсінеді, жер бетінде басымдылық көрсететін жануарларды біледі. – Мәтінді түсініп, нақты ақпаратты таба алады. – Басымдылық көрсететін жануарлардың рейтингісін дұрыс көрсете алады және олардың неге басым екендігін дәлелдей алады. – Буынаяқтылар типінің кластарын жүйелейді, әр кластың ерекшеліктерін талдайды. – Хордалылар типінің кластарын жүйелейді, әр кластың ерекшеліктерін талдайды. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Буынаяқтылар және хордалылар типтерінің кластарын жүйелеу, ерекшеліктерін айқындау, құрылысын талдау Оқытудың әдіс-тәсілдері: Диалогтік оқыту, коммулятивті әңгіме. Суреттер сөйлейді Көпшілігі: Буынаяқтылар мен хордалылар типтерінің кластарын жүйелейді, олардың ерекшеліктерін айқындайды, класс өкілдерінің құрылысын сипаттайды. 3. Ойланады /баға береді Буынаяқтылар мен хордалылардың басымдылық көрсету, себептерін болжау Оқытудың әдіс-тәсілдері: Ыстық орындық Кейбіреуі: Эволюция барысында буынаяқтылар мен хордалылардың басымдылық көрсету себептерін болжайды. Сынып: 8 4-бөлім. Қоректену Бөлімдегі сағат саны: 5 Сабақтың мақсаттары: 8.1.2.1 - омыртқасыз /жауынқұрт/, күйіс қайыратын /сиыр/ жануарлар мен адамның асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру 8.1.2.2 - тістердің құрылысы, әртүрлі типтері мен қызметтері арасындағы байланысты және тісті күту ережелерін сипаттау 8.1.2.3 - адамның асқорыту жүйесінің құрылысы мен қызметтері арасындағы өзара байланысты анықтау 8.1.2.4 - асқорыту жолы ауруларының себептерін және тамақтан улану себебін ашу 8.1.2.6 - құрамында дәрумендердің маңызды мөлшері бар азық-түлік тізімін жасау 8.1.2.7 - азық-түлік құрамындағы С дәруменін анықтау 8.1.2.5 - адам ағзасындағы дәрумендердің маңыздылығын сипаттау 35 Тараудың жалпы мақсаты: жауынқұртының, сиырдың және адамның асқорыту жүйесінің құрылысымен танысу, салыстыру. Асқорыту мүшелерінің қызметін айқындау. Адамның тамақтану гигиенасын талдау, асқорыту мүшелерінің жұқпалы аурулары және олардың алдын алу жолдарын қарастыру, тағамнан уланудың алдын алу. Алғашқы көмек шараларын көрсетуді үйрену. Дәрумендер және олардың маңызын зерделеу, олардың жетіспеушілігінен немесе артық болуынан туындайтын өзгерістерге түсінік беру, «Тағамдық заттар құрамынан С дәруменді анықтау» зертханалық жұмысы арқылы С дәруменінің маңызына баға беру №/ Сабақтың тақырыптары Оқытудың негізгі мақсаттары: Белсенді оқытуда қолданы- латын жұмыс формалары /әдіс-тәсілдері Оқытудың нәтижесі Бағалау критерийлері Негізгі ресурстар 1. Жануарлардың асқорыту жүйесі. №1 модельдеу. Адамның, сиырдың, жауынқұрттың асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру 1. Білу және түсіну Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы мәтіндегі негізгі ойды анықтау Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: «Төртбұрыш- қа сурет салу» стратегиясы Барлығы: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, жануарлардың асқорыту жүйесіне кіретін мүшелерге түсінік бере алады. – Асқорыту, органикалық заттар, қоректену түсініктерін еске түсіру, жаңғырту. – Мәтінде айтылған көпжасушалы ағзалардың асқорыту жүйесінің ерекшеліктерін жүйелеу, қарапайымдылардың асқорыту жүйесін еске түсіру, салыстыру. – Асқорыту жүйесіне кіретін мүшелердің құрылысын талдау, қызметтерін бағалау. – Көпжасушалылардың тип өкілдерін мысалға ала отырып, олардың асқорыту жүйесін зерттеу. – Эволюция барысында асқорыту мүшелерінің күрделенгенін мысалмен дәлелдеу Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады. Жануарлардың асқорыту жүйесінің тип өкілдері бойынша ерекшеліктерін айқындау, салыстыру, мүшелердің қызметін талдау Оқытудың әдіс-тәсілдері: «Суреттер сөйлейді» Көпшілігі: Әртүрлі типке жататын жануарлардың асқорыту мүшелерінің құрылысын талдай алады, ерекшеліктерін айқындайды. 3. Ойланады /баға береді Жануарлардың асқорыту жүйесінің эволюциясының күрделену деңгейін болжайды. Оқытудың әдіс-тәсілдері: Топтық жарыс Кейбіреуі: Эволюция барысында жануарлардың асқорыту мүшелерінің өзгерісін қарапайымнан күрделігі қарай жүйелейді. 36 2. Тістердің құрылысы мен қызметі, олардың гигиенасы Адамның асқорыту жүйесінің құрылысы 1. Білу және түсіну Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы тістердің құрылысымен танысу, қызметін талқылау. Адамның асқорыту жүйесінің ерекшеліктерін басқа ағзалардың асқорыту жүйесімен салыстыра отырып талдау. Асқорыту жүйесіне кіретін мүшелердің құрылысын пайымдау, қызметін нақтылау Оқытудың әдіс-тәсілдері «Ойқозғау», «Оңай және қиын сұрақтар кестесі» Барлығы: Мәтіннің мазмұнын толық түсінеді, тістердің құрылысын біледі. Мәтінді түсініп, нақты ақпаратты таба алады. – Тістердің орналасу тәртібін біледі, түрлерін ажыратады. – Тістердің құрылысын суретке қарап айтып береді. – Тістердің асқорытудағы рөлін анықтайды. – Тістерді күту шараларын қарастырады. Адамның асқорыту жүйесін басқа ағзалардың асқорыту жүйесімен салыстыра алады, ерекшеліктерін табады. – Адамның асқорыту жүйесіне кіретін мүшелерді, орналасуын біледі. – Асқорыту жүйесіне кіретін әр мүшенің құрылысын талдайды, қызметін нақтылайды. – Асқорыту мүшелерінің асқорытудағы рөліне баға береді. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Тістердің түрлерін ажырату, салыстыру, оларды күту жолдарын қарастыру Оқытудың әдіс-тәсілдері Топтық тапсырмалар. «Позиция таңдау» Көпшілігі: Тістердің дыбыс шығарудағы, асқорытудағы рөлін талдайды. 3. Ойланады /баға береді Асқорытудағы тістің маңызына баға береді, күту, шараларын қарастырады. Адамның асқорыту жолының өзіндік ерекшелігіне баға беру Оқытудың әдіс-тәсілдері Рөлдік ойын Кейбіреуі : Тісті күту шараларын қарастырады, тістің маңызына баға береді. 3. Асқазан-ішек жолдарының аурулары және тамақтану гигиенасы 1. Білу және түсіну Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы мәтіндегі негізгі ойды анықтау Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: «Ойтолғау» Барлығы: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, асқазан-ішек ауруларын біледі. Адамның асқазан-ішек ауруларының туындау себептерін талқылайды, ауруларды мүшелер бойынша жүйелейді, аурулардың алдын алу шараларын қарастырады. – Тамақтан уланудың болу себебін анықтайды, уланғанда көрсетілетін Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Оқыту әдістемесі. Ғаламтор желісі 37 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Микроағзалар, құрттар тудыратын асқазан-ішек ауруларын анықтау, аурудың туындау себебін талдау, аурудың алдын алу шараларын қарастыру Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: Диалогтік оқыту, пікірталас «Сынық вагон» Көпшілігі: Адамның асқорыту жүйесі мүшелері ауруларының туындау себептерін айқындай алады, аурулардан сақтану жолдарын қарастырады. алғашқы көмек жолдарын рет- ретімен қояды. – Асқазан-ішек ауруларының алдын алу үшін жаднаманы шығармашылықпен орындайды. 3. Ойланады /баға береді Тамақтан уланудың себептерін талдау, уланғанда көрсетілетін алғашқы көмекті ұйымдастыру Оқытудың әдіс-тәсілдері: «Сұрақтар шеңбері» Кейбіреуі: Асқорыту жүйесі мүшелері ауруларынан сақтану үшін жаднама жасап ұсынады. 4. Дәрумендердің сипаттамасы және оларды жіктеу №5 зертхана- лық жұмыс. Тағамдық заттар құрамынан С дәруменін анықтау 1. Білу және түсіну: Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы мәтіндегі негізгі ойды анықтау Оқытудың әдіс-тәсілдері: Борт күнделігі Барлығы: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, дәруменнің анықтамасын, түрлерін біледі. – Дәрумендерге сипаттама береді, терминнің мәнін ашады. – Дәрумендердің белгіленуі мен түрлерін анықтайды. – Дәрумендердің жіктелуін анықтайды, соған байланысты түрлерін жүйелейді. – Дәрумендердің тәуліктік мөлшерін талдайды, жетіспеушілігі мен артықшылығынан туындайтын өзгерістерге түсіндірме бере алады. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. Әдістемелік нұсқау. Ғаламтор желісі 2. Қолданады, талдайды, синтез жасай алады Дәрумендердің ашылу тарихын талдау, жіктелуін анықтау. Дәрумендердің тамақ өнімдерінде сақталу жолдарын қарастыру Оқытудың әдіс-тәсілдері: Зертхана- лық жұмыс. Бейнеталдау. Көпшілігі: Дәрумендердің суда және майда еритін түрлерін талдайды, дәрумендердің жетіспеушілігі мен артықшылығы кезінде туындайтын өзгерістерді түсіндіріп, болжап бере алады. 3. Ойланады /баға береді Зертханалық жұмыс арқылы «С» дәруменінің маңызына баға беру Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: 3 таяқша Кейбіреуі: Тамақ өнімдерінде дәрумендердің сақталу жолдарын қарастырады, тың ойлар айтады, дәрумендердің маңызына баға береді. 5. Адам ағзасы үшін негізгі дәрумендердің маңызы 1. Білу және түсіну: Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы мәтіндегі негізгі ойды анықтау Оқытудың әдіс-тәсіл- дері: Ойқозғау Барлығы: Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, адамға керекті негізгі дәрумендердің тізімдемесін біледі. – Адам үшін маңызды суда және майда еритін дәрумендердің тізімдемесін жасау. – Дәрумендердің жетіспеушілігінен болатын өзгерістерді анықтау. Кембридж бағдарламасы бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық. 8-сыныпқа арналған оқулық. 38 |